Evaluation of Infancy Vaccine Applications within the Scope of Custodial Right

Yıl 2022, Cilt: 80 Sayı: 4, 1105 - 1138, 31.12.2022

Seda İrem Çakırca

Öz

Vaccine hesitation, described by theWHOas “delay orrefusal in the acceptance of vaccines notwithstanding the availability of vaccine services” and vaccine refusal, defined as the rejection of all vaccines, have been documented in more than 90% of the world’s countries. In Turkey, some parents are increasingly rejecting vaccination of infants. These vaccines are essential to prevent the emergence of preventable diseases, especially in infants, and to prevent deaths caused by these diseases. The discussion of making vaccinations compulsory after the Covid-19 pandemic made it important to reexamine the necessity of infancy vaccinations. In its Halime Sare Aysal decision regarding infancy vaccination in 2015, the Constitutional Court found legal representatives of infants who refuse to consent to infancy vaccination practices to be a violation of rights. However, contrary to the Constitutional Court decision’s reasoning, when the issue of whether to give consent that will make the medical intervention lawful is taken into consideration within the framework of the scope of limitation of the right of custody and “best interests of the child,” mandatory vaccination debates will cease to be a typical constitutional law debate. In the first part of this study, the regulation of infancy vaccination practices in comparative law will be discussed. Furthermore, in the second part, the legislation regarding infancy vaccination practices in Turkey and the position of the national and supranational judiciary will be examined. In the last part, the refusal of the legal representative of the infant to consent to medical intervention will be analyzed in the context of limiting or removing the right of custody on the basis of the best interests of the child.

Anahtar Kelimeler

Custody, Infancy Vaccinations, The Best Interest of the Child, Consent to Medical Intervention, Public Health

Bebeklik Dönemi Aşı Uygulamalarının Velayet Hakkı Kapsamında Değerlendirilmesi

Öz

Aşı reddi, Dünya Sağlık Örgütü tarafından kişilerin kendilerine sunulan aşı hizmetlerinin varlığına rağmen aşı yaptırmayı tamamen reddetmesi olarak tanımlanmıştır. Aşı reddi, dünya üzerindeki ülkelerin %90’ından fazlasında rapor edilmiştir. Özellikle bebeklerde aşı ile önüne geçilebilecek hastalıkların meydana çıkmasını ve bu hastalıklar sebebiyle gerçekleşen ölümleri engellemesi için elzem olan bebeklik dönemi aşı uygulamalarının reddedilmesi Türkiye’de de gittikçe artmaktadır. Covid 19 salgını sonrasında daha da alevlenen aşıların zorunlu hale getirilmesi tartışması, bebeklik dönemi aşı uygulamalarının tekrar mercek altına alınması zaruretini doğurmuştur. Anayasa Mahkemesi, bebeklik dönemi aşı uygulamalarına ilişkin 2015 yılında verdiği Halime Sare Aysal kararında hak ihlali tespit ederek, bebeklik dönemi aşı uygulamalarına yasal temsilciler tarafından rıza verilmemesini hukuka uygun bulmuştur. Anayasa Mahkemesi’nin aksine tıbbi müdahaleyi hukuka uygun hale getirecek rızanın verilip verilmemesi hususu, velayet hakkının kapsamı, sınırlandırılması ve “çocuğun üstün yararı” çerçevesinde değerlendirilmeye alındığı vakit; zorunlu aşı tartışmaları tipik bir anayasa hukuku tartışması olmaktan çıkacaktır. Kapsamlı bir analiz yapmak için bu çalışmada öncelikle karşılaştırmalı hukukta bebeklik dönemi aşı uygulamalarının ne şekilde düzenlendiği ele alınacak, ikinci bölümde ise Türkiye’deki bebeklik dönemi aşı uygulamalarına ilişkin mevzuat ve ulusal ve ulus-üstü yargının tutumu incelenecektir. Son bölümde ise bebeğin yasal temsilcisinin tıbbi müdahaleye rıza vermekten imtina etmesi velayet hakkı, söz konusu hakkın çocuğun üstün yararı temelinde sınırlandırılması veya kaldırılması bağlamında değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Velayet, Bebeklik Dönemi Aşıları, Çocuğu Üstün Yararı, Tıbbi Müdahaleye Rıza, Kamu Sağlığı, Custody, Infancy Vaccinations, The Best Interest of the Child, Consent to Medical Intervention, Public Health

Kaynakça

• Archard David, Brierley Joe ve Cave Emma, 'Compulsory Childhood Vaccination: Human Rights, Solidarity, And Best Interests' (2021) Medical Law Review Vol. 00 No. 0 1-12. google scholar Aslan Öncü Gülay, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Özel Yaşamın Korunması Hakkı (İstanbul, 2011). google scholar
• Attwell K ve Navin MC, 'Childhood Vaccination Mandates: Scope, Sanctions, Severity, Selectivity, and Salience' (2019) The Milkbark Quarterly Vol 97 No: 4 978-1014. google scholar
• Baktır Çetiner Selma, Velayet Hukuku (Yetkin Yayınları Ankara 2000). google scholar
• Başak Makaracı Aslı, Öktem Çevik Seda, 'Bebeklik Dönemi Zorunlu Aşı Uygulamaları' (2021) Türk Medeni Kanunu Hükümlerinin Çocuk Hakları İle Uyumlaştırılması. Haz. Aslı Makaracı Başak, Seda Öktem Çevik, Gülen Sinem Tek Seçkin Yayıncılık 363-380. google scholar
• Camilleri F, 'Compulsory Vaccinations for Children: Balancing the Competing Human Rights at Stake' (2019) Netherlands Quarterly of Human Rights Vol. 37 (3) 245-267. google scholar
• Doshi Peter, Akabayashi Akira, 'Japanese Childhood Vaccination Policy' (2010) 19 Cambridge Q Healthcare Ethics 283-289. google scholar
• Dural Mustafa, Öğüz Tufan ve Gümüş Mustafa Alper, Türk Özel Hukuku C. III Aile Hukuku (Filiz Kitabevi 2019). google scholar
• Elçin Grassinger Gülçin, 'Çocuğun Menfaati Gereği Görüşünün Alınmaması Gereken Durumlar', (2010) Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan I 823-846. google scholar
• Elçin Grassinger Gülçin, Türk Medeni Kanununda Yer Alan Velayet Hükümleri Uyarınca Küçüğün Kişi Varlığının Korunması İçin Alınacak Tedbirler (MK md. 346, md. 347, md. 348) (On İki Levha Yayıncılık 2009). google scholar
• Geiser Thomas, 'Rechtsprechungspanorama Familienrecht' (2022) AJP 36-46. google scholar
• Gerber Kaspar, Gerber Simone, 'Uneinigkeit gemeinsam sorgeberechtigter Eltern über die Masernimpfung für Kinder (BGer-Urteil 5A_789/2019 vom 16. Juni 2020' (2020) Pflegerecht 194-204. google scholar
• Goudsmit Marthe, ' Mandatory vaccination and the infringement of children’s article 8 rights for their parents’ non-compliance' (2021) Journal of Social Welfare and Family Law 43:3 335-338. google scholar
• Göztepe Ece, 'Bireysel Başvuru Kararlarının İcrası: Anayasa Mahkemesi’nin Doğrudan ve Dolaylı “Çağrı Karaları” Üzerine Bir İnceleme' (2021) Anayasa Yargısı Cilt 38 S 1 43-83. google scholar
• Kaya Kızılırmak Cansu, 'Velayet Hakkının Kapsamı Çerçevesinde Bebeklik Dönemi Aşı Uygulamalarında Rızanın Esirgenmesi' (2020) Prof. Dr. Feyzi Necmettin Feyzioğlu’nun Anısına Armağan İstanbul 449-476. google scholar
• Langer L, 'Impfung und Impfzwang zwischen persönlicher Freiheit und Schutz der öffentlichen Gesundheit' (2017) Zeitschrift für Schweizerisches Recht (ZSR) 87-114. google scholar
• Lissel PM, 'Infektionsschutzrecht nach Inkrafttreten des Masernschutzgesetzes' (2020) Zeitschrift für Rheumatologie 5 459-465. google scholar
• Lupu VV, Ignat A, Stoleriu G, Ciubara AB, Ciubara A, Lupu V, Burlea M and Stratciuc S, 'Vaccination of Children in Romania Between Civic Obligation and Personal Choice' (2017) Revista De Cercetare Interventie SocialaVolumul 56 123-132. google scholar
• Neugebauer M, Ebert M and Vogelmann R, 'Beurteilung des neuen Masernschutzgesetzes in Deutschland: Ergebnisse einer deutschlandweiten Befragung' (2020) Z. Evid. Fortbild. Qual. Gesundh. wesen (ZEFQ) 158-159 74-80. google scholar
• Oder Bertil Emrah, 'Bireysel Başvuruda Kanunilik Ölçütü: Tutarlılık ve Stratejik Kullanım Sorunları' (2016) Güncel Hukuk S. 10 12-17. google scholar
• Oğuzman Mustafa Kemal, Seliçi Özer ve Oktay Özdemir Saibe, Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler) (Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 20. Bası, Filiz Kitabevi, 2021). google scholar
• Omer Saad B. , Betsch Cornelia ve Leask Julie, 'Mandate vaccination with care', (2019) Nature 571 (7766), 469-472. google scholar
• Onyemelukwe Cheluchi, 'Can legislation mandating vaccination solve the challenges of routine childhood immunisation in Nigeria?' (2016) Oxford University Commonwealth Law Journal VOL. 16 NO. 1 100-124. google scholar
• Partouche Henri, Gilberga Serge, Renard Vincent ve Saint-Lary Olivier, 'Mandatory Vaccination of Infants in France: Is that the way forward?' (2019) European Journal of General Practice. Vol. 25 No. 1. 49-54. google scholar
• Peter Breitschmid, Basler Kommentar Zivilgesetzbuch I Art. 1-456 ZGB (3. Auflage, Helbing &Lichtenhahn 2006). google scholar
• Pierik Roland, 'On Religious and Secular Exemptions: A Case Study of Childhood Vaccination Waivers' (2017 ) Ethnicities Vol. 17(2) 220-241. google scholar
• Rezza G, 'Mandatory Vaccination for Infants and Children: the Italian Experience' (2019 ) Pathogens and Global Health 113: 7 291-296. google scholar
• Schwenzer Ingeborg, Basler Kommentar Zivilgesetzbuch I Art. 1-456 ZGB (3. Auflage ,Helbing &Lichtenhahn 2006). google scholar
• Serozan Rona Çocuk Hukuku (2. basıdan tıpkı bası, Vedat Kitapçılık 2017). google scholar
• Sinorelli C, Odone A, Cella P ve Iannazzo S, 'Childhood Vaccine Coverage in Italy After the New Law on Mandatory Immunization' (2018) Ann Ig 30 (Suppl. 1) 1-10. google scholar
• Tuor Peter, Schnyder Bernhard, Schmit Jörg ve Jungo Alexandra, Das Schweizersiche Zivilgesetzbuch (Schulthess § 2015). google scholar
• UNICEF, 'Immunization' (July 2021), https://data.unicef.org/topic/child-health/immunization/, ET. 25. 01. 2022. google scholar
• Usta Sevgi, Velayet Hukuku (On İki Levha Yayıncılık 2016) google scholar
• Vanderslott S and Marks T, 'Charting Mandatory Childhood Vaccination Policies Worldwide' Vaccine 39 (2021) 4054-4062. google scholar
• Wakefield AJ, Murch SH, Anthony A, Linnell J, Casson DM, Malik M, Berelowitz M, Dhillon AP, Thomson MA, Harvey P, Valentine A, Davies SE and Walker-Smith JA, 'Ileal-lympoid-nodular hyperplasia, non-spesific colitis, and pervasive developmental disorder in children'(1998) The Lancet. Vol: 351 637-641. google scholar
• WHO, 'Measles- European Region 6 May 2019', https://www.who.int/csr/don/06-may-2019-measles-euro/en/, ET. 26. 01. 2022. google scholar
• WHO, 'Vaccines and Immunization', https://www.who.int/health-topics/vaccines-and-immunization#tab=tab_1, ET. 25.01. 2022. google scholar
• WHO, 'WHO EpiBrief, No: 1/2021' https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0008/496907/ WHO-EpiBrief-1-2021-eng.pdf, ET. 26. 01. 2022. google scholar
• Yıldırım, Engin 'Compulsory Vaccination and the Turkish Constitutional Court' (2020) European Journal of Health Law 27 1-19. google scholar