HASTALARIN TÜBERKÜLOZ HASTALIĞI HAKKINDA BİLGİ DÜZEYLERİ

Yıl 2013, Cilt: 27 Sayı: 2, 81 - 87, 01.10.2013

Sibel Ayık İşıl Karasu Ercan Çil Aydan Mertoğlu Ayşe Özsöz

Öz

Bu çalışmada; tüberküloz hastalarının ve tüberküloz hastalığı olmayan kişilerin tüberküloz hastalığı hakkında bilgi düzeylerini araştırmayı amaçladık. Çalışmamızda, 44 tüberküloz tanısı almış, 30 tüberküloz dışı akciğer hastalığı olmak üzere toplam 74 olguya tüberküloz hakkında bilgi düzeyini saptamak amacıyla anket uygulandı. Tüberküloz olgularının yaş ortalaması 38.9±15.6, tüberküloz dışı olguların ise 44.9±16.7 idi. Olguların eğitim düzeyi, ekonomik durumu, ailede ve çevrede tüberküloz hastası olup olmadığı sorgulandı. Tüm olguların %40.5'i tüberküloz hakkında bilgisi olduğunu belirtti. Tüberkülozun bulaşıcı olduğunu 24 (%32.4), solunum yoluyla bulaştığını 34 (%45.9), tedavinin en az 6 ay olması gerektiğini 37 (%50) ve tüberkülozdan korunmak için aynı ortamda uzun süre bulunulmaması gerektiğini 18 (%24.3) olgu işaretledi. Tüberküloz tanısı olan hastaların 14'ünde aile içi temas mevcuttu. Aile içi temas bu grupta tüberküloz hastalığı olmayanlara göre istatistiksel olarak daha fazla idi (p:0.0002). Tüberküloz tanısı olan ve olmayan grupların bilgi düzeyleri arasında tüm sorular değerlendirildiğinde belirgin bir fark saptanmadı. Sonuç olarak tüberküloz hastalarının hastalıkları konusunda yeteri kadar bilgiye sahip olmadıkları ve TB ile mücadelede halk eğitiminin çok önemli olduğu düşünülerek halk eğitimi programlarına ağırlık verilmesi gerektiği sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler

tüberküloz, bilgi, eğitim

KNOWLEDGE OF PATIENTS ABOUT TUBERCULOSIS DISEASE

Öz

In this study we aimed to evaluate knowledge of tuberculosis patients and non-tuberculosis patients about tuberculosis disease. We interviewed with 44 tuberculosis patients and 30 non- tuberculosis patients, totally 74 cases diagnosed in our clinic with respect to their knowledge about the disease by a questionnaire. The mean age of patients with tuberculosis was 38.9±15.6 years and 44.9±16.7 years with nontuberculosis patients. Patients were classified according to their educational status, family history of tuberculosis and economic situation 40.5% of all the patients designated that they had knowledge about the disease. Percentage of correct answers given to the questions that tuberculosis was a contagious disease, spreads with respiration, duration of treatment was at least 6 months and shouldn't have been in the same environment were as 24 (32.4%), 34 (45.9%), 37 (50%) and 18 (24.3%) respectively. 14 cases diagnosed with tuberculosis had contact within family. The contact within family in this group was statistically significant when compared to non- tuberculosis patients (p:0.0002). It was noticed that there wasn't statistically significant difference between tuberculosis and non- tuberculosis patients in terms of knowledge when all questions were evaluated. In conclusion, tuberculosis patients did not have enough knowledge about the disease and we suggest that public education should have priority since public education has great importance in combating tuberculosis.

Anahtar Kelimeler

tuberculosis, knowledge, education

Kaynakça

• 1. Global tuberculosis control: WHO report 2011. Geneva, World Health Organization, 2011 (WHO/HTM/TB/2011.16).
• 2. Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Dairesi Başkanlı- ğı. Türkiye’de Verem Savaşı, 2011 Raporu, Fersat Ofset, Ankara 2011.
• 3. Özkara Ş, Kılıçaslan Z. Tüberküloz. Toraks Kitapları, Sayı 11, Aves Yayıncılık, İstanbul 2010.
• 4. Çalışır H, Yurdakul AS, Öğretensoy M. Tüberkü- loz kontrolünde hasta ve doktor gecikmesi. Tü- berküloz ve Toraks. 2001; 2: 252-58.
• 5. Çiftçi F, Torun Ö, Bozkanat E, Açıkel CH, Başoğlu C, Kartaloğlu Z. Sağlık Çalışanlarında Tüberküloz Bilgi Düzeyi ve Risk Algılaması. Toraks Dergisi 2007; 8(4): 221-6.
• 6. Bektaşlı HA, Akdemir N. Akciğer Tüberkülozu Olan Hastaların Hastalıklarına İlişkin Bilgi Dü- zeyleri. Toraks Dergisi, 2005; 6(3): 235-42.
• 7. Tsurkan VA. Level of sanitary-hygienic knowledge and habits of tuberculosis patients and ways of raising it. Probl Tuberk 1993; 3: 17-20.
• 8. Özkurt S. Denizli Verem Savaş Dispanserinde tedavilerini sürmekte olan tüberkülozlu olguların retrospektif olarak değerlendirilmesi. XXI. Ulusal Türk ve Göğüs Hastalıkları Kongresi. 17- 19 Ekim 1996; Marmaris; 1996: 143-53.
• 9. Aydın Ö, Dursun B, Güler ZM, Güven SF, Yılmaz A, Sertkaya D. Tüberküloz Hastalarının Tüberkü- loz Hastalığı Hakkında Bilgi Düzeyi. Toraks Derneği 7.yıllık kongresi 28 nisan -1 mayıs 2004. Antalya 2004: p943.
• 10. Haynes RB, Ackloo E, Sahota N, McDonald HP, Yao X. Interventions for enhancing medication adherence. Cochrane Database of Systematic Reviews 2008, Issue 2. [DOI: 10.1002/ 14651858.CD000011.pub3.
• 11. Atkins S, Biles D, Lewin S, Ringsberg K, Thorson A. Patients’ experiences of an intervention to support tuberculosis treatment adherence in South Africa. Journal of Health Services Research and Policy 2010; 15(3): 163–70.
• 12. Comolet TM, Rakotomalala R, Rajaonarioa H. Factors determining compliance with tuberculosis treatment in an urban environment, Tamatave, Madagascar. International Journal of Tuberculosis Lung Disease 1998; 2(11): 891–7.
• 13. Rideout M, Menzies R. Factors affecting compliance with preventive treatment for tuberculosis at Mistassini Lake, Quebec, Canada. Clinical Investigations in Medicine 1994; 17(1):31–6.
• 14. M’Imunya JM, Kredo T, Volmink J. Patient education and counselling for promoting adherence to treatment for tuberculosis (Review) Cochrane Database of Systematic Reviews 2012, Issue 5. Art. No.: CD006591. DOI:10.1002/14651858.CD006591.pub2.
• 15. Küresel Tüberküloz Kontrolü Sürveyans, Planlama, Bütçeleme.Çeviri: Doç. Dr. Şeref Özkara DSÖ Raporu 2005.