Öz
Türkiye’de COVID-19 salgınıyla mücadele kapsamında iki ayı aşkın süredir sokağa çıkma kısıtlamaları uygulanmaktadır. İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan genelgelerle öngörülen bu kısıtlamaların dayanağı olarak İl İdaresi Kanunu ile Umumi Hıfzısıhha Kanunu gösterilmektedir. Ancak söz konusu kanunlarda yer alan düzenlemelerin sokağa çıkma kısıtlamalarına dayanak olması mümkün değildir.
Resmi olarak ilân edilmiş bir olağanüstü hâl söz konusu olmadığından olağan dönemde temel hak ve hürriyetleri sınırlandıran önlemlerin alınabilmesi, 1982 Anayasası’nın 13. maddesinde sayılan koşullara uyulmasını gerektirmektedir. Salgın sebebiyle uygulanan sokağa çıkma kısıtlamalarının 1982 Anayasası’nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olduğu ileri sürülebilirse de 13. maddenin aradığı diğer bir koşul olan kanunilik ilkesinin gereklerine uyulmadığı görülmektedir. Nitekim temel hak ve hürriyetleri sınırlandırırken uyulması gereken kanunilik ilkesi gereğince, kanunların sınırlama ile ilgili belirli hususları açıkça düzenlemesi gerekmektedir. Sokağa çıkma kısıtlamalarına dayanak olarak gösterilen kanunlarda ise sokağa çıkma kısıtlamaları açıkça zikredilmediği gibi kısıtlamaların kapsamı, biçimi, süresi ve uygulanacak güvenceler gibi temel konulara da yer verilmediği görülmektedir.
Anahtar Kelimeler
COVID-19 Salgın hastalık Sokağa çıkma kısıtlamaları Olağanüstü hâl İl İdaresi Kanunu Umumi Hıfzısıhha Kanunu Olağanüstü Hal Kanunu
Destekleyen Kurum
Yazar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.
Kaynakça
- Anayurt Ö, Anayasa Hukuku Genel Kısım (Temel İlkeler, Kavram ve Kurumlar) (2. Bası, Seçkin 2019).
- Arslan Z, ‘Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması: Anayasa’nın 13. Maddesi Üzerine Bazı Düşünceler’ (2002) 19 Anayasa Yargısı Dergisi 216-231.
- Aslan V, Karşılaştırmalı Anayasa Hukukunda ve Türkiye’de Devlet Başkanının Kararname Yetkisi (On İki Levha 2020).
- Eren A, Anayasa Hukuku Ders Notları (Genel Esaslar-Türk Anayasa Hukuku) (On İki Levha 2018).
- Eren A, Özgürlüklerin Sınırlandırılmasında Demokratik Toplum Düzeninin Gerekleri (Beta 2004).
- Esen S, Anayasa Hukuku Açısından Dolaşım Özgürlüğü (Yetkin 2014).
- Esen S, Karşılaştırmalı Hukukta ve Türkiye’de Olağanüstü Hal Rejimi (Adalet 2008).
- Fendoğlu HT, ‘2001 Anayasa Değişikliği Bağlamında Temel Hak Ve Özgürlüklerin Sınırlanması (Ay. Md.13.)’ (2002) 19 Anayasa Yargısı Dergisi 178-214.
- Gözler K, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi - Cilt I/Cilt II (Ekin 2011).
- Gözler K, ‘Korona Virüs Salgınıyla Mücadele İçin Alınan Tedbirler Hukuka Uygun mu? (2)’ (2020) < www.anayasa.gen.tr/korona-2.htm > Erişim Tarihi 20 Temmuz 2020.
- Gözler K, ‘3 Ekim 2001 Tarihli Anayasa Değişikliği: Bir Abesle İştigal Örneği’ (2002) 19 Anayasa Yargısı Dergisi 326-354.
- Sağlam F, ‘2001 Yılı Anayasa Değişikliğinin Yaratabileceği Bazı Sorunlar ve Bunların Çözüm Olanakları’ (2002) 19 Anayasa Yargısı Dergisi 288-310.
- Şirin T, ‘Eine Ausgangssperre Ohne Ausnahmezustand?’ (2015) 4(7) Anayasa Hukuku Dergisi 275-288.
- Şirin T, Özgürlük ve Güvenlik Hakkı: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-1 (2. Bası, Avrupa Konseyi 2019).
- Tanör B ve Yüzbaşıoğlu N, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku (19. Bası, Beta 2019).
Öz
General curfews are imposed in Turkey due to the COVID-19 pandemic since early March. The Ministry of Interior grounded its competence on the Law on Provincial Administration and Law on General Protection of Public Health and issued directives for this purpose. However, imposing curfews with ministerial directions seems quite problematic based on these laws.
Restricting fundamental rights and freedom requires compliance with the conditions listed in Article 13 of the Turkish Constitution as the state of emergency is not officially declared. Basic rights and freedom could be restricted for the reasons specified in the Constitution according to this article. In addition, restrictions should be based on laws accepted by the Grand National Assembly of Turkey. These laws must specify the conditions in an obvious and predictable manner.
These restrictions do not fulfill the requirements of legality, although it can be claimed that curfews are related to the reasons stated in relevant articles of the 1982 Constitution. The laws do not refer to curfews or similar restrictions explicitly, which are cited as the basis for curfews. They also do not contain guarantees such as scope, form, duration, or safeguards to be applied during the restrictions. It could be concluded that general curfews imposed in Turkey due to the COVID-19 pandemic are unconstitutional under these conditions.
Anahtar Kelimeler
COVID-19 Pandemic curfew State of emergency Law on Provincial Administration in Turkey Law on General Protection of Public Health in Turkey Law on State of Emergency in Turkey
Kaynakça
- Anayurt Ö, Anayasa Hukuku Genel Kısım (Temel İlkeler, Kavram ve Kurumlar) (2. Bası, Seçkin 2019).
- Arslan Z, ‘Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması: Anayasa’nın 13. Maddesi Üzerine Bazı Düşünceler’ (2002) 19 Anayasa Yargısı Dergisi 216-231.
- Aslan V, Karşılaştırmalı Anayasa Hukukunda ve Türkiye’de Devlet Başkanının Kararname Yetkisi (On İki Levha 2020).
- Eren A, Anayasa Hukuku Ders Notları (Genel Esaslar-Türk Anayasa Hukuku) (On İki Levha 2018).
- Eren A, Özgürlüklerin Sınırlandırılmasında Demokratik Toplum Düzeninin Gerekleri (Beta 2004).
- Esen S, Anayasa Hukuku Açısından Dolaşım Özgürlüğü (Yetkin 2014).
- Esen S, Karşılaştırmalı Hukukta ve Türkiye’de Olağanüstü Hal Rejimi (Adalet 2008).
- Fendoğlu HT, ‘2001 Anayasa Değişikliği Bağlamında Temel Hak Ve Özgürlüklerin Sınırlanması (Ay. Md.13.)’ (2002) 19 Anayasa Yargısı Dergisi 178-214.
- Gözler K, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi - Cilt I/Cilt II (Ekin 2011).
- Gözler K, ‘Korona Virüs Salgınıyla Mücadele İçin Alınan Tedbirler Hukuka Uygun mu? (2)’ (2020) < www.anayasa.gen.tr/korona-2.htm > Erişim Tarihi 20 Temmuz 2020.
- Gözler K, ‘3 Ekim 2001 Tarihli Anayasa Değişikliği: Bir Abesle İştigal Örneği’ (2002) 19 Anayasa Yargısı Dergisi 326-354.
- Sağlam F, ‘2001 Yılı Anayasa Değişikliğinin Yaratabileceği Bazı Sorunlar ve Bunların Çözüm Olanakları’ (2002) 19 Anayasa Yargısı Dergisi 288-310.
- Şirin T, ‘Eine Ausgangssperre Ohne Ausnahmezustand?’ (2015) 4(7) Anayasa Hukuku Dergisi 275-288.
- Şirin T, Özgürlük ve Güvenlik Hakkı: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-1 (2. Bası, Avrupa Konseyi 2019).
- Tanör B ve Yüzbaşıoğlu N, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku (19. Bası, Beta 2019).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hukuk |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 16 Ekim 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 78 Sayı: 2 |
