Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanında Coğrafya Konuları Üzerine Yapılmış Bilimsel Yayınlara Analitik Bir Bakış

Yıl 2022, , 365 - 384, 30.04.2022

Elif Yılmaz , Selman Ablak , Erdal Akpınar

https://doi.org/10.17679/inuefd.1083455

Öz

Bu çalışmada sosyal bilgiler eğitimi alanında coğrafya konuları üzerine yapılmış makaleler incelenmiştir. Bu kapsamda 2013-2021 yılları arasında yayımlanan toplam 99 makale araştırmanın veri setini oluşturmaktadır. Veri kaynağını oluşturan makalelere DergiPark, TÜBİTAK ULAKBİM ve Google Akademik veri tabanları üzerinden erişilmiştir. Toplanan veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, incelemeye konu olan makale türü yayınlarda yöntem bakımından nitel araştırma yöntemleri ve tarama desenlerinin ağırlıklı tercih edildiği görülmüştür. Yayınlar sayısal dağılım bakımından yıllara göre dalgalı bir seyir izlemiştir. En fazla çalışılan konular arasında öğretim yöntem ve teknikleri ile harita okuma becerisi gelmektedir. Diğer yandan incelenen makalelerde veri analiz tekniği olarak betimsel analiz ve içerik analizi ön plana çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler, coğrafya, betimsel analiz

Kaynakça

• Ablak, S. (2020). The Place of Geography in Social Studies Course Curriculum in Turkey: 1968-2018. Turhan Çetin, Bahadır Kılcan, Yusuf İnel ve Osman Çepni (Edt.), In New Horizons in Social Studies Education (pp.67-94). SRA Academic Publishing.
• Akdağ, H. (2014). Sosyal Bilgilerin Tanımı, Amacı, Önemi Ve Türkiye’ Deki Yeri. R. Turan, A. M. Sünbül ve H. Akdağ. (Editörler). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar-1 (İkinci Baskı) içinde (s. 2-21). Pegem Akademi.
• Akdemir İ.O., & Akengin, H. (2019). Coğrafya Biliminin Tanımı, İlkeleri, Konusu, Bazı Temel Kavramları Ve Öğretimi. H. Akengin & İ. Dölek (Edt). Genel Fizik Coğrafya (Üçüncü Baskı) içinde (s. 1-40). Pegem Yayınları.
• Aksoy, B. & Türker, A. (2020). Türkiye’de Coğrafya Eğitimi Alanında Yayımlanan Makalelere İlişkin Bir Literatür Değerlendirmesi (1923-2018). Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 18 (35), 143-161.
• Aslan, E. (2011). Türkiye Cumhuriyeti'nin İlkokullarda İzlediği İlk Öğretim Programı: “1924 İlk Mektepler Müfredat Programı”. İlköğretim Online, 10 (2), 717-734.
• Baydil, E. (2011). Coğrafya Nedir?. H. Yazıcı & M. K. Koca (Edt). Genel Coğrafya (Üçüncü Baskı) içinde (s. 1-14). Pegem Akademi.
• Çakmak, Z. ve Taşkıran, C. (2020). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Eğitimi Alanındaki Çalışmaların Analizi: Bir Meta Sentez Çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(3), 1243-1261.
• Çatak, M. (2015). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Eğitim Programlarının İncelenmesi. Akev Akademi Dergisi, 19(62), 69- 94.
• Doğanay, A. (2002). Sosyal Bilgiler Öğretimi. C. Öztürk & D. Dilek (Editörler). Hayat Bilgisi Ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 16-52) içinde. Pegem Yayınları.
• Doğanay, H. (2012). Anlamı, Tanımı, Konusu ve Felsefesi Bakımından Coğrafya İlimi Hakkında Bazı Düşünceler. Doğu Coğrafya Dergisi, 16 (25), 1-44.
• Doğanay, H., & Doğanay, S. (2014). Coğrafya’ya Giriş (On birinci Baskı). Pegem Yayınları.
• Elibüyük, M. (1995). Matematik Coğrafya – Evren, Gezegenler, Dünya, Zaman. Ekol Yayıncılık.
• Erden, M. (1997). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Alkım Yayınları.
• Güngördü, E. (2006). Eğitim Fakülteleri İçin Coğrafyada Öğretim Yöntemleri ve Çağdaş Öğretim Yaklaşımları İlkeler-Uygulamalar. Asil Yayınları.
• İnan, S. (2014). Öğretmenler ve Öğretmen Adayları İçin Sosyal Bilgiler Eğitimine Giriş Kavramlar, Yaklaşımlar, Etkinlikler. Anı Yayıncılık.
• Kabapınar, Y. (2014). Kuramdan Uygulamaya Sosyal Bilgiler Öğretimi (Dördüncü Baskı). Pegem Yayınları.
• Keskin, Y. (2002). Türkiye’de II. Meşrutiyetten Günümüze Kadar Uygulanmış Olan Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarının Analizi Ve Karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kılıçoğlu, G. (2012). Sosyal Bilgiler Tanımı, Dünyada Ve Ülkemizde Gelişimi Ve Önemi. M. Safran (Ed.). Sosyal Bilgiler Öğretimi (İkinci baskı) içinde (s. 3-16). Pegem Yayınları.
• MEB (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6-7. Sınıflar Öğretim Programı. Ankara: MEB.
• MEB (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul Ve Ortaokul 4, 5, 6 Ve 7. Sınıflar). Ankara: MEB. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf
• Moffatt, M. P. (1957). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Çev: Nesrin ORAN. İstanbul: Maarif.
• Öner, G. & Öner, D. (2017). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Coğrafya Konuları Üzerine Yapılmış Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir Analiz Ve Bibliyografya Çalışması. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 34 (2), 13-34.
• Öztürk, C. (2012). Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinlerarası Bir Bakış. C. Öztürk (Ed.). Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi (Üçüncü Baskı) içinde (s. 1-31). Pegem Yayınları. Safran, M. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretimine Bakış. B. Tay & A. Öcal (Editörler). Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (İkinci Baskı) içinde, (s. 1-18). Pegem Yayınları.
• Sönmez, V. (2005). Hayat Ve Sosyal Ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Öğretmen Kılavuzu. Anı Yayıncılık.
• Şahin. C. (1998). Coğrafyaya Giriş. Gündüz Yayıncılık.
• Tekışık, H. H. (1976). Sosyal Bilgiler Öğretimi Rehberi. Rehber Yayıncılık.
• Tekışık, H. H. (1992). İlköğretim Okullarında Program Geliştirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 351- 362.
• Ünlü, M. (2014). Coğrafya Öğretimi. Pegem Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.