İşarî Tefsirlerde Hz. Meryem

Yıl 2011, Sayı: 25, 123 - 138, 07.03.2012

Mahmut Ay

Öz

Bu çalışmada, Kur'ân-ı Kerim'de Hz. Meryem hakkındaki kıssaların işârî tefsirlerde
nasıl yorumlandığı ele alınmaktadır. Özetle ifade etmek gerekirse sûfî müfessirlere göre
Kur'an'da Hz. Meryem, arınmış nefsi (nefs-i zekiyye) temsil etmektedir. Nasıl k i Hz. Meryem,
rûhullah olan Hz. İsa'ya, babası olmaksızın, yalnızca Allah'ın bir lütuf ve ikramı olarak hâmile
kalmış ve İsa henüz beşikteki bir bebek iken hak ve hakikati söylemişse, nefsini arındıran insan
da kemâle ermiş ruh u doğurur ve artık onda konuşan bu ruhtur.

Anahtar Kelimeler

Meryem, işârî tefsir, tefsir

Kaynakça

• el-Âlûsî, Şihâbuddîn Mahmud, Rûhu'l-Meânî fî Tefsîri'l-Kur'âni'lAzîm ve's-Seb'i'l-Mesânî, Dâru İhyâi't-Turâsi'l-Arabî, Beyrut, ts.
• el-Baklî, Rûzbihân b. Ebu'n-Nasr eş-Şîrâzî, Arâisu'l-Beyân fî Hakâiki'l-Kur'ân, Haydarâbâd 1301.
• el-Beğavî, Ebû Muhammed el-Huseyin b. Mes'ûd, Meâlimu't-Tenzîl, thk. Abdurrazzâk el-Mehdî, Dâru İhyâi't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut 2000.
• Bursevî, İsmail Hakkı, Rûku'l-Beyân, İstanbul 1389.
• Gökkır, Bilal, Meryem Suresi Tefsiri, Fecr Yay., Ankara 2009.
• İbn Acîbe, Ahmed el-Hasenî, el-Bahru'l-Medîd fî Tefsîri'l-Kur'âni'lMecîd, I-VI, thk. Ahmed Abdullah el-Kureşî Raslân, Kahire 1999.
• , Mirâcu't-Teşevvüf ilâ Hakâiki't-Tasavvuf, (Silsile Nûrâniyye Ferîde içinde), nşr. Abdüsselam el-Umrânî el-Hâlidî, Dâru'r-Reşâd el-Hadîse, ed-Dâru'l-Beydâ 2002.
• Kâşânî, Abdurrazzâk, Te'vîlâtu'l-Kur'ân, Haydarâbâd 1301. el-Kuşeyrî, Ebu'l-Kâsım Abdulkerim, Letâifu'l-İşârât, haz. Abdullatîf
• Hasan Abdurrahman, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 2000. , er-Risâletü'l-Kuşeyriyye, thk. Abdülkerim el-Atâ, Dımaşk 2000.
• Sands, Kristin Zahra, Sufi Commentaries on the Qur'an in Classical Islam, Routledge, 2006.
• Schleifer, Aliah, İslam'ın Kutsal Meryem'i, çev. İbrahim Kapaklıkaya, Gelenek Yay., İstanbul 2003.
• Smith, Jane Idleman ve Yvonne Y. Haddad, "The Virgin Mary in Islam's Tradition and Commentary", The Muslim World, 79, 1989, s. 161¬ 187.
• es-Suyûtî, Celâlüddîn, ed-Dürrü'l-Mansûr fi't-Tefsîr bi'l-Me'sûr, th k Abdurrazzâk el-Mehdî, Dâru İhyâi't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut 2001.
• es-Sülemî, Ebu Abdurrahman, Hakâku't-Tefsîr, thk. Seyyid İmrân, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 2001.
• et-Taberî, Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerîr, Câmiu'l-Beyân an Te'vîli Âyi'l-Kur'ân, Dâru'l-Fikr, Beyrut 1988.
• et-Tüsterî, Sehl b. Abdullah, Tefsîru'l-Kur'âni'l-Azîm, nşr. Muhammed Bâsil Uyûnü's-Sûd, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 2007.
• Uludağ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Marifet Yay., İstanb ul 1996.