KAMU HARCAMA İHALESİ SÜRECİNDE İHALE VE SÖZLEŞME AŞAMALARI İLE BU AŞAMALARIN YARGI YOLLARI AYRIMINI BELİRLEYİCİ ROLÜ

Yıl 2011, Cilt: 69 Sayı: 1-2, 43 - 60, 08.12.2011

Aziz Taşdelen

Öz

Harcama ihalesi, idarenin mal ve hizmet alımları ile yapım işlerini gerçekleştirdiği bir ihale sürecini ifade etmektedir. Bu süreç, ihale ve sözleşme aşamalarından oluşmaktadır. İdare ihale aşamasında özel hukuk kişisinden farklı hareket etmektedir. İdare sözleşmenin koşullarını tek yanlı belirlemekte, sözleşme yapacağı kişiyi ve işin parasal değerini birçok işlemi sırayla takip ederek tespit etmektedir. İhalenin onayı ile başlayan ihale aşaması sözleşmenin imzalanmasına kadar devam etmektedir. Sözleşmenin imzalanmasından itibaren ise sözleşme aşaması başlamaktadır. İhale aşaması işlemleri için tüketilmesi zorunlu idarî başvuru yolu öngörüldüğü için, bu işlemlere karşı doğrudan iptal davası açılamamaktadır. İdarî başvuru süreci sonunda Kamu İhale Kurulu tarafından verilen karar aleyhine iptal davası açılabilmektedir. Harcama ihalesi sürecinin "ihale aşaması" ve "sözleşme aşaması" şeklinde iki kısımdan oluşmasının temelinde, kamu hukuku ve özel hukuk ayrımı yatmaktadır. Dolayısıyla idare işlevinde kalan tek yanlı işlemler idarî yargının, özel hukuk alanında kalan sözleşmenin uygulanması ise adlî yargının konusunu oluşturmaktadır. Yargı yolu uyuşmazlıkları mahkemelerin tâbi oldukları usul hukukuna göre çözümlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

kamu ihalesi süreci, ihale aşaması, sözleşme aşaması, yargı yolu ayrımı

Kaynakça

• Akyılmaz, B a h t i y a r - Sezginer, M u r a t - K a y a , Cemil, Türk İdare H u ­ k u k u , Seçkin Yayıncılık, A n k a r a 2 0 1 1 .
• Alangoya, Yavuz: Medenî U s u l H u k u k u Esasları, 2 0 0 3 , İstanbul.
• Altaş, Hüseyin: Şekle Aykırılığın O l u m s u z Sonuçlarının Düzeltilmesi, Y e t k i n Yayınları, 1998, A n k a r a .
• Ansay, Sabri Şakir: H u k u k Yargılama Usûlleri, A n k a r a Üniversitesi H u k u k Fakültesi Yayınları, 1957, A n k a r a .
• Ataay, A y t e k i n : Borçlar H u k u k u n u n G e n e l T e o r i s i , B i r i n c i Ayrım, İs­ t a n b u l Üniversitesi Yayınları, 1 9 7 5 , İstanbul.
• Bilge, Necip-Önen, E r g u n : M e d e n i Yargılama H u k u k u Dersleri, 3. Baskı, A n k a r a Üniversitesi H u k u k Fakültesi Yayınları, 1978, A n k a r a .
• C a n d a n , T u r g u t : İdari Yargılama Usulü K a n u n u , Adalet Yayınevi, 2 0 0 9 , A n k a r a .
• E r e n , Fikret: Borçlar H u k u k u , G e n e l Hükümler, Beta, 2 0 0 3 , İstanbul.
• E r k u t , Celal: İptal Davasının K o n u s u n u Oluşturma Bakımından İdari İşlemin Kimliği, Danıştay Yayınları, 1990, A n k a r a .
• Gözler, Kemal: idare H u k u k u Dersleri, 8. Baskı, E k i n Kitabevi, 2 0 0 9 , B u r s a .
• Gözübüyük, A. Şeref: Yönetsel Yargı, 23. Baskı, T u r h a n Kitabevi, 2 0 0 5 , A n k a r a .
• Gözübüyük, A. Şeref-Tan, T u r g u t : İdare H u k u k u , C. 2, İdari Yargılama H u k u k u , 3. Bası, T u r h a n Kitabevi, 2 0 0 8 , A n k a r a .
• Günday, M e t i n : İdare H u k u k u , İmaj Yayıncılık, 2 0 0 3 , A n k a r a .
• K a y a , Cemil, Türk İdare H u k u k u n d a İcrai O l m a y a n İdari İşlemler, Gazi Ü. H u k u k Fakültesi Dergisi, c. IX, H a z i r a n - Aralık 2005.
• Kılıçoğlu, A h m e t , M.: Borçlar H u k u k u , G e n e l Hükümler, T u r h a n Kitabevi, 2 0 0 7 , A n k a r a .
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip: Borçlar H u k u k u , G e n e l Hükümler, C. I , F i ­ liz Kitabevi, 2 0 0 8 , İstanbul.
• K u r u , B a k i - A r s l a n , Ramazan- Yılmaz, Ejder: M e d e n i U s u l H u k u k u , Y e t k i n Yayınları, 2 0 0 9 , A n k a r a .
• K u t l u , Meltem: İdare Sözleşmelerinde İhale Süreci, D o k u z Eylül Üni­ versitesi H u k u k Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları, 1997, İzmir.
• Küçükgüngör, E r k a n - Akipek, Şebnem: " K a m u İhale Sözleşmeleri", Malî H u k u k , 2 0 0 3 , Yıl: 18, Sayı 103.
• Oğuzman, Kemal- Öz, T u r g u t : Borçlar H u k u k u , G e n e l Hükümler, Filiz Kitabevi, 2 0 0 0 , İstanbul.
• Onar, Sıddık Sami: İdare H u k u k u n u n U m u m i Esasları, C. 3, İsmail A k - gün Matbaası, 1966, İstanbul.
• Özay, İl H a n : Günışığında Yönetim, Alfa Yayınları, 2 0 0 2 , İstanbul.
• Pekcanıtez, H a k a n - Atalay, Oğuz
• Özekes, M u h a m m e t : M e d e n i u s u l H u k u k u , 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, 2 0 0 1 , A n k a r a .
• Sezginer, M u r a t : Ayrılabilir İşlemler Kuramı, Y e t k i n Yayınları, 2 0 0 0 , A n k a r a .
• Taşdelen, Aziz: K a m u H a r c a m a H u k u k u n d a İhale Süreci, T u r h a n Kitabevi, 2 0 0 4 , A n k a r a .
• T e k i n a y , Selâhattin-Akman, Sermet-Burcuoğlu, Halûk-Altop, Atillâ: T e k i n a y Borçlar H u k u k u , G e n e l Hükümler, Filiz Kitabevi, 1988, İstanbul.
• Uz, A b d u l l a h : K a m u İhale H u k u k u , T u r h a n Kitabevi, 2 0 0 5 , A n k a r a .
• Üstündağ, Saim: Medenî Yargılama H u k u k u n u n Esasları, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1 9 7 3 , İstanbul.
• Zabunoğlu, Yahya: İdarî Yargı H u k u k u Dersleri, 1 9 8 0 - 1 9 8 1 , Teksir.