An Examination of the Performance and Concert Schedules of the Institutions Affiliated to the General Directorate of State Opera and Ballet of the Ministry of Culture of Turkish Republic in Terms of Certain Variables

Yıl 2023, , 1392 - 1414, 15.09.2023

Hayri Akbudak

https://doi.org/10.17679/inuefd.1322879

Öz

The purpose of this study is to identify the types of works in the performance and concert schedules of six institutions affiliated to the Turkish State Opera and Ballet Directorate (Ankara SOB, Antalya SOB, Istanbul SOB, İzmir SOB, Mersin SOB, Samsun SOB), their distribution by seasons, and the compositions by Turkish and foreign composers using quantitative data. The limitation of the performance and concert programs selected for the study until the 2021-2022 season is due to the fact that the 2022-2023 season hadn’t been finalized at the time of the study. In the research, opera and ballet institutions that were established in Turkey throughout the republican period as well as the evolution of these arts worldwide and in Turkey were examined. The study was created by using the descriptive type Scanning model, and the representation and concert programs in the seasons between 2010-2022 were collected by using document analysis. The data obtained were interpreted through percentage frequency analysis. As a result of the data obtained in the study, it was concluded that a total of 1264 performances and concert programs were staged in 12 seasons between 2010-2022 in Ankara, Antalya, Istanbul, Izmir, Mersin and Samsun Opera and Ballet Directorate institutions including 213 operas, 177 ballets, 100 symphonic works, 76 works for children, the highest number of performances and concert programs were staged by the Ankara and Istanbul State Opera and Ballet Directorates, works by foreign composers were exhibited predominantly, and when analyzed according to the works composed by Turkish composers, opera works were exhibited the most and symphonic works the least.

Anahtar Kelimeler

Directorate general of Turkish state Opera and Ballet, performance and concert program, Turkish and foreign composers

Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğüne Bağlı Kurumların Temsil ve Konser Programlarının Belirli Değişkenler Yönünden İncelenmesi

Öz

Öz
Bu çalışmanın amacı Türkiye Cumhuriyeti kültür Bakanlığı Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğüne bağlı olan 6 kurumda (Ankara DOB, Antalya DOB, İstanbul DOB, İzmir DOB, Mersin DOB, Samsun DOB) 2010-2022 yılları arasında yer alan sezonlarda gerçekleştirilmiş temsil ve konser programlarında yer alan eserlerin türleri, sezonlara göre dağılımları , Türk ve yabancı bestecilere ait eserlerin nicel verilerle tespitini ortaya koymaktır. Çalışma için seçilen temsil ve konser programının 2021-2022 sezonuna kadar sınırlandırılması çalışma esnasında 2022-2023 sezonunun tamamlanmamış olmasından kaynaklıdır. Çalışmada Opera ve bale sanatının Dünya’da ve Türkiye’de gelişimine, cumhuriyet döneminde Türkiye’de açılan opera ve bale kurumlarının gelişim sürecine yer verilmiştir. Çalışma betimsel türdeki Tarama modelinden faydalanılarak oluşturulmuş, 2010-2022 yılları arasında yer alan sezonlardaki temsil ve konser programları doküman incelemeden faydalanılarak toplanmıştır. Elde edilen veriler yüzde frekans analizi yapılarak yorumlanmıştır. Yapılan çalışmada elde edilen verilerin sonucunda Ankara, Antalya, İstanbul, İzmir, Mersin ve Samsun Opera ve Bale Müdürlüğü kurumlarında 2010-2022 tarihleri arasında ki 12 sezonda toplam 1264 temsil ve konser programının sahnelendiği, bu eserlerden 213 opera, 177 bale, 100 senfonik eser, 76 çocuklara yönelik eser olarak sahnelendiği, en fazla temsil ve konser programlarının Ankara ve İstanbul Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü tarafından sahnelendiği, ağırlıklı olarak yabancı bestecilere ait eserlerin sahnelendiği, Türk bestecilerin bestelemiş olduğu eserlere göre analiz edildiğinde ise en fazla opera türünde en az ise senfonik eser türünde eserlerin sahnelendiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, temsil ve konser programı, Türk ve Yabancı Besteciler

Kaynakça

• Akansel, İ. (2010). Türk Modernleşmesinin Bir Bileşeni Olarak Sanat: Ankara Devlet Opera ve Balesi (Adob) örneğinde bir araştırma. Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Arslan, C. (2019). Osmanlı Sarayında opera sanatı. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
• Atak, P. (2007). Çağdaş Türk bestecilerinin operalarının incelenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Baltacan, M. (2012). Ahmet Adnan Saygun'un Taş Bebek operası'nın incelenmesi ve reji çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Ç, E., Akgün, Ö., E, Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. (18. Baskı). Pegem Akademi.
• Ertekin, S. (2007). Türk Operası’nın gelişim süreci. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gökçe, B. (2011). Türkleri konu alan operalardan G. Rossini'nin II. Mehmet (Fatih Sultan Mehmet) operası'nın incelenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Gökçeli, B. (2014). Türkiye'de Cumhuriyet dönemi'nin ilk modernleşme hamlelerinin sürecinden bugüne Cumhuriyet Halk Partisi'nin müzik politikaları. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gönen, G. B. (2008). Çağdaş Türk opera sanatının içinde Ahmed Adnan Saygun operalarının dramaturjik açıdan incelenmesi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Guest, I. (1986). Bale Tarihi, Çev. A. Arslan. Afa Matbaacılık
• Güleç, E.S. ve Güleç, İ.Ş. (2023). Kuruluşundan Bugüne Devlet Opera ve Balesinde Sahnelenen Bale Yapıtlarımız. Yalın Yayıncılık.
• Güleç, E.S. ve Güleç, İ.Ş. (2023). Kuruluşundan Bugüne Devlet Opera ve Balesinde Sahnelenen Opera Yapıtlarımız. Yalın Yayıncılık
• Gürhan, D. (2016). Batı’da opera, operet ve bale sanatında Türkleri ve Türk kültürünü konu alan çalışmalar. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 58, 77-97
• İşsever, İ. (2011). Cumhuriyet dönemi bestecilerinden Okan Demiriş’in “IV. Murad” ve Selman Adalı’nın “Ali Baba ve Kırk Haramiler” operalarının incelenmesi ve Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Karakaş, E. N. (2015). Opera’nın dinleyici kitlelerle ilişkisi: 17. yy. Venedik’i ve 20. yy. Türkiye’si örneklerinin incelenmesi ve günümüz Türkiye’si için Öneriler. Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kürkçüoğlu, S. (2006). Ahmed Adnan Saygun ve Kerem operası. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özcengiz, Z. (2006). Kuruluş Döneminde Türk operası. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özhancı, E. (2009). Türkiye’de opera, bale ve devlet opera ve balesi’nin evrimselliği. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (23), 197-203.
• Say. A. (2005). Müzik Ansiklopedisi. Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Şahin, M. (2008). Cumhuriyetin yapılanma sürecinde müzik eğitimi. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 7(16), 259-272.
• Şanlıer, A. C. (2011). Müzik Politikaları ve Modernleşme Bağlamında Cumhuriyet Döneminde Türk Sanat Müziği Alanındaki Başlıca Gelişmeler. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Tunçdemir, İ. (2015). Cumhuriyet’in kurulmasından sonra bestelenen ilk Türk operası: Özsoy Destanı. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara.
• Tuzlu, A. (2019). Türk operasını oluşum süreci ve Ahmet Adnan Saygun'un Özsoy operasının analizi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Utlu, O. (2010). Cumhuriyet Döneminde Türkiye Coğrafyasında Operanın Gelişim Süreci. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Yücel, H. (2022). Cumhuriyet Dönemi müzik politikaları üzerine bir inceleme. Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(12), 9-20. İnternet Kaynakları (Url 1)T.C. Kültür Bakanlığı Devlet Opera ve Balesi. (2023). https://www.operabale.gov.tr/Lists/Strateji/Attachments/28/Stratejik%20Plan%202019-2023_04%C5%9Eubat_Kitap.pdf. Adresinden 25 Haziran 2023 tarihinde alınmıştır.
• (Url2) Mevzuat Bilgi sistemi. (2019-2023) https://www.operabale.gov.tr/Lists/Mevzuat/Attachments/1/dobgm0002.pdf. Adresinden 25 Haziran 2023 tarihinde alınmıştır.
• (Url 3) T.C. Kültür Bakanlığı Devlet Opera ve Balesi. (2023). https://www.operabale.gov.tr/Lists/Strateji/Attachments/28/Stratejik%20Plan%202019-2023_04%C5%9Eubat_Kitap.pdf. Adresinden 25 Haziran 2023 tarihinde alınmıştır.