KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE BÖLGESEL KALKINMA YAKLAŞIMINDAKİ GELİŞMELER VE BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI

Yıl 2011, Sayı: 44, 237 - 256, 26.12.2011

Elife Akış

Öz

ÖZET

Küreselleşme süreciyle birlikte devletin müdahalesine dayanan yani merkeziyetçi bölgesel kalkınma anlayışı yerini; yerel, bölgesel, ulusal ve hatta uluslararası aktörlerin katılımıyla gerçekleşebilecek bir bölgesel kalkınma anlayışına bırakmıştır. Bu yeni yaklaşımın temel kurumu Bölgesel Kalkınma Ajansları'dır. Başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere birçok ülkede uygulama örnekleri bulunan, kalkınmada sürükleyici bir örgütlenme olan Bölgesel Kalkınma Ajansları'nın ana amacı; bölgedeki ekonomiyi canlandırmak, bölgesel yatırımları arttırmak ve bölge halkının kalkınmaya katılımını sağlamaktır.

Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansı kurma çalışmalarına Avrupa Birliği üyelik sürecinin etkisiyle başlanmıştır. Bu çerçevede, kalkınma plânlarıyla birlikte uygulanmaya başlanan ve teşvik sistemi üzerine oturan bölgesel gelişme politikaları terk edilerek, yeni bir uygulama aşamasına girilmiştir. Bu uygulamanın temel nedeni, AB'ye katılım sürecine bölgesel gelişme politikalarının entegre edilmesidir.

Anahtar Kelimeler: Bölgesel Kalkınma, Bölgesel Kalkınma Yaklaşımlarında Değişim, Bölgesel Kalkınma Ajansları.

ABSTRACT

With globalization process, centralist regional development based on government intervention replaced by a new regional development concept which can be realized by local, regional, national and even international actors. Main institution of this new approach is regional development agencies. These agencies are implemented in EU and many other countries and leading organizations in development. Main aims of them are revivifying economy in a region, increasing investments in the region and provide participation of people in the region to development. Establishing regional development agencies in Turkey started with the effect of the process of joining EU. In this framework Turkey gave up regional development policies started to be implemented with development plans and based on incentive system and adapted a new application. The main reason for this is integration of regional development policies to process of joining EU.

Key Words: Regional Development, Change in Regional Development Approaches, Regional Development Agencies.

Anahtar Kelimeler

Anahtar

Kaynakça

• Akpınar, Rasim,“Bölgesel Gelişme Politikalarında Yaşanan Değişim: Yeni Bölgeselleşme (Çevirimiçi) http://www.kentli.org/makale/akpinar.htm, 10.12.2010. Paradigması ve Uygulamaları”,
• Apan, Ahmet, (2004), “Bölge Kavramı ve Bölgesel Kalkınma Ajansları” Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, C.13, S.4, ss.39-58.
• Aslan, Kahraman, (2005), Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Etkin Bir Araç: Bölgesel Planlama ve Bölgesel Kalkınma Ajansları”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.7, İstanbul, ss.275-294.
• Berber, Metin; Ebru Çelepçi (2005), “Türk Bölgesel Kalkınma Politikalarında Yeni Arayışlar: Kalkınma Ajansları ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, (Çevirimiçi) http://www.metinberber.ktu.edu.tr/linkler/kajans.pdf , 18.11.2009, ss.145-156.
• Doğan, Seyhun, (2009), “Küreselleşme, Finansal Kriz Olgusu ve İstikrar”, Güncel Ekonomik Sorunlar: Global Kriz, Ed.Sadi Uzunoğlu, Literatür Yayınları, İstanbul, ss. 17- 46.
• DPT (2000), Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001- 2005, Ankara. DPT http://www.dpt.gov.tr/bgyu/biid/ibbs.html, 10.09.2010.
• Eraydın, Ayda, (2004), “Bölgesel Kalkınma Kavram, Kuram ve Politikalarında Yaşanan Değişimler”, Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu Cilt I., DPT ve Pamukkale Ünv. ss.126-146.
• EURADA, (1999), Creation, Development and Management of RDAs Does it have to be so difficult, (Çevirimiçi) http://www.eurada.org/site/files/RDA/Creation%20development%20and%20ma nagement%20of%20RDA.pdf, 03.09.2010.
• Hasanoğlu, Mürteza, Ziya Aliyev, (2006), “Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde. Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Ajansları”, Sayıştay Dergisi, S. 60, ss.81-103.
• Kargı, Nihal, (2009), “Bölgesel Kalkınma Yaklaşımlarındaki Gelişmeler ve AB Perspektifi Altında Türkiye’nin Bölgesel Politika Analizi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Cilt1, S.3, ss. 19-39.
• Kayasü, Serap – Melih Pınarcıoğlu - Suna Senem Yaşar – Sencer Dere, (2003), Yerel/Bölgesel Ekonomik Kalkınma ve Rekabet Gücünün Artırılması: Bölgesel Kalkınma Ajansları, İstanbul, İstanbul Ticaret Odası, Yayın No: 2003-8.
• Kayasü, Serap - Suna Senem Yaşar, (2004), “Bölgesel Kalkınma Ajansları: Türkiye Üzerine Öneriler”, Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu Cilt I, ss. 348-357.
• Kayasü, Serap – Suna Senem Yaşar, (2006) “Avrupa Birliği’ne Üyelik Sürecinde Kalkınma Politikaları. Yasal ve Kurumsal Dönüşümler”, TEPAV, Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu,ss.199-215.
• Kulaksız, Yahya (2008), Türkiye’de Bölgesel Gelişmişlik Farkları, İstihdam ve Kurum Hizmetlerinin Çeşitlendirilmesi, Türkiye İş Kurumu, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Maç, Nazlı (2006), “ Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye”, Konya Ticaret Odası, Araştırma http://www.kto.org.tr/dosya/rapor/kalkinmaajans.pdf, 08.10.2010. Raporu,
• S.2006/117-76, ss.1-9. (Çevirimiçi)
• Özel, Mehmet, (2009) “Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye’de Bölgelerarası Dengesizlik ve Yeni Yönetsel Birim Arayışları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, http://www.politics.ankara.edu.tr/eski/dergi/pdf/64/1/7-ozel_mehmet.pdf, 03.10.2010. Cilt 64, Sayı 1. (Çevirimiçi)
• Özer, Yunus Emre, (2007) “Küresel Rekabet-Bölgesel Kalkınma ve Türkiye”, Review of Social, Economic & Business Studies, Vol.9/10, 389-408.
• Resmi Gazete, 08 Şubat 2006, Sayı 26074 (Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun).
• Tutar, Filiz - Mehmet Demiral, (2007), “Yerel Ekonomilerin Yerel Aktörleri: Bölgesel
• Kalkınma Ajansları”, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Eskişehir, ss. 65-83.
• Yaman, Ahmet - Murat Kara, (2008) “Türkiye’de Bölgesel Gelişme Politikasının Dönüşümü Sürecinde Kalkınma Ajanslarının Kuruluş Çalışmaları: Son Durum ve Değerlendirmeler”, Bölgesel Kalkınma Ajansları, İstanbul, Friedrich Nauman Vakfı.
• Yılmaz, Serkan, (2006), “Bölgesel Kalkınma Ajansları 2 ” İMP, İstanbul, ss.1-12.