Bir Siyaset Felsefesi Enstrümanı Olarak İnsan Hakları ya da İnsan Haklarının İnsanla Çelişkileri Üzerine Notlar

Yıl 2008, Cilt: 26, 1 - 14, 01.06.2008

Armağan Öztürk

Öz

Bu makalede liberal siyasetin içine düştüğü meşruluk krizini gidermek üzere geliştirilmiş etik politik enstrümanlardan en çok kabul göreni aleyhine, insan hakları öğretisine yönelik bir dizi argüman dile getirilmiştir. Kanıtlanmaya çalışılacak temel iddia, insan hakları anlayışının kapitalist rasyonellik ile olan sorunlu ilişkisi nedeniyle mevcut hegemonik güçlerin devamlılığını noktasında oynadığı role ilişkin olacaktır. Makale insan haklarının egemen güçler tarafından ulus içi ve uluslar arası ilişkide bir baskı ve biçimlendirme aracı olarak kullanıldığı tezini işler. Bu bağlamda insan hakları insanlardan daha değerli hale gelmiştir. Tabii sorun basitçe insan haklarının kullanılma biçimi ile ilgili değildir. İnsan hakları-doğal haklar bağlantısı insan haklarının insanların onları onamasına bağlı olmaksızın değerli olduğu üzerine bir görüşe, bu görüş de zorunlu olarak insan haklarının insanlar üstü antidemokratik kullanım biçimine yol açmaktadır

Anahtar Kelimeler

Meşruluk, Hak, Demokrasi, İktidar, Erdem.

Remarks on Human Rights as an Instrument of Political Philosophy or the Conflicts Between Human Rights And Individuals

Öz

In this paper, a number of arguments are presented against the human rights doctrine; the most received of all ethico-political instruments developed to counter the legitimacy crisis of liberal politics. The main argument regards the problematic relation between the concept of human rights and capitalist rationality as it contributes to the persistence of hegemonic forces. The paper argues that human rights are utilized for oppression and coercion by sovereign Powers in both intra-national and international relations. In this context, human rights have become more valuable than the human itself. Of course, the problem is not simply the way in which human rights are employed. The connection between human rights and natural rights leads to the argument that human rights are valued regardless of people's assent, and further leading, inevitably, to anti-democratic employment of human rights

Anahtar Kelimeler

Legitimacy, Right, Democracy, Power, Virtue.

Kaynakça

• Akal, Cemal Bali (2000), “Haysiyet ve Hak”, Defter, Cilt 40, Sayı 1, s. 13-19.
• Ardoğan, Recep (2005), “İnsan Haklarını İnsan Doğası ile Temellendiren Görüşlere Ke- lami Bir Şerh”, Düşünen Siyaset, Cilt 21, Sayı 2, s. 327-348.
• Atiker, Erhan (1998), Modernizm ve Kitle Toplumu, Vadi Yayınları, Ankara.
• Cangızbay, Kadir (2000-1), “Bir Kavram Olarak İnsan Hakları”, Doğu Batı, Cilt 13, Sayı 1, Kasım, Aralık, Ocak, s. 117-135.
• Cranston, Maurice (1999), “İnsan Hakları Nelerdir?”, Yayla, Atilla (Ed.), Sosyal ve Si- yasi Teori, Siyasal Yayınları, Ankara, s. 311-6.
• Denk, Erdem (2005), “İnsan Hakları Mücadelesinde Hedef, Yöntem ve Dil Sorunu”, Düşünen Siyaset, Cilt 21, Sayı 1, s. 349-356
• Donnelly, Jack (1995), Teoride ve Uygulamada Evrensel İnsan Hakları, (Çev. Mustafa Erdoğan-Levent Korkut), Yetkin Yayınları, Ankara.
• Erdoğan, Mustafa (1999), Anayasal Demokrasi, Siyasal Yayınları, Ankara.
• Freeden, M. (1991), Rights, Open University Press, Milton.
• Fromm, Erich (1995), Çağımızın Özgürlük Sorunu, (Çev. Bozkurt Güvenç), Gündoğan Yayınları, Ankara.
• Huber, E. R. (1998), “Modern Endüstri Toplumlarında Hukuk Devleti ve Sosyal Dev- let”, Ökçesiz, Hayrettin (Ed.), Hukuk Devleti, (Çev. Tuğrul Ansay), Afa Yayınları (HFSA Yayınları, No: 4), İstanbul.
• Kaboğlu, İbrahim Özden (1994), Özgürlükler Hukuku: İnsan Haklarının Hukuksal Ya- pısı Üzerine Bir Deneme Afa Yayınları, İstanbul.
• Kant, Immanuel (2002), Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi, (Çev. İ. Kuçuradi), Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara.
• Kant, Immanuel (2002), Pratik Usun Eleştirisi, (Çev. İsmet Zeki Eyuboğlu), Say Yayın- ları, İstanbul.
• Kuçuradi, İoanna (2001), “Adalet Kavramı”, Güriz, Adnan (Ed.), Adalet Kavramı Bildi- rileri, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, s. 39-49.
• Kuçuradi, İoanna (1996), “Felsefe ve İnsan Hakları”, Kuçuradi, İoanna (Ed.), İnsan Haklarının Felsefi Temelleri, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara.
• Levinas, Emmanuel (1992), “Ethics as First Philosophy”, Hand, Sean (Ed.), The Levi- nas Reader, Blackwell, London.
• Levinas, Emmanuel (1991), Otherwise than Being or Beyond Essence, (Çev. A. Lingis), Kluwer Academic Publishers.
• Macdonald, Margaret (1992), “Natural Rights”, Waldron, Jeremy (Ed.), Theories of Rights.
• Meinecke, Friedrich (1998), Makyavellism: The Doctrine of Raioson d’Etat and Its Pla- ce in Modern History, Transaction Publishers, New Brunswick & London.
• Mercier, Andre (1996), “İnsan Haklarının Temelleri”, Kuçuradi, İoanna (Ed.), İnsan Haklarının Felsefi Temelleri, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara.
• Milne, A. J. M. (1979), “The Idea of Human Rights: A Civil Inquiry”, Dowrick, F. E. (Ed.), Human Rights Problems, Perspectives And Texts, Durham.
• Öktem, Niyazi (2001), “Adalet Kavramı ve Sosyal Realite”, Güriz, Adnan (Ed.), Adalet Kavramı Bildirileri, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, s. 75-83.
• Özlem, Doğan (1999), “Sivil İtaatsizlik ve Liberalizm”, Siyaset, Bilim ve Tarih Bilinci, İnkılap Yayınları, İstanbul.
• Plagemann, Gottfried (2002), “Türkiye’de İnsan Hakları Örgütleri”, Türkiye’de Sivil Toplum ve Milliyetçilik, İletişim Yayınları, İstanbul, s. 361-396.
• Rand, Ayn (1999), “Kolektif Haklar”, Yayla, Atilla (Ed.), Sosyal ve Siyasi Teori, Siya- sal Yayınları, Ankara, s. 325-9.
• Rand, Ayn (1999), “İnsan Hakları”, Yayla, Atilla (Ed.), Sosyal ve Siyasi Teori, Siyasal Yayınları, Ankara, s. 317-329.
• Sancar, Mithat (2003), “İnsan Hakları: Retorik, Hukuk ve Gerçeklik”, Birikim, 165, s. 124-8.
• Solomon, Robert C. (2004), Adalet Tutkusu (Çev. Ertuğ Altınay), Ayrıntı Yayınları, İs- tanbul.
• Üstel, Füsun (1999), Yurttaşlık ve Demokrasi, Dost Yayınları, Ankara.
• Turner, B. S. (1994), “Postmodern Culture/Modern Citizens” Steenbergen, B. S. (Ed.), The Condition of Citizenship, Sage Publications, London.