2017 Anayasa Değişiklikleri Çerçevesinde Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri

Yıl 2018, Cilt: 76 Sayı: 2, 725 - 756, 12.04.2018

Murat Açıl

Öz

2017 Anayasa değişiklikleri ile Cumhurbaşkanı’na yürütme yetkisine ilişkin konularda kararname çıkarma yetkisi verilmiştir. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yürütmenin diğer düzenleyici işlemlerinin aksine, kanuna dayanmak zorunda değildir. Bu kararnamelerle daha önce kanuna konu olmamış bir alan, ilk elden düzenlenebilecektir. Cumhurbaşkanı’nın kararname çıkarabilmek için TBMM’den yetki almasına gerek olmadığı gibi, çıkarılan kararnamelerin onay için TBMM’ye sunulması da gerekmez. Ayrıca bazı alanlarda kanun çıkarılması yasaklanmış ve bu alanların münhasıran Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile düzenlenmesi öngörülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Başkanlık sistemi, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Yürütmenin düzenleyici işlemleri, Münhasır yetki, 2017 Anayasa Değişiklikleri

Presidential Decrees Within the Framework of the Constitutional Amend-ments of 2017

Öz

With the Constitutional amendments of 2017, the president has been authorized to issue decrees on the subject about executive powers. Unlike the other regulations of the executive, the presidential decrees do not have to be based on the law. With this decrees, a field that was not a subject of law before can be regulated initially. The President does not need to obtain authorization from the TBMM in order to be able to issue a decree, nor does (s)he need to present the decree to the TBMM for approval. Moreover, it is forbidden to enact laws in some fields and it is envisaged that these fields should be regulated exclusively by the presidential decree. 

Anahtar Kelimeler

Presidential system, Presidential decree, Regulations of executive, Exclusive competence, Constitutional amendments of 2017

Kaynakça

• Açıl, Murat, Latin Amerika Ülkelerinde Başkanlık Sistemi, İstanbul, 2018. Alkan, Haluk, “Cumhurbaşkanlığı Sistemi Yasama Alanını Daraltıyor mu?”, Star Açık Görüş, 28.01.2017.
• Ardıçoğlu, M. Artuk, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Ankara Barosu Dergisi, Y. 2017, S. 3, s. 19-51.
• Atar, Yavuz, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, 2017. Duran, Lütfi, “Düzenleme Yetkisi Özerk Sayılabilir mi? İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Y. 4, S. 1-3, 1984, s. 33-42.
• Duran, Lütfi, “İdare Alanının Düzenlenmesinde Teşriî ve Tanzimî Tasarrufların Sınırları”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 30, S. 3-4, Y. 1964, s. 466-492.
• Erdoğan, Mustafa, 1982 TC Anayasasında Cumhurbaşkanının Hukuki Durumu, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitiüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Y. 1987.
• Esen, Selin, Karşılaştırmalı Hukukta ve Türkiye’de Olağanüstü Hal Rejimi, Ankara, 2008.
• Esen, Selin, “2016 Anayasa Değişiklik Teklifinin Değerlendirilmesi”, Ankara Barosu Dergisi, Y. 74, S. 2016/3, s. 45-73.
• Gemalmaz, H. Burak, OHAL KHK’ları ve İdari Yargı, https://burakgemalmaz.com/2016/09/29/ ohal-khkleri-ve-idari-yargi/, E.T. 18.02.2018
• Gemalmaz, Mehmet Semih, Devlet, Birey ve Özgürlük, İstanbul, 2015.
• Giritli, İsmet/Bilgen, Pertev/Akgüner, Tayfun, İdare Hukuku, İstanbul, 2001. Gören, Zafer, Anayasa Hukuku, Ankara, 2015.
• Gözler, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi: Cilt II, Bursa, 2011.
• Gözler, Kemal, Hukuka Giriş, Bursa, 2012. Gözler, Kemal, İdare Hukuku: Cilt I, Bursa, 2009.
• Gözler, Kemal, Kanun Hükmünde Kararnamelerin Hukuki Rejimi, Bursa, 2000.
• Gözler, Kemal, Türk Anayasa Hukuku, Bursa, 2000.
• Gözübüyük, Şeref, Anayasa Hukuku, Ankara, 2013. Günday, Metin, İdare Hukuku, Ankara, 2015.
• Gündüz, Ebru, “Yürütmenin Düzenleyici İşlemleri ve Yargısal Denetimleri”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XI, S. 1-2, Y. 2007, s. 753-777.
• Güneş, Turan, Türk Pozitif Hukukunda Yürütme Organının Düzenleyici İşlemleri, Ankara, 1965. İba, Şeref, Anayasa Hukuku ve Siyasal Kurumlar, Ankara, 2008.
• Kapani, Münci, Kamu Hürriyetleri, Ankara, 2013.
• Karatepe, Şükrü, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, 2016.
• Köker, Levent, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Üzerine Bazı Tespitler ve Eleştiriler, http:// leventkoker.blogspot.com.tr, E.T. 30.01.2018.
• Kutlu, Mustafa, Kuvvetler Ayrılığı: Temelleri, Gelişimi, Hukuk Devletinin Kökenleri, Ankara, 2001.
• Lijphart, Arend, Demokrasi Modelleri: Otuz Altı Ülkede Yönetim Biçimleri ve Performansları, (Çev. Güneş Ayas ve Utku Umut Bulsun), İstanbul, 2014.
• Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, 2014.
• Özkol, Adil, “Çağdaş Parlamenter Demokrasilerde Kuvvetli İcra Eğilimi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 26, S. 1, Y. 1969, s. 43-76.
• Sabuncu, Yavuz, Anayasaya Giriş, Ankara, 2012.
• Sağlam, Fazıl, “Kanun Hükmünde Kararname Çıkarma Yetkisinin Sınırları: Uygulamanın Yaygınlaşmasından Doğabilecek Sorunlar”, Anayasa Yargısı Dergisi, C. 1, Y. 1984, s. 261-271.
• Sağlam, Fazıl, Temel Hakların Sınırlanması ve Özü, Ankara, 1982.
• Serozan, Rona, Hukukta Yöntem, İstanbul, 2015. Soysal, Mümtaz, 100 Soruda Anayasanın Anlamı, İstanbul, 1997.
• Tamer, Giray, Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri İle Cumhurbaşkanının Kanunları Veto Yetkisi Karşısında Meclisin Durumu, www.anayasa.gen.tr/tamer-ay-degisikligi.pdf, E.T. 28.12.2017. Tanör, Bülent, İki Anayasa: 1961-1982, İstanbul, 2013.
• Tanör, Bülent/Yüzbaşıoğlu, Necmi, Türk Anayasa Hukuku, İstanbul, 2015.
• Taşdöğen, Salih, “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 65, S. 3, Y. 2016, s. 937-966.
• Tekbaş, Abdullah, “Türk Hukukunda Bakanlar Kurulu Kararları”, Türk İdare Dergisi, S. 437, Y. 74, Aralık 2002, s. 39-79.
• Teziç, Erdoğan, Anayasa Hukuku, İstanbul, 2014. Teziç, Erdoğan, Türkiye’de 1961 Anayasası’na Göre Kanun Kavramı, İstanbul, 1972.
• Tunç, Hasan/Bilir, Faruk/Yavuz, Bülent, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, 2011.
• Türk, Ender, 1982 Anayasası’na Göre Kanun Hükmünde Kararnameler ve Yargısal Denetimi, Ankara, 2013.
• Venedik Komisyonu, Türkiye Büyük Millet Meclisi Tarafından 21 Ocak 2017 Tarihinde Kabul Edilen ve 16 Nisan 2017 Tarihinde Referanduma Sunulacak Olan Anayasa Değişikliği Teklifi Hakkında, CDL-AD(2017)005, Görüş No. 875/2017, Ankara Barosu Dergisi, Y. 75, S. 2017/3 içinde, s. 541-583.