9 Haziran 2021 Tarihli Alman Elektronik Kıymetli Evrak Kanunu (eWpG) Üzerine Düşünceler

Yıl 2021, Cilt: 79 Sayı: 3, 729 - 759, 21.09.2021

Aydın Alber Yüce

Öz

Klasik kıymetli evrakın ortaya çıkması, bir varakanın düzenlenmesine bağlıdır. Buna karşılık, teknolojik gelişmeler ve pratik ihtiyaçlar arasındaki etkileşim artarak devam etmektedir. Bu anlamda, sermaye piyasası araçlarının kaydileştirilmesinde olduğu gibi bazı tür kıymetli evrakın ve hatta pay senetlerinin de demateryalize edilmesi yönünde gelişmeler yaşanmaktadır.
Anılan gelişme, etkileşim ve ihtiyaçlar doğrultusunda, 9 Haziran 2021 tarihinde kabul edilen Alman Elektronik Kıymetli Evrak Kanunu ile hâmiline yazılı tahvillerin elektronik olarak düzenlenebilmesi imkânı getirilmiştir. Bu imkân işletmelerin finansman ihtiyaçlarını sağlamalarında önemli bir kolaylıktır. Elektronik kıymetli evrak aynı zamanda kâğıdın piyasalardan kaldırılmasında önemli bir adımdır.
eWpG hükümlerinin getirdiği sistemde, merkezî ve merkezî olmayan nitelikte iki sicil üzerinden (kayden) izlenen iki tür elektronik kıymetli evrak vardır. Bunlardan birincisi, merkezî sicil kıymetli evrakı olarak isimlendirilmektedir. İkinci tür elektronik kıymetli evrak ise, kripto kıymetli evraktır. eWpG hükümleriyle, fizikî ve elektronik kıymetli evrak arasındaki ilişki de düzenlenmiştir. Bu bağlamda, fizikî kıymetli evrak ve elektronik kıymetli evrak arasında, doğurdukları hüküm ve sonuçlar açısından hiçbir fark olmadığı belirtilmiştir. Ayrıca, fizikî kıymetli evrak ile elektronik kıymetli evrak arasında dönüşüm kabul edilmiştir.
eWpG hükümleriyle kabul edilen sisteme göre, sadece hâmiline yazılı tahviller elektronik olarak düzenlenebilir. Ancak, düzenlemeye henüz Tasarı halinde iken getirilen ilk eleştirilerden biri, düzenleme taslağının en azından anonim şirket pay senetlerini de kapsaması gerektiği yönündedir.
Kanun, teknolojinin en güncel hali göz önüne alınarak kaleme alınmıştır. Ancak, Kanun’un mevcut ve ileride ortaya çıkabilecek her türlü yeni teknolojiye eşit mesafede olduğunu da kabul etmek gerekir.
Tüm dünyayı etkisi altına alan, başta kripto para fenomeni olmak üzere, teknolojideki gelişmelerin Türk hukukuna da etki etmesi kaçınılmazdır. Dünyaya entegre bir ekonomik düzen içinde, eWpG benzeri düzenlemelerin Türk hukukunda da kabul edilmesi sürpriz olmayacaktır. Hâmiline yazılı anonim şirket pay senetlerinin kayden izlenmesi zorunluluğunun getirilmesi bunun bir göstergesidir.
Bu çalışmada, Alman Elektronik Kıymetli Evrak Kanunu incelenerek, bu düzenlemenin Türk hukukuna olası etkileri değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Kıymetli evrak, Elektronik kıymetli evrak, Tahvil, Pay senedi, Demateryalizasyon

Destekleyen Kurum

Yazar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

Thoughts on German Electronic Securities Code (eWpG) Dated 9 June 2021

Öz

The formation of the classic negotiable instruments depends on the drawing of a deed. Therewith, the interaction between technological progress and practical needs continues to increase. In this sense, there are developments in the dematerialization of some types of negotiable instruments and even share certificates, as in capital market instruments. With the German Electronic Securities Code dated June 16, 2021, the drawer has been given the opportunity to issue debenture bonds electronically. This opportunity is an important convenience for companies to meet their financial needs. Electronic securities are also a crucial step in removing paper from the markets. In the system brought by the articles of eWpG, there are two types of electronic negotiable instruments that are tracked through a central and a decentralized registers. The first of these is called the central registry of negotiable instruments. The second type of electronic register is crypto register of negotiable instruments. With the articles of eWpG, the relevance between physical and electronic negotiable instruments is also regulated. In this regard, it has been stated that there is no discrepancy between physical and electronic
negotiable instruments in terms and conditions they have. In addition, conversion between physical and electronic negotiable instruments has been accepted. According to the system adopted with the regulation of eWpG, only bearer bonds can be issued electronically. However, one of the first criticisms brought to the eWpG-E is that the draft should at least include joint stock company shares.
The draft has been written by considering the most up-to-date state of technology. However, it should be acknowledged that the eWpG is equidistant from all existing and future technologies. It is inevitable that the developments in technology, especially the crypto money phenomenon, which affects the whole world, will also affect Turkish legal system. In a world-integrated economic order, it would not be surprising that regulations analogue to eWpG are also adopted in Turkish law. The statutory obligation to monitor the bearer joint stock company share certificates is an indication of this headway.
In this study, the German Electronic Securities Code will be examined and the possible effects of this regulation on Turkish law will be evaluated.

Anahtar Kelimeler

Negotiable instrument, Electronic negotiable instrument, Debenture bonds, Share certificates, Dematerialization

Kaynakça

• Atakan M C, ‘Kıymetli Evrak Hukuku’nda Yeni Bir Öneri: Elektronik Çek. Alman Elektronik Kıymetli Evrak Kanunu Tasarısı (eWpG-E) Işığında Bir İnceleme’, (2021), Cilt 47 (2), Yargıtay Dergisi, 541-580.
• Beurskens M, ‘Blockchain und Gesellschaftsrecht – Endlose Möglichkeiten?’, NZG 2021, 353-354.
• Conreder C, ‘Gesetzgebung: Bundestag verabschiedet Gesetz zur Einführung elektronischer Wertpapiere’, DStR-Aktuell 2021, 103-104.
• Çamoğlu E, Kıymetli Evrak Hukukunun Temel İlkeleri, (Vedat 2020).
• Eckpunkte für die regulatorische Behandlung von elektronischen Wertpapieren und Krypto- Token, Digitale Innovationen ermöglichen - Anlegerschutz gewährleisten, 7. März 2019, Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz107. (Anılış: Eckpunktepapier)
• Gruppe Deutsche Börse, Kommentare zum Referentenentwurf des Bundesministeriums der Justiz und für Verbraucherschutz und des Bundesministeriums der Finanzen, Entwurf eines Gesetzes zur Einführung von elektronischen Wertpapieren (eWpG), Frankfurt am Main, 14 September 2020. (Anılış: Stellungnahme Deutsche Börse)
• Hau W ve Poseck R, BeckOK BGB, 58. Edition, Stand: 01.05.2021, (CH Beck 2021). (Anılış: BeckOGK BGB Yazar §-, N -)
• Häusermann D M, ‘Dispoaktien: Ein 250-Milliarden-Problem?’, GesKR, 2012/2, 220-230.
• Hein J v, Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 13: Internationales Privatrecht II, Internationales Wirtschaftsrecht II, Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuche (Art. 50-253), 8. Auflage, (CH Beck 2021). (Anılış: MüKoBGB: Yazar Art N)
• Kendigelen A ve Kırca İ, Kıymetli Evrak Hukuku-Genel Esaslar Kambiyo Senetleri, (Oniki Levha 2019).
• Kleinert U ve Mayer V, ‘Der deutsche Weg zum elektronischen Wertpapier - Der Referentenentwurf für das eWpG’, EuZW 2020, 1059-1064.
• Lehmann M, ‘Zeitenwende im Wertpapierrecht-Der Referentenentwurf für ein Gesetz über elektronische Wertpapiere (eWpG)’, BKR 2020, 431-438.
• Meier J, ‘Elektronische Wertpapiere in der Zwangsvollstreckung Eine Vollstreckung in Forderungen und Vermögensrechte’, MMR-Zeitschrift für IT-Recht und Recht der Digitalisierung, Heft 5, 2021, 381-385.
• Öztan F, Kıymetli Evrak Hukuku, 24. Bası, (Yetkin 2019).
• Poroy R ve Tekinalp Ü, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, 23. Bası, (Vedat 2019).
• Preusse T ve Wöckener K ve Gillenkirch D, ‘Der Gesetzesentwurf zur Einführung elektronischer Wertpapiere - Überblick und Bewertung der zukünftigen Rechtslage mit Blick auf die Rechtsordnungen in Frankreich und Luxemburg’, BKR 2020, 551-559.
• Saive D, ‘Einführung elektronischer Wertpapiere’, ZRP 2020, 219-222.
• Skauradszun D, ‘Handels- und steuerrechtliche Bilanzierung von Kryptowerten und Kryptowertpapieren iSv § 1 Abs. 11 S. 4 KWG, § 4 Abs. 3 eWpG’, DStR 2021, 1063-1070.
• Stellungnahme der Börse Stuttgart (Baden-Württembergische Wertpapierbörse GmbH, Regulatory Affairs). (Anılış: Stellungbahme Börse Stuttgart).
• Stellungnahme des Blockchain Bundesverbandes, zum Referentenwurf des Bundesministerium des Justiz und für Verbraucherschutz und des Bundesministerium der Finanzen eines Gesetzes zur Einführung von elektronischen Wertpapieren vom 11. August 2020, Berlin 14. September 2020. (Anılış: Stellungnahme Blockchain Bundesverbandes).
• Stellungnahme des Bundesverbandes Alternative Investments e.V. (BAI) BAI, Hinweise zum RegE OGAW-V-UmsG - zum Referentenentwurf eines Gesetzes zur Einführung von elektronischen Wertpapieren, GZ: VII B 5 – WK 6100/20/10001:004, DOK: 2020/0779342. (Anılış: Stellungnahme BAI).
• Stellungnahme des BVI zum Referentenentwurf eines Gesetzes zur Einführung von elektroni-schen Wertpapieren (eWpG), GZ: VII B 5 – WK 6100/20/10001:004, DOK: 2020/0779342, Frankfurt am Main, 14. September 2020. (Anılış: Stellungnahme BVI)
• Stellungnahme des Deutschen Aktieninstituts zum Referentenentwurf eines Gesetzes zur Einführung von elektronischen Wertpapieren des Bundesministeriums der Finanzen und des Bundesministeriums der Justiz und für Verbraucherschutz, 11. September 2020. (Anılış: Stellungnahme Aktieninstitut)
• Stellungnahme des Deutschen Anwaltvereins durch den Ausschuss Handelsrecht und den Ausschuss Bank- und Kapitalmarktrecht zum Referentenentwurf eines Gesetzes zur Einführung von elektronischen Wertpapieren – im Anschluss an die DAV-Stellungnahme Nr. 14/2019 – Stellungnahme Nr.: 63/2020 Berlin, September 2020. (Anılış: Stellungnahme DAV)
• Stellungnahme zum gemeinsamen Referentenentwurf des Bundesministeriums der Justiz und für Verbraucherschutz sowie des Bundesministeriums der Finanzen eines „Gesetzes zur Einführung von elektronischen Wertpapieren“, blockLAB Stuttgart e.V. c/o PURE CLUB, 14.09.2020. (Anılış: Stellungnahme blockLAB)
• Stellungnahme-Bundesverband der Wertpapierfirmen e.V. (bwf), Hamburg, 14.09.2020. (Anılış: Stellungnahme bwf)
• Stellungnahme-Referentenentwurf des Bundesministeriums der Justiz und für Verbraucherschutz und des Bundesministeriums der Finanzen – Entwurf eines Gesetzes zur Einführung von elektronischen Wertpapieren, Bitkom Bundesverband Informationswirtschaft, Telekommunikation und Neue Medien e.V., 10.09.2020. (Anılış: Stellungnahme bitkom)
• Ülgen H ve Helvacı M ve Kaya A ve Nomer Ertan F, Kıymetli Evrak Hukuku, 12. Bası, (Vedat 2019).
• von der Crone, H C, ‘Bericht zu einer Teilrevision des Aktienrechts: Stimmrechtsvertretung/ Dispoaktien’, REPRAX, 2003/2, 1-26
• Weber M, ‘Die Entwicklung des Kapitalmarktrechts 2020/2021’, NJW 2021, 985-992.
• Wieneke L ve Kunz J H, ‘Das Gesetz zur Einführung von elektronischen Wertpapieren-Der Regierungsentwurf”, NZG 2021, 316-323.
• https://www.bmjv.de; Erişim Tarihi 27 Aralık 2020.
• https://www.bundesfinanzministerium.de; Erişim Tarihi 5 Aralık 2020.