İBN SÎNÂ'DA VARLIK KAVRAMININ KULLANIM ŞEKLİ VE ŞEHRİSTÂNÎ'NİN ELEŞTİRİLERİ

Year 2013, Issue: 28, 9 - 32, 30.12.2013

Ömer Yıldırım

Abstract

İbn Sîna felsefesi, İslam düşüncesi tarihi boyunca farklı değerlendirme ve eleştirilere tabi tutulmuştur. Daha çok kelamcı ve dinler tarihçisi kimliğiyle tanınan Şehristanî, İbn Sîna'nın metafizik konularındaki görüşlerini eleştirmek için Musara'atü'l-felasife adlı bir eser kaleme almıştır. Bu makale kapsamında onun adı geçen eserde #bn Sîna'nın varlık kavramını kullanım tarzına yönelik dile getirdiği eleştirileri inceleyecek ve yapılan değerlendirmelerin arkasından, bu eleştirilerin isabetli ya da isabetsiz oldukları noktasında bir sonuca varmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler: Şehristanî, İbn Sîna, varlık, zorunlu varlık, mümkün varlık, eleştiri

 

Usage Style of Notion of Existence in Ibn SÄ«nâ and Criticism of ShahristânÄ«

Abstract

Ibn SÄ«nâ's philosophy has been exposed different assesment and criticism during the Islamic thought history. ShahristânÄ« who known generally as a mutakallim and historian of religion wrote a book which called Musara'atü'l-felasife in order to criticize metaphysical views of Ibn SÄ«nâ's. In this study, I will examine his criticism that took place in the mentioned book against Ibn SÄ«nâ's usage style of the notion of existence and behind the assesments we will try to reach a conclusion about these criticism whether accuracy or not.

Keywords: ShahristânÄ«, Ibn SÄ«nâ, existence, nessesary being, possible being, criticism

Keywords

Şehristânî, #bn Sînâ, varlık, zorunlu varlık, mümkün varlık, eleştiri

References

• Alper, Ömer Mahir, “Şehristânî’nin #bn Sînâ Eleştirisi: #bn Sînâ’nınVarlık Tasnifinde Çelişki Nerede?” Uluslar arası !bn Sînâ Sempozyumu Bildiriler, (2008, !stanbul), Editörler: Mehmet Mazak, Nevzat Özkaya, (#stanbul: #stanbul Büyük Şehir Belediyesi Kültür A.Ş., 2008), s. 256-274.
• Alper, Ömer Mahir, “Şehristânî’nin #bn Sînâ Eleştirisi: #bn Sînâ’nın Varlık Tasnifinde Çelişki Nerede?” Uluslararası !bn Sînâ Sempozyumu Bildiriler, (2008, !stanbul), Editörler: Mehmet Mazak, Nevzat Özkaya, (#stanbul: #stanbul Büyük Şehir Belediyesi Kültür A.Ş., 2008), s. 256-274.
• Alper, Ömer Mahir, Varlık ve !nsan, Kemalpaşazâde Bağlamında Bir Tasavvurun Yeniden !nşası, (#stanbul: Klasik yay., 2010).
• Bağdâdî, Ebü’l-Berâkât, Kitâbü’l-Mu‘teber, (Haydarâbâd: Dâiretü'lMa‘ârifi'l-Osmâniyye, 1358).
• Cürcânî, Seyid Şerif, Kitâbü’t-Ta‘rifât, (Beyrut: Mektebetü Lübnan, 1980).
• Emiroğlu, #brahim, Klasik Mantığa Giriş, (Bursa: Asa yay., 1999).
• Fazlur Rahman, “Essence and Existence in Avicenna”, Mediaeval and Renaissance Studies, Ed. Richard Hunt, Raymond Klibansky, University of London, Vol. IV, 1958, s. 1-16.
• Fazlur Rahman, !slam, ter. Mehmet Dağ, Mehmet Aydın, (Ankara: Ankara Okulu, 1999).
• Gazzâlî, Mi‘yârü’l-‘ilm, thk. Süleyman Dünya, (Kahire: Dârü’lMe‘ârif, 1961).
• #bn Rüşd, Tehâfütü’t-Tehâfüt, thk. Süleyman Dünya, (Kahire: Dârü’l-Me‘ârif, 1965).
• #bn Sînâ, “el-Mübâhasât”, Aristu ‘inde’l-‘Arab, Dırâsetü ve nususu gayri menşûra içerisinde, Abdurrahman Bedevî, 2. bs., (Kuveyt: Vekâletü’lMabûat, 1978).
• #bn Sînâ, el-!şârât ve’t-tenbîhât, ter. Ali Durusoy, Muhittin Macit v.d., (#stanbul: Litera yay., 2005).
• #bn Sînâ, er-Risâletü’l-‘Arşiyye, thk. #brâhim Hilâl, (Kahire: Câmi‘atü’l-Ezher, 1980).
• #bn Sînâ, et-Ta‘lîkât, thk. Abdurrahman Bedevi, (Tahran: Mektebetü’l-‘Alâmü’l-#slâmî, t.y).
• #bn Sînâ, Kitâbü’n-Necât, thk. Mâcit Fahri, (Beyrut: Dârü’l-Âfâki’lCedîde, 1982).
• #bn Sînâ, Mantığa Giriş, ter. Ömer Türker, (#stanbul: Litera yay. 2006).
• #bn Sînâ, Metafizik, I, ter. Ekrem Demirli - Ömer Türker, (#stanbul: Litera yay., 2005).
• #bn Sînâ, Metafizik, II, ter. Ekrem Demirli - Ömer Türker, (#stanbul: Litera yay., 2005).
• #bn Sînâ, Uyûnü’l-hikme, thk. Abdurrahman Bedevî, 2.bs., (Beyrut: Dâru’l-Kalem, 1980).
• Kutluer, #lhan, !bn Sînâ Ontolojisinde Zorunlu Varlık, (#stanbul: #z yay., 2002).
• Morewedge, Parviz, The Metaphysika of Avicenna (!bn Sînâ)”, (New York: Columbia University Pres, 1973).
• Salîbâ, Cemil, el-Mû‘cemü’l-felsefî, (Beyrut, Dârü’l-Kütübi’l-Benânî, 1982).
• Sarıoğlu, Hüseyin, !bn Rüşd Felsefesi, 2.bs. (#stanbul: Klasik yay.,2006).
• Şehristânî, Musâra‘atü’l-felâsife, Struggling with the philosopher: A refutation of Avicenna’s metaphysics, translated by Wilferd Madelung, Toby Mayer, (Arapça aslıyla birlikte basım), (London: I.B.Tauris, 2001).
• Şehristânî, Nihâyetü’l-ikdâm fî ‘ilmi’l-kelâm/The summa philosophiae of al-Shahrastânî Kitâb Nihâyatu’l-iqdâm fî ‘ilmi’l-kalâm, ed. ve ter. Alfred Guillaume, (London: Oxford University Press, 1934).
• Teftazânî, Şerhü’l-Makâsıd, thk. Abdurrahman ‘Umeyre, 2. bs., (Beyrut: ‘Âlemü’l-Kütüb, 1998).
• Tûsî, Nasîrüddîn, Musâri‘u’l-Musâri‘, thk. Şeyh Hasan Mu‘izzî, (Kum: Ayetullâhi’l-‘Uzma el-Mar‘aşî, 1984).
• Türker, Ömer, “Seyid Şerif Cürcani’nin Tevil Anlayışı: Yorumun Metafizik, Mantıki ve Dil Bilimsel Temelleri”, (Doktora Tezi), #stanbul, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.