THE RELATIONSHIP BETWEEN HEALTH COGNITIONS AND HEALTH SEEKING BEHAVIOR

Year 2023, Volume: 9 Issue: 18, 27 - 34, 23.10.2023

Pelinsu Buket Doğanyiğit , Hasan Fehmi Demirci

https://doi.org/10.48121/jihsam.1302071

Abstract

Health cognitions and health seeking behavior is a concept used to express human behavior related to disease-related situations. The common point of both concepts is aimed at fighting diseases. Therefore, it is important to determine the relationship between the two concepts. This study aims to explain the relationship between health cognitions and health seeking behavior of individuals. The sample of this study, designed by quantitative method, consists of 388 individuals aged 18 and over living in Samsun. The data were collected using the Health Seeking Behavior Scale and Health Cognition Questionnaire with questionnaire method. The data were obtained using independent sample t-test, one-way ANOVA and Pearson correlation analysis. There was no significant difference between Health Cognitions and gender, age, marital status, income and educational status (p>0.05), while a significant difference was found with chronic disease (p<0.05). There was no significant difference between Health Seeking Behavior and gender, age, marital status, chronic disease and income (p>0.05), while there was a significant difference with educational status (p<0.05). A low-level significant correlation was found between individuals' health cognition and health seeking behaviors (r=0.141; p<0.05). As a result of the study, it was found that there was a relationship between health cognition and health seeking behavior. It is recommended to conduct further research that examines these two concepts in detail.

Keywords

Health, Disease, Cognition, Behavior, Health Cognitions, Health Seeking Behavior

Project Number

yok

References

• Airoldia, S., Kolubinskia, D. C., Nikčevićb A. V., Spadaa, M. M. (2022). The relative contribution of health cognitions and metacognitions about health anxiety to Cyberchondria: a prospective study. Journal of Clinical Psychology. 78(5): 809-820.
• Akpunar, B. (2011). Biliş ve üst biliş (meta biliş) kavramlarının zihin felsefesi açısından analizi. Electronic Turkish Studies, 6(4): 353-365.
• Altay, D., Yüksel, M. (2019). Sağlık Bilişleri Ölçeğinin Geçerlilik Güvenilirlik Çalışması. Uluslararası TURKCESS Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi. 286-295. 27-29 Haziran. İstanbul, Türkiye.
• Altay, D. (2019). Çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının ve ciddi ebeveyn hastalıklarının sağlık kaygısı ı̇le ı̇lı̇şkı̇sı̇nde sağlık bilişlerinin, negatif duygu, sürekli kaygı ve somatik duyarlılığın aracı rolünün ı̇ncelenmesı̇. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı, İstanbul.
• Aslan, D., Boztaş, G., Kılıç, E., Öztürk, İ., Erkan, K., Günbey, L., Balcı, M., Akın, L., (2004). Bir Spor Merkezine Kayıtlı Olan Kadınların Sağlık-Hastalık Kavramları İle İlgili Görüşleri Ve Sağlık Arama Davranışlarını Etkileyen Faktörler. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(2): 30-38.
• Almaqhawi, A., Alsayil, S., Al Qadhib, M., Alkhawfi, A., Alkhalaf, A., Khowildi, Z. A. (2022). Patient’s Perspective on Factors Affecting Health-Seeking Behavior in Al-Ahsa, Saudi Arabia. Cureus, 14(10): 1-8.
• Atalı, P. (2021). İstanbul'un Bir İlçesinde Covid-19 Pandemisinde Sağlık Arama Davranışlarını Etkileyen Değişkenlerin Etki Düzeylerinin Yapısal Eşitlik Modellemesi İle İncelenerek Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Cheetham, T. J., Turner‐Cobb, J. M., Gamble, T. (2016). Children's implicit understanding of the stress—illness link: Testing development of health cognitions. British journal of health psychology, 21(4): 781-795.
• Chrisman, N. J. (1977). The health seeking process: an approach to the natural history of illness. Cult Med Psychiatry. 1: 351–377.
• Cornally, N., Mc Carthy, G. (2011). Help‐seeking behaviour: A concept analysis. International journal of nursing practice. 17(3); 280-288.
• Dai, L., Xu, Z., Yin, M., Wang, X., Deng Y. (2019). Validation of the Chinese version of the Health Cognitions Questionnaire in Chinese college students. Neuropsychiatric Disease and Treatment. 15: 1845-1854.
• De Jersey, S. J., Mallan, K. M., Callaway, L. K., Daniels, L. A., Nicholson, J. M. (2017). Prospective relationships between health cognitions and excess gestational weight gain in a cohort of healthy and overweight pregnant women. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 117(8): 1198-1209.
• Deniz, S., Çimen, S. (2021). Sağlık Arama Davranışı Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(3): 639-646.
• Erdoğan, T., Aydemir, Y., Aydın, A., İnci, M. B., Ekerbiçer, H., Muratdağı, G., Kurban, A. (2020). İnternet ve televizyonda sağlık bilgisi arama davranışı ve ilişkili faktörler. Sakarya Tıp Dergisi, 10(Özel Sayı), 1-10. Ertaş, H., Demirhan, N., Başol, Ş., Temel, Ş., Kaya, A. (2023). Bireylerin Sağlık Biliş Düzeylerinin Sigarayı Bırakma Davranışı Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Journal of Academic Value Studies, 9(1): 74-82.
• Güzel, Ş., Demirhan, N. (2021). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlık Biliş Düzeylerinin Sosyal Mesafe ile İlişkisi. EKEV Akademi Dergisi, (88), 541-588.
• Gochman, D. S. (1992). Health cognitions in families. In Family health psychology (pp. 23-44). Taylor & Francis.
• Hadjistavropoulos, H. D., Janzen, J. A., Kehler, M. D., Leclerc, J., Sharpe, D. E., & BourgaultFagnou, M. D. (2012). Core cognitions related to health anxiety in self-reported medical and non-medical samples. Journal of Behavioral Medicine, 35(2), 167-178.
• Hjelm, K., Atwine F, (2011). Health-Care Seeking Among Persons With Diabetes İn Uganda: An İnterview Study. BMC Int Health Hum Rights, 11(11): 1-8.
• Huang, M., Zhang, H., Gu, Y., Wei, J., Gu, S., Zhen, X., Hu, X., Sun, X., Dong, H. (2019). Outpatient Health-Seeking Behavior of Residents in Zhejiang and Qinghai Province, China. BMC Public Health, 19(967): 1-8.
• Karaköse, S., Akçinar. B. (2021). Sağlık Bilişleri Anketi-COVID-19 Formu: Adaptasyon Çalışması. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 8(3): 557–579.
• Keskin, A. Y., Molu B. (2021). Hemşirelik Öğrencilerinin Covid-19 Pandemi Sürecinde Sağlık Bilişleri ile Depresyon Anksiyete Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2): 241- 249.
• Kıraç, R. (2019). Sağlık Arama Davranışını Etkileyen Faktörler: Yapısal Eşitlik Modellemesine Dayalı Bir Çalışma. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Kıraç, R., Öztürk, Y.E. (2021). Health seekıng behavıor: scale development study. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29): 224-234.
• Mansur, F., Şimdi Ülke R. (2022). Sağlık okuryazarlık düzeyinin sağlık arama davranışı ve sağlıklı yaşam tarzı davranışlarına etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 25(1): 127-138.
• McMillan, B., Conner, M. (2007). Health cognition assessment. In Cambridge handbook of psychology, health and medicine (pp. 260-266). Cambridge University Press.
• Nordgren, L. F., Van Der Pligt, J., Van Harreveld, F. (2008). The instability of health cognitions: Visceral states influence self-efficacy and related health beliefs. Health Psychology, 27(6): 722–727.
• Özdemir, D., Arpacıoğlu, S. (2020). Sosyal Medya Kullanımı, Sağlık Algısı ve Sağlık Arama Davranışının Koronavirüs Korkusu Üzerine Etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12 (1): 364-381.
• Özişli, Ö. (2023). Sağlık Arama Davranışı Üzerine Bir Saha Çalışması. Sosyal Bilimler Metinleri, (1): 40-47. Patel, A., Sharma, P. S. V. N., Kumar, P., Binu, V. S. (2018). Illness cognitions, anxiety, and depression in men and women undergoing fertility treatments: A dyadic approach. Journal of Human Reproductive Sciences, 11(2): 180-189.
• Schüz, B., Brick, C., Wilding, S., Conner, M. (2020). Socioeconomic Status Moderates the Effects of Health Cognitions on Health Behaviors within Participants: Two Multibehavior Studies. Annals of Behavioral Medicine. 54(1): 36–48.
• Sun, X., Luo, S., Lou, L., Cheng, H., Ye, Z., Jia, J., Wei, Y., Tao, J., He, H. (2021). Health Seeking Behavior and Associated Factors among Individuals with Cough in Yiwu, China: A Population-Based Study. BMC Public Health, 21:1157, 1-9.
• Walsh, A., Simpson, E. E. A. (2020). Health cognitions mediate physical (in) activity and walking in midlife women. Maturitas, 131: 14-20.
• Ward, H., Mertens, T.E., Thomas, C. (1997). Health Seeking Behaviour and the Control of Sexually Transmitted Disease. Health Policy and Planning, 12(1): 19-28.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2023). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Verileri. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=49685.
• Türk Dil Kurumu. (2023). https://sozluk.gov.tr/.
• Theofilou, P. (2013). Medication Adherence in Greek Hemodialysis Patients: The Contribution of Depression and Health Cognitions. International Journal of Behavioral Medicine. 20: 311–318.
• Yaman, Z., Atalay, H. N. (2020). Bireylerin sağlık algısının sağlık arama davranışı ile ilişkisinin incelenmesi. The Journal of International Education Science, 25(7): 189-202.
• Yalçın, E. (2021). Sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inançlar ve COVID-19 korkusu ilişkisinde sağlık anksiyetesi ve siberkondirinin aracı rolü. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.