İSTİKRAR POLİTİKASI ARACI OLARAK BÜTÇE UYGULAMALARI

Yıl 2005, Sayı: 47, 223 - 251, 10.10.2011

Murat Şeker

Öz

Bilindiği üzere günümüzde gelişmekte olan ülkeler çeşitli mali kuruluşlarla
istikrar programları düzenleyip, ekonomik yaşamlarında refaha ulaşma
arzusundadırlar. Ekonominin temel dinamiklerini etkileyen bütçe uygulamaları,
gerek ekonomik dengenin sağlanmasında gerekse istikrar programlarının başarıya
ulaşmasında etkin bir araçtır. Genel anlamda kamunun etkinliğini ve borçların
sürdürülebilirliğini hedefleyen istikrar programların uygulama aşamasında dikkat
edilmesi gereken en önemli nokta ise, devletin sosyal fayda sağlama amacının göz
ardı edilmemesidir. Bu makalede istikrar politikası aracı olarak bütçe
uygulamalarına ilişkin Türkiye’nin IMF ile yaptığı 18. ve 19. Stand-by
düzenlemeleri çerçevesinde örnekler sunulacak, gelir artırıcı ve harcama kısıcı
tedbirlere yer verilecektir.

Kaynakça

• Akça Yusuf, Bütçe ve Devlet Muhasebesi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları, Yayın No:555, İstanbul, 1998.
• Aksoy Şerafettin, Kamu Maliyesi (Kamu Harcamaları-Kamu Gelirleri-Devlet Borçları- Bütçe-Maliye Politikası), Filiz Kitabevi, 3.bs., İstanbul, 1998.
• Atiyas İzak, Sayın Şerif, Siyasi Sorumluluk, Yönetsel Sorumluluk ve Bütçe Sistemi: Bir Yeniden Yapılanma Önerisine Doğru, TESEV Yayınları, Yayın No: 4, İstanbul, 1997.
• Batırel Ömer Faruk, Kamu Bütçesi, M.Ü.Nihad Sayar Vakfı Yayınları, No:387-621, İstanbul, 1984.
• Barro Robert, “Are Government Bonds Net Wealth?”, Journal of Political Economy, 1974, Vol: 81.
• Buchanan James, “Bütçe Açıklarının Ekonomik Sonuçları”, Çeviri, Mustafa Ali Sarılı, (Çevrimiçi), http://www.canaktan.org/ekonomi/ kamu_ maliyesi/ maliye-genel/diger- yazilar/sarili-buchanan-butce-aciklari.pdf., 12.08.2004.
• Buchanan James, “Maliye Politikası ve Mali Tercih: Denk Olmayan Bütçelerin Etkileri”, Kamu Tercihi ve Anayasal İktisat Dergisi, Sayı:3, Yıl:1, Temmuz-Ağustos-Eylül, 2001.
• Buchanan J., Flowers M.R., “Kamu Tercihi ve Bütçe Büyüklüğü”, Çeviri; Dilek Dinleyici, Kamu Tercihi ve Anayasal İktisat Dergisi, Sayı:4, Yıl:1, Ekim-Kasım-Aralık, 2001.
• Coşkun Gülay, Devlet Bütçesi, Turhan Kitabevi, 2.bs., İstanbul, 1989.
• DPT,Sayılarla Türkiye Ekonomisi(2002-2005 Tahminler), DPT Yayınları, Ağustos 2002.
• Devrim Fevzi, Kamu Ekonomisi ve Kamu Politikası, DEÜ İİBF Yayınları, Sayı:4, İzmir, 1983.
• DİE, 2002, 2003, 2004 İstatistik Yıllıkları, DİE Yayınları, Ankara.
• Dornbusch R., S. Fischer, Makro Ekonomi, Çeviri: S.Ak, M. Fisunoğlu, E. Yıldırım, R. Yıldırım, Akademi Yayınevi, İstanbul, 1998.
• Edizdoğan Nihat, Kamu Bütçesi, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayınları, Yayın No:15, Bursa, 1989.
• Eğilmez Mahfi, “Kasım 2001 Krizi Üzerine 1”, (Çevrimiçi), www.mahfiegilmez.nom.tr, 01.02.2005.
• Eğilmez M., Kumcu E., Ekonomi Politikası (Teori ve Türkiye Uygulaması), Remzi Kitabevi, 7.bs., İstanbul, 2004.
• Emil Ferhat,Yılmaz Hakan, “Kamu Borçlanması, İstikrar Programları ve Uygulanılan Maliye Politikalarının Kalitesi”, 7.ODTÜ Uluslararası Ekonomi Kongresi, Ankara, 2003. Erçel Gazi, “Türkiye’nin Enflasyonla Mücadele Programı”, (Çevrimiçi), www.tcmb.gov.tr/yeni/evds/konusma/tur/2000/EnflasyonlaMucadele.html, 03.02.2005.
• Erginay Akif, Kamu Maliyesi, Turhan Kitabevi, 10.bs., İstanbul, 1984.
• Falay Nihat, Program Bütçe ve Sıfır Esaslı Bütçe Sistemleri, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları, Yayın No:521, İstanbul, 1987. Falay Nihat, http://www.toprakisveren.org.tr/Yayin/nfalay.htm, 04.02.2005. Programları ve Türkiye”, (Çevrimiçi),
• Falay Nihat, Konukman Aziz, Atamtürk Burak, “Bütçe Gerçekten Bir Yasa mıdır?”, İktisat Dergisi, Sayı:420, İstanbul, 2001.
• Fischer S., Easterly W., “Bütçesel Sınırlamaların Ekonomik Etkileri”, Çeviri;Mustafa Sakal, (Çevrimiçi), http://www.canaktan.org/ekonomi/kamu_ maliyesi/maliye-genel/diger- yazilar/sakal-fischer-butcesel-sinirlama.html, 12.08.2004.
• Friedman M., Schwartz A., A Monetary History of United States, New Jersey: Princeton University Press, 1963.
• Görgün Sevim, Maliye Politikası (Ders Notları), İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi, İstanbul, 1994.
• Haller Heinz, Maliye Politikası -Teorik Esasları ve Temel Problemleri-, Çeviri; Salih Turhan, Fakülteler Matbaası, 4.bs., İstanbul, 1974.
• IMF, “IMF Approves US$4 Billion Stand-By Credit For Turkey”, Press Release No:99/66, Washington DC, December 1999, www.imf.org, 02.02.2005.
• Önder İzzettin, “Yeni Dünya Düzeni Bağlamında Bütçelerin Evrimi”, Maliye (İktisat-Hukuk- Maliye) Yazıları, Sayı:78, Ocak-Mart 2003.
• Paya M. Merih, Makro İktisat, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1997.
• T.C. Hazine Müsteşarlığı, 9 Aralık 1999 Tarihli Niyet Mektubu, (Çevrimiçi), www.hazine.gov.tr, 03.02.2005.
• T.C. Hazine Müsteşarlığı, 18 Ocak 2002 Tarihli Niyet Mektubu, (Çevrimiçi), www.hazine.gov.tr, 03.02.2005. T.C. Hazine Müsteşarlığı, “Güçlü www.hazine.gov.tr/programson140401.pdf, 02.02.2005. Ekonomiye Geçiş Programı”, (Çevrimiçi),
• T.C. Maliye Bakanlığı, Bütçe Gerçekleşmeleri, BUMKO, (Çevrimiçi), www.bumko.gov.tr.
• T.C. Maliye Bakanlığı, 2002 Bütçe Gerekçesi, Ankara, Ekim 2001.
• T.C. Maliye Bakanlığı, 2003 Bütçe Gerekçesi, Ankara, Mart 2003.
• T.C. Maliye Bakanlığı, 2004 Bütçe Gerekçesi, Ankara, Ekim 2003.
• T.C. Maliye Bakanlığı, 2005 Bütçe Gerekçesi, Ankara, Ekim 2004.
• Uluğbay Hikmet, Bütçe Harcamalarının Eleştirisel Analizi, Türk Harb-İş Sendikası Yayını, Ankara, 1995.
• Yeldan Erinç, Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi, İletişim Yayınları, 10.bs., İstanbul, 2002.
• Yeldan Erinç, “İstikrar Kim İçin? Kriz İdaresi Üzerine Değerlendirmeler”, Birikim, Kasım 2002.