İŞ YERİ YALNIZLIĞININ ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ÜZERİNE ETKİSİ: KONYA VE KIRIKKALE İMALAT SANAYİ ÇALIŞANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 7, 258 - 275, 31.12.2020

Ferda Üstün Emine Gül Efe

Öz

Bu araştırmanın amacı KOBİ niteliğindeki imalat sanayi çalışanlarının hissettikleri iş yeri yalnızlığının örgütsel bağlılıkları üzerine etkilerini tespit etmektedir. Çalışanların örgüt içinde sağlıklı ilişki kuramayışını ifade eden ve negatif ve yıkıcı bir duygu durumu ifade eden yalnızlığın, örgütsel bağlılık duygusu üzerindeki etkilerinin belirlenmesi önemli görülmektedir. Daha iyi olanaklar sunulsa bile çalışanın örgütünde kalmaya ilişkin niyetini ifade eden bağlılık örgütleri birçok negatif sonuçtan korumaktadır. Araştırmanın verileri Konya ve Kırıkkale Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren 320 KOBİ çalışanından elde edilmiştir. Tarama modeli benimsenen araştırmanın, verilerinin analizinde çoklu doğrusal regresyon analizinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda iş yeri yalnızlığının duygusal yalnızlık alt boyutunun duygusal bağlılığı; sosyal yalnızlık boyutunun ise örgütsel bağlılığın tüm boyutlarını (duygusal, devam ve normatif) negatif yönlü ve anlamlı bir şekilde etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş yeri yalnızlığı, Duygusal yalnızlık, Sosyal yalnızlık, Örgütsel Bağlılık

Kaynakça

• Ay, A. (2015). İstismarcı yönetim, iş yeri yalnızlığı ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler: Sağlık çalışanlarına yönelik bir çalışma. Journal of International Social Research, 8(41).
• Aykan, E., Karakuş, G. ve Karakoç, H. (2019). İş Yaşamında yalnızlık algısı ve iş stresinin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi: Erciyes Üniversitesi idari personeli örneği. Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 8(1).
• Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık (1.Baskı).Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme (2.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Buluş, M. (1997). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(3), 82-90.
• Byrne, BM (2001). AMOS, EQS ve LISREL ile yapısal eşitlik modellemesi: Bir ölçme aracının faktöryel geçerliliğini test etmek için karşılaştırmalı yaklaşımlar. Uluslararası test dergisi , 1 (1), 55-86.
• Çekmecelioğlu, H. (2006). İş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarının işten ayrılma niyeti ve verimlilik üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi: Bir araştırma. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 8(2), 153-168.
• Çetin, A. ve Alacalar Ç, A. (2016). İş yaşamında yalnızlığı yordamada kişilik özellikleri ile algılanan sosyal ve örgütsel desteğin rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(27), 193-216.
• Çetin, F., BASIM, H. N. ve Aydoğan, O. (2011). Örgütsel bağlılığın tükenmişlik ile ilişkisi: öğretmenler üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (25), 61-70.
• Çolakoğlu, Ü., Ayyildiz, T. ve Cengiz, S. (2009). Çalışanların Demografik Özelliklerine Göre Örgütsel Bağlılık Boyutlarında Algılama Farklılıkları: Kuşadası'ndaki Beş Yıldızlı Konaklama İşletmeleri Örneği. Anatolia: Turizm Arastırmaları Dergisi, 20(1).
• Demirel, Y. ve Aslan, Ş. (2008). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile örgütsel bağlılık ve mesleğe bağlılık arasındaki ilişkilerin araştırılması. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 163-178.
• Demirbaş, B. ve Haşit, G. (2016). İş yerinde yalnızlık ve işten ayrılma niyetine etkisi: Akademisyenler üzerine bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1).
• Doğan, T., Çetin, B. ve Sungur, M. Z. (2009). İş yaşamında yalnızlık ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(6), 271-277.
• Ergen, S. (2015). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Eroğlu, A. H., Adigüzel, O. ve Öztürk, A. G. U. C. (2011). Sessizlik Girdabi Ve Bağlılık İkilemi: İşgören Sessizliği İle Örgütsel Bağlilik İlişkisi ve Bir Araştirma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 97-124.
• Eroğluer, K. ve Yılmaz, Ö. (2015). Etik liderlik davranışlarının algılanan örgüt iklimi üzerine etkisine yönelik bir uygulama: İş yaşamında yalnızlık duygusunun aracılık etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1), 280-308.
• Ertosun, Ö. G. ve Erdil, O. (2012). Yalnızlığın çalışanların bağlılığı ve ayrılma niyeti üzerindeki etkileri. Prosedür-Sosyal ve Davranış Bilimleri, 41 , 469-476.
• Güzel, B. ve Ayazlar, G. (2014). Örgütsel adaletin örgütsel sinizm ve işten ayrılma niyetine etkisi: Otel işletmeleri araştırması. KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si,16 (26): 133-142, 2014.
• Güçlü, H. (2006). Turizm sektöründe durumsal faktörlerin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Hamamcı, Z. ve Duy, B. (2005). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı sosyal beceri eğitiminin üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ve fonksiyonel olmayan tutumları üzerindeki etkisi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 4(7), 3-20.
• Kaplan, M. S. (2011). Öğretmenlerin iş yerinde yalnızlık duygularının okullardaki örgütsel güven düzeyi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Keser, A. ve Karaduman, M. (2014). İş yaşamında yalnızlık algısının örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi ve öğretmenler üzerinde bir araştırma. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(7), 178-197.
• Koçak, R. (2016). Duygusal ifade eğitimi programının üniversite öğrencilerinin aleksitimi ve yalnızlık düzeylerine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23)..
• Kozaklı, H. (2006).Üniversite öğrencilerinde yalnızlık ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkilerin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Marsh, H. W., Balla, J. R. & MacDonald, R. P. (1988). Goodness-of-fit indexes in confirmatory factor analysis: the effect of sample size. Psychological Bulletin, 88, 245–258.
• Mercan N., Oyur E., Alamur B., Gül S. ve Bengül, S. (2012). İşyeri Yalnızlığı ve Sosyal Fobi Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi 4(1): 213-226.
• Meyer, J. P., Paunonen, S. V., Gellatly, I. R., Goffin, R. D. & Jackson, D. N. (1989). Organizational commitment and job performance: It's the nature of the commitment that counts. Journal of applied Psychology, 74(1), 152.
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1984). Testing the “side-bet theory” of organizational commitment: Some methodological considerations, Journal of Applied Psychology, 69, 372-378.
• Nartgün, Ş.S. ve Demirer, S. (2012). Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik ile İş Yaşamında Yalnızlık Düzeylerine İlişkin Görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi 7(2),139-156.
• Oğuz, E. & Kalkan, M. (2014). Öğretmenlerin İş yaşamında algıladıkları yalnızlık ile sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki. Elementary Education Online, 13(3).
• O'Reilly, C. A. & Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: The effects of compliance, identification, and internalization on prosocial behavior. Journal of applied psychology, 71(3), 492.
• Özdevecioğlu, M. (2013). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 18(2).
• Peng, J., Chen, Y., Xia, Y. & Ran, Y. (2017). Workplace loneliness, leader-member exchange and creativity: The cross-level moderating role of leader compassion. Personality and Individual Differences, 104, 510-515.
• Porter, L.W., Steers, R.M., Mowday,R.T. ve Boulian,P.V. (1974). Organizational commitment, job satisfaction and turnover among psychiatric technicians. Journal of Applied Psychology, 59(5): 603.
• Poyraz, K. ve Kama, U.B. (2008). Algılanan İş Güvencesinin, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 13(2).
• Sezen, G. (2014). Öğretmenlerin işle bütünleşme ve iş yaşamında yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Sakarya.
• Silman, F. & Dogan, T. (2013). Social intelligence as a predictor of loneliness in the workplace. The Spanish journal of psychology, 16.
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları .
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: (temel ilkeler ve LISREL uygulamaları) . Ekinoks.
• Şişman, M. ve Turan, S. (2004). Bazı örgüsel değişkenler açısından çalışanların iş doyumu ve sosyal-duygusal yalnızlık düzeyleri (MEB şube müdür adayları üzerinde bir araştırma). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1).
• Tabachnick, BG ve Fidell, LS (2007). ANOVA ile deneysel tasarımlar (s. 724). Belmont, CA: Thomson / Brooks / Cole.
• Tabancalı, E. & Korumaz, M. (2015). Relationship between Supervisors Loneliness at Work and Their Organizational Commitment. International Online Journal of Educational Sciences, 7(1).
• Turan, A. F. (2010). Üniversite öğrencilerinin ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalarını yordamada yalnızlık, benlik saygısı, yaş, cinsiyet ve romantik ilişki yaşama durumunun rolü. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Wiener, Y. (1982). Commitment in organizations: A normative view. Academy of management review, 7(3), 418-428.
• Wright, S. L. (2005). Loneliness in the Workplace. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Canterbury, Christchurch, New Zealand.
• Wright, S.L. (2005). Organizational Climate, Social Support and Loneliness in the Workplace. In The Effect of Affect in Organizational Settings. Emerald Group Publishing Limited: 123-142.
• Wright,S. L., Burt,C.D.B. & Strongman, K.T. (2006). Loneliness in the Workplace: Construct Definition and Scale Development, New Zealand Journal of Psychology 35 (2): 59-68.
• Yalçın, A. ve İplik, F. N. (2005). Beş yıldızlı otellerde çalışanların demografik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma: Adana ili örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 395-412.
• Yılmaz, E. (2008). Organizational Commitment and Loneliness and Life Satisfaction Levels of School Principals. Social Behavior and Personality: An International Journal 36(8): 1085-1096.
• Yılmaz, E. ve Aslan, H.(2013).Öğretmenlerin İş Yerinde Yalnızlıkları ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Pegem Eğitim Ve Öğretim Dergisi 3(3): 59-69.
• Yüceler, A. (2005). Örgütsel bağlılık ve örgüt iklimi ilişkisi: Teorik ve uygulamalı bir çalışma. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Konya.