Türk Müziğinde Taksim İcra Etmeye Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi

Yıl 2021, , 1480 - 1511, 31.08.2021

Funda Keklik Kal , Banu Geboloğlu , Betül Alatlı

https://doi.org/10.17679/inuefd.914429

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, Türk müziği eğitimi veren lisans düzeyindeki devlet konservatuvarlarında, Türk sanat müziği enstrümanı icrâ eden 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin taksim icrâsına ilişkin tutumlarını belirlemek için bir ölçek geliştirmek amaçlanmış ve tarama modelinden faydalanılmıştır. Ayrıca Türk müziğinde taksim icrâ etmeye yönelik geliştirilen bu ölçek, geçerliği ve güvenirliği test edilmiş ve bu alanda yapılmış iki çalışmadan ilki olması özelliği ile de Türk müziği alanına sağlayacağı katkı bakımından önem arz etmektedir.
Ölçeğin 59 maddelik deneme formu, random seçilen 15 üniversitede öğrenim gören toplam 307 öğrenci üzerinde uygulanmıştır. Yapı geçerliğini saptayabilmek amacı ile yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçek 32 maddelik nihai formuna ulaşmıştır. Elde edilen veriler ölçek geliştirme sürecinin aşamalarına uygun olarak analiz edilmiştir. Ölçeğin tamamına ait Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayısı 0,919, test-tekrar-test güvenirlik katsayısı ise r=0,66, p<.05 olarak tespit edilmiştir.
Yapılan analizler sonucunda lisans 3. ve 4. sınıf öğrencilerin taksim icrasına yönelik tutumlarını ölçebilecek, olumlu ve olumsuz tutumlar olmak üzere 2 alt boyutlu ve 32 maddeden meydana gelen geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış bir ölçek oluşturulmuştur. Geliştirilen bu tutum ölçeği daha farklı ve uygun örneklem gruplarınca çalışılarak faktör yapısının doğrulanmasına yönelik araştırmalar da yürütülebilir.

Anahtar Kelimeler

tutum, taksim, ölçek

Kaynakça

• Akdoğu, O. (1989). Taksim nedir nasıl yapılır?. İzmir: İhlâs A.Ş.
• Arkonaç, S. A. (2012). Sosyal psikolojide insanları anlamak deneysel ve eleştirel yaklaşımlar. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Başara, E. (2010). Dânişzâde Şevket Gavsî’nin mûsikîmiz ve taksîmlerle ilgili bir makalesi. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi. XIV(1): 125-131.
• Başara, E. (2013). Yüz yıllık bir nota defterinde giriftzen Asım Bey’in İstiklal Marşı. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi. XVII(2): 35-42.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Chapman, E. N. (1999). Tutum en değerli varlığınız. Çev. Alp Durmuş. İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Çalhan, N. (2020). Taksim yapmaya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Müzik Eğitimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: Spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Judetz, E.P. (2000) . Prens Dimitrie Cantemir, Türk muskisi bestekârı ve nazariyatçısı. Çev. S. Alimdar. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Kağıtçıbaşı, Ç., & Cemalcılar, Z. (2017). Dünden bugüne insan ve insanlar sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Karadeniz, M. E. (1965). Türk mûsikîsinin nazariye ve esasları. Birinci Basım. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Karaman, H. (2015). Açımlayıcı faktör analizinde kullanılan faktör çıkartma yöntemlerinin karşılaştırılması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar-ilkeler-teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kızıklı, H. O. (2019). Türk sanat ve Türk halk müziği çalgılarıyla yürütülen müzik dersi uygulamalarının ilköğretim öğrencilerinin ders başarı ve tutumlarına etkisi. Tokat: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Öztürk, Ö., & Kalyoncu, N. (2014). İlköğretim altıncı sınıf müzik dersi için bir tutum ölçeği geliştirme denemesi. The Journal of Academic Social Science Studies. (25-I): 235-248.
• Phillips, S. L. (2003). Contributing factors to music attitude in sixth, seventh and eighth grade students. (Non-published Dissertation). Iowa.
• Shaw, C. N., & Tomcala, M. (1976). A music attitude scale for use with upper elementary school children. Journal of Research in Music Education. 24(2): 73- 80.
• Şen, Y. (2011). Müzik öğretmenliği öğrencilerinin “geleneksel Türk müziği derslerine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Müzik Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Varış, Y. A., & Cesur, D. (2012). Ortaöğretim düzeyi müzik dersine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy. 7(4): 361-374.