TÜRKİYE’DE İSTİKRARSIZ BÜYÜMENİN VAR MODELLERİ İLE ANALİZİ (1991.1-2004.3)

Yıl 2006, Sayı: 4, 1 - 16, 05.09.2011

Prof. Dr. Recep Tarı Yrd. Doç. Dr. Hilal Bozkurt

Öz

Türkiye ekonomisinde 1980’lerden itibaren gözlenen ve 1990’lardan itibaren yoğunlaşan bir
istikrarsız büyüme olgusu yaşanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, istikrarsız büyümenin
kaynaklarının araştırılmasıdır. 1991.1-2004.3 dönemine ilişkin olarak üçer aylık değerleri ile
ele alınan değişkenler, durağanlık araştırması neticesinde aynı mertebeden durağan olarak
gözlenmemiş, bu nedenle değişkenler VAR modeli ile incelenmişlerdir. Modelin
tahmininden elde edilen etki-tepki ve varyans ayrımlaştırması sonuçları, büyümedeki
istikrarsızlık kaynağı kamu kesimi borçlanma gereği (psbr), cari açık ve faiz haddi olduğu
yönündedir. En etkili olan değişkenin ise faiz oranı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

İstikrarsız büyüme, durağanlık, Vektör Otoregresif (VAR) modeli, etkitepki, varyans ayrıştırması, Granger nedensellik testi, CUSUM Testi, faiz oranı

Kaynakça

• Adrian,C.ve A.Darnell (1990), Dictionary of Econometrics, England: Edward Elgar Pub.
• Barro, Robert J. (1996), “Determinants of Economic Growth:A Cross-Country Empirical Study”, NBER Working Paper Series.
• Berg,Andrew ve Catherine Pattillo (2000), “The Challenges of Predicting Economic Crises”, International Monetary Fund, No:22.
• Brown, R.L., J.Durbin, J.M. Evans (19759: “Techniques for Testing the Constancy of Regression Relationships Over Time”, Journal of the Royal Statistical Society, B, 37, Issue 2.
• Burkart, Olivier ve Virginie Coudert (2000), “Leading Indicators of Currency Crises ın Emerging Economies”, Ner #74.
• Charemza, W.W. ve D.F.Derek (1992), New Directions in Econometric Practise General to Spesific Modelling,Cointegration and Vector Autoregressions, England: Edward Elgar Pub.
• D.A.Dickey and W.A. Fuller (1979): “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of American Statistical Association, Vol:74.
• Doğruel, A.Suut, “İstikrar politikaları ve Ekonomik Büyüme:Türkiye’nin Son Yirmi Yıllık Serüveni Üzerine Düşünceler”, Küreselleşme Emek Süreçleri ve Yapısal Uyum, Ankara, İmaj Yayıncılık, Türk Sosyal Bilimler Derneği.
• Dornbush, Rudiger , “A Primer on Emerging Market Crises” , NBER Working Paper, No:8326, Cambridge, MA; National Bureau of Economic Research.
• Enders,Walter (1995), Applied Econometric Time Series:Wiley Series in Probability and Mathematical Statistics, New York, John Wiley Inc
• Erdoğan Seyfettin ve Hilal Bozkurt (2004), “Türkiye’de 1985-2004 Döneminde Enflasyon Belirsizliği- Büyüme İlişkisi”, Finans-Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Ocak 2005.
• Fischer, Stanley (2001), “The Role of Macroeconomic Factors in Growth”,Journal of Monetary Economics, Vol:32.
• Granger, C.W.J. (1980), “Some Comments on The Role of Time Series Analysis in Econometrics”, ,Editör:Jon Kmenta, New York, James B. Ramsey Academic Press.
• Granger C.W.J.(1981):”Some Properties of Time Series Data and Their Use in Econometric Model Specification”, Journal of econometrics 16.
• Granger, C.W.J. ve Paul Newbold (1986), Forecasting Economic Time Series, Economic Theory, Econometrics and Mathematical Economics, Second Edition,New York, Harcourt Brace Jovanovich.
• Keating, J.W. (1990), “Identifying VAR Models Under Rational Expectations”, Journal of Monetary Economics, 25.
• Kumar, V., Leona, R.P. ve J.N Gasking (1995), “Aggregate and Disaggregate Sector Forecasting Using Consumer Confidence Measures”, International Journal of Forecasting.
• Lütkepohl, Helmut (1993), Introduction to Multiple Time Series Analysis, Berlin, Springer –Verlag.
• Maddala, G.S.(1989), Introduction to Econometrics, New York, Macmillan publishing Company.
• Peter C.B. Phillips and Pierre Peron (1988):”Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, Vol:75, No:2, (Jun).
• Uygur, Ercan (2003a), “Türkiye Ekonomisinde İstikrar: Bugünü ve Yarını”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, Sayı:205.
• Uygur, Ercan (2003b), “Enflasyonun Dinamiği ve İstikrar”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, Sayı:211.
• Yeldan, Erinç (1996), “Kısa Vadeli Sermaye Akımlarının Türk Finans Piyasalarına Olan Etkileri üzerine Gözlemler”, Ekonomide Durum, Türk-İş Araştırma Merkezi.