Foods spreading from Turkish cuisine to the world

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 159 - 169, 15.12.2023

Servet Güney

https://doi.org/10.31822/jomat.2023-8-2-159

Cited By: 1

Öz

Turkish cuisine is not based on a race. It is one of the world's richest cuisine in terms of cooking techniques, material diversity and basic titles, which feed on the brotherhood of cultures in a geography stretching from the Yellow Sea to the Americas. The main purpose of this study is to emphasize the importance of the Turkish cuisine and culture on the emergence and spread of the products mentioned here to the world. This study asks the question "What are the foods that spread from Turkish cuisine to the world?". For this purpose, scientific articles, theses, symposium proceedings, travelogues, books, and magazines were examined. After a wide literature review yogurt, yufka, baklava, döner, mantı, pastırma, tel kadayıf, coffee, lohuk, Turkish delight, sherbet, sütlaç and güllaç, which are known and mentioned most in international literature and cuisines were chosen for a deeper research. The study has been limited to these products and with the documents published in English and Turkish. This research plans to provide information about the history of these products, some of which are disputed about their origin, such as yoghurt, baklava, döner, mantı and pastırma.

---

Anahtar Kelimeler

Turkish cuisine, Gastronomy, Yogurt, Yufka, Baklava, Mantı, Döner

从土耳其美食向世界传播的食物

Öz

土耳其菜不是以种族为基础的。它是世界上在烹饪技术、材料多样性和基本名称方面最丰富的美食之一，在从黄海到美洲的地理环境中，它以文化的兄弟关系为食。本研究的主要目的是强调土耳其美食和文化对这里提到的产品的出现和向世界传播的重要性。本研究提出的问题是："从土耳其美食传播到世界的食品有哪些？"。为此，研究了科学文章、论文、研讨会记录、游记、书籍和杂志。经过广泛的文献审查，我们选择了酸奶、Yufka、baklava、döner、mantı、pastırma、tel kadayıf、咖啡、lohuk、turk delight、sherbet、sütlaç和güllaç这些在国际文献和美食中最知名和提及的食品进行深入研究。该研究仅限于这些产品和以英语和土耳其语出版的文献。这项研究计划提供有关这些产品的历史信息，其中一些产品的起源有争议，如酸奶、面包蛋糕、döner、mantı和pastırma。

---

Kaynakça

• Baktır, H. (2008). Türk olmaktan bir kuruluşluk üniversiteye: kahve ve kahvehanenin İngiltere’ye girişi, kabul edilme ve yaygınlaşma öyküsü. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 1 (24) , 141-158 .
• Batu, A., & Batu, H. S. (2016). Türk Tatlı Kültüründe Türk Lokumunun Yeri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 4/1, 42-52
• Batu, A., & Kırmacı, B. (2009). Production of Turkish delight (lokum). Food Research International. 42, 1–7. https://doi.org/10.1016/j.foodres.2008.08.007
• Baysal, A., Merdol, T. K., Ciğerim, N., & Sacır, H. (2000). Türk Mutfağından Örnekler (3. Baskı). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları
• Bilgin, A. (2008). Seçkin mekânda seçkin damaklar: Osmanlı sarayında beslenme alışkanlıkları (15. - 17. yüzyıl). Sabri Koz (Ed). Yemek kitabı I tarih-halkbilimi-edebiyat in (pp. 78-119) Kitabevi: İstanbul.
• Boratav, P. N. (2007). Nasreddin Hoca (5. Baskı). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Brillat-Savarin, J. A. (2018). Lezzetin Fizyolojisi ya da Yüce Mutfak Üzerine Düşünceler. H. Bucak (Translation). İstanbul: Oğlak Yayınları,
• Buell, P. D., Anderson, E. N., & Perry, C. (2010). A Soup for the Qan: Chinese Dietary Medicine of the Mongol Era as Seen in Hu Sihui's Yinshan Zhengyao-Introduction, Translation. Commentary, and Chinese Text. Leiden: Brill.
• Canbulat, İ. (2017). Tabğaçlar Han-Türk sentezinde sosyal yaşam ve yemek kültürü. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 7 (1) , 238-264.
• Çetin, E. (2005). Divanü Lügati’t-Türk’teki yiyecek içecek adları ve bu adların Türkiye Türkçesindeki görünümleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 14 (2), pp. 185-200
• Ceylan, D. (2013). Narnia günlükleri “Aslan, cadı ve dolap” sinema filminin mitik arketipleri ve anlatısal çözümleme yöntemiyle incelenmesi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 3, 1-8. https://doi.org/10.7456/10303100/001.
• Chen, T., Wu, Y., Zhang, Y., Wang, B., Hu, Y., Wang, C., & Jiang, H. (2012). Archaeobotanical study of ancient food and cereal remains at the Astana Cemeteries, Xinjiang, China. PLoS ONE 7(9): e45137. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0045137
• Çiçek, K. (2002). İlk Müslüman Türk Devletlerinde Toplum ve Ekonomi, H. C. Güzel, K. Çiçek, S. Koca (Ed.), Türkler Ansiklopedisi Cilt.5, in (pp. 339-351). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları
• Clauson, G. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford: Clarendon Press.
• Dağlı, Y., Kahraman, S. A., & Dankoff, R. (2007). Evliya Çelebi Seyahatnamesi Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 305 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini, 10. Kitap, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.Dalby, A. (1996). Siren Feasts: A History of Food and Gastronomy in Greece. London: Routledge.
• Dankoff, R., Kahraman, S. A., & Dağlı, Y., (2007). Evliya Çelebi seyahatnamesi. VII, y. 128b. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınları.
• Dernschwam, H. (1992). İstanbul ve Anadolu’ya seyahat günlüğü. Y. Önen (Translation). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları
• Döner Üreticiler Derneği. (2011). Bilinen ilk döner fotoğrafı. https://www.dubider.org.tr/bilinen-ilk-doner-fotografi/
• Dunlop, F. (2013). Barbarian heads and Turkish dumplings:The Chinese word mantou. Mark McWilliams (Ed.). Oxford Symposium on Food & Cookery, Wrapped & stuffed foods in (pp. 128-144). Proceedings of the Oxford Symposium on Food and Cookery 2012.
• Durukoğlu, G. (2017). “Yoğurt” sözcüğünün kökenine dair bir deneme. Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD). 1 (2), pp. 100-103
• Eksi10. (2011, December 13). Eksi10- 23. Bölüm - Charles Perry'den Baklavanın Tarihi [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=2-SdM-cYols&t=103s
• Erdoğru, M. A. (2002). Osmanlı Kıbrısı'nda kahve ve kahvehaneler. H. C. Güzel, K. Çiçek, S. Koca, (Eds.). Türkler Ansiklopedisi, Cilt 10 in (pp. 640-643). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları
• Eren, H. (2008). Yoğurt. Yemek Kitabı I Tarih-Halkbilimi-Edebiyat. S. Koz (Ed.) in (198-205), Kitabevi: İstanbul.
• Fragner, B. G. (2000). Kafkaslardan dünyanın damına: bir mutfak serüveni. S. Zubaida, R. Tapper (Eds.) in Ortadoğu mutfak kültürleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
• Gallani, B. (2015). Dumplings a global history. Reaktion Books, London; UK
• Gautier, T. (1853). Constantinople, par The´ophile Gautier. Paris: Michel Le´vy Fre`res.
• Gökyay, O. Ş. (1984). Gelibolulu Mustafa Âli. Hâlâtü’l-Kahire Mine’l-Âdâti’z-Zâhire. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Ankara: Başbakanlık Basımevi
• Güldemir, O. (2014). Orta Asya’dan cumhuriyet dönemine Türk mutfağındaki yemeklerin değişimi: yazılı kaynaklar üzerinden bir değerlendirme. Kuşadası, Aydın, VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi. Retrieved from http://anatoliajournal.com/kongre_arsivi/lisansustu/lisansustukitaplar/2014.pdf, accessed November 17 2021
• Güldemir, O. (2018). Osmanlı Dönemi Türk Mutfak Kültürü. A. D. Arıkan (Ed.) Türk mutfak kültürü in pp.140-162. Eskişehir: TC. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Güler, S. (2010). Türk mutfak kültürü ve yeme içme alışkanlıkları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 26, 24-30.
• Gündüzöz, G. (2017). Kaygusuz Abdal’ın simâtiyelerinde yemek figürü. Kırıkkale İslami İlimler Fakültesi Dergisi. 2 (4), 2017, 9-26 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/382676
• Güney, S. K. (2021a). Üniversite sektör işbirliği çerçevesinde gastronomi ve mutfak sanatları lisans programlarının Türk mutfağına yönelik derslerinin sektör ihtiyaçları bağlamında değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi), Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Güney, S. K. (2021b). Türk mutfağını anlamak. Ankara: Nobel Yayıncılık
• Gürsoy, D. (2019). Sohbetin bahanesi kahve (4. Baskı). İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Huang, H. T. (2000). Fermantation and food science. J. Needham (Ed.) in Science and civilisation in China: Volume 6, Part V. Cambridge, United Kingdon: Cambridge University Press.
• Işın, M. (2012). Sherbet and spice: The complete story of Turkish sweets and desserts. London: I B Tauris
• Işın, P. M. (2008). Gülbeşeker: Türk tatlıları tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Işın, P. M. (2018). Döner kebabın geçmişi. Osmanlı’da mimari, sanat ve yemek kültürü. M. Bedizel, Z.Aydın ve R. Aydın (Eds.). İstanbul: Mahya Yayıncılık
• Işın, P. M. (2020). Avcılıktan gurmeliğe yemeğin kültürel gelişimi (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları,
• Jelly Belly. (2021). Origin of the Jelly Bean or, Why Are They Called Beans? https://content.jellybelly.com/cachefly/Jelly-Belly/Downloads/Origin_of_JellyBean_022013.pdf
• Kaljanova, E. (2013).Eski Türk yazıtları ve Kazakçadaki ortak kelimeler. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı. Belleten (pp. 224-244). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/378533
• Kızılaslan, N., & Solak, İ. (2016). Yoğurt ve insan sağlığı üzerine etkileri. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi . 12 (2016), pp. 52-59
• Klein, E. (1987). A comprehensive etymological dictionary of the Hebrew language for readers of english. New York: Macmillan. Molnár, Ádám-Zieme, Peter (1989). “Ein weiterer uigurischer Erntesegen”, Altorientalische Forschungen, Vol. 16, Iss. 1, 140-152.
• Koç, A. (2018). Doktor Celâl Paşa’nın ‘şurup imâlâtı’ risâlesi. The Journal of Academic Social Science. 6 (76), 93-106.
• Koca, N. (Ed.). (2020). Barista akademi. İstanbul: İndie
• Koçu, R. E. (1960). İstanbul ansiklopedisi. (4. Cilt). İstanbul: Nurgök ve Hüsnütabitat Matbaaları
• Kolay, A., Bozkurt, N., Turan, Ş., & Arabacı, H. M. (Eds.). (2016). Tatlıların sultanı baklava. İstanbul: Aktif Matbaa.
• Konak, R., & Dilber, M. (2021). New York public library-Spencer coll. Turk MS.1’de saklanan tercüme-i şehname adlı eserin Osmanlı kitap sanatları açısından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14 (1), 184-207.
• Koşay, H. Z. (1982). Eski Türkler’in ana yurdu ve yemek adları. Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri Ekim-1 Kasım 1981 in (pp.47-56). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Köymen, M. A. (1982). Selçuklular zamanında beslenme sistemi. Türk Mutfağı Sempozyum Bildirileri 31 Ekim-1 Kasım 1981 in (pp. 35-45) Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Lin-Liu, J. (2013). On the noodle road from Beijing to Rome, with love and pasta. New York: Riverhad Books.
• Mehmet Kâmil. (2016). Melceü’t Tabbâhîn (1844). D. Elkâtip (Ed.). İstanbul: Çiya Yayınları
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber [Qualitative research a guide to design and ımplementation] (3. Baskı). ( Editör, S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel Yayınevi
• Naskali, E. (2011).Türklerde Türk kahvesi. Emine Gürsoy Naskali (Ed.). İçinde Türk Kahvesi Kitabı. İstanbul: Kitabevi
• Nişanyan Sözlük. (2022). Pastırma. In Nişanyan Sözlük. Retrieved December 2, 2021. https://www.nisanyansozluk.com/?k=past%C4%B1rma
• Ögel, B. (1978). Türk Kültür Tarihine Giriş. Cilt IV. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları
• Özdoğan, Y., & Işık, N. (2007). Geleneksel Türk mutfağında şerbet. Ankara. 38. Icanas Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi. İn (pp.1059-1077) Ankara: Türkiye.
• Özkan, N. (2013). Pastırma sözü üzerine. Dil Araştırmaları. (13), 45-55 Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/54821
• Perry, C. (1993). Early Turkish influence on Arab and İranian cuisine. Ankara. Dördüncü Milletlerarası Yemek Kongresi 3-6 Eylül 1992 in (pp.241-245) F. Halıcı (Ed.). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayını.
• Rásonyi, L. (2002). Tarihte Türklük . H. C. Güzel, K. Çiçek, S. Koca (Eds.) in (pp. 350-377) Türkler Ansiklopedisi, Cilt.1. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Real Academia Española. (2022). yogur. In Real Academia Española Dictionary. Retrieved November 25, 2021, from https://dle.rae.es/yogur?m=form
• Roden, C. (1996). The book of Jewish food: An odyssey from Samarkand to New York. New York: Knopf.
• Şahin, H. (2018). Orta Asya, Selçuklu ve beylikler dönemi Türk mutfak kültürü. . A. D. Arıkan (Ed.) in (pp. 22-49)Türk mutfak kültürü. Eskişehir: TC. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Sandıkçıoğlu, T. (2018). Türk mutfak kültürü ile diğer mutfakların etkileşimi. A. D. Arıkan (Ed.) in (pp.140-162)Türk mutfak kültürü. Eskişehir: TC. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Sarıoğlan, M., & Cevizkaya, G. (2016). Türk mutfak kültürü: şerbetler. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6 (14) , 237-250. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/odusobiad/issue/27560/289970"289970
• Schafer, E. H. (1963). The golden peaches of Samarkand: a study of T’ang exotics. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
• Schefer, C. (Ed.). (2000). Bertrandon De La Broauiere'in denizaşırı seyahati. M. S. Eren (Translation). İstanbul: Eren Yayıncılık.
• Şirin, H. (2019). Türkçe’de yoğurt. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Cilt: CXVII Sayı: 811, pp. 4-15
• Şirvanî, M. M. (2005). 15. yüzyıl Osmanlı mutfağı. M. Argunşah and M. Çakır (Eds.). İstanbul: Gökkubbe Yayınları.
• Taylor, C. (2007). Starbucked; a double tall tale of caffeine, commerce, and culture. New York: Little, Brown and Company
• Türk Patent ve Marka Kurumu. (2002). Kayseri pastırması mahreç işareti. Türk Patent Kurumu. Accessed February 20, 2023 https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/b344d02f-ab5e-4a1f-a720-ac490273d9f1.pdf
• Türk Patent ve Marka Kurumu. (2009). Kayseri mantısı mahreç işareti. Türk Patent Kurumu. Accessed December 29, 2022 https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/b2982161-08a3-4106-b698-00a6d5adf737.pdf
• Türk Patent ve Marka Kurumu. (2017). Ankara döneri mahreç işareti. Türk Patent Kurumu. Accessed December 29, 2022 https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/54df0027-306f-4799-9ebf-4f6d661e922e.pdf
• Tutal, O. (2014). Kırk yıllık hatırın iletişim mekânı olarak kahvehaneler. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 14 (3), 151-166. https://doi.org/10.18037/ausbd.66638
• Ünver, S. (1952). Fatih devri yemekleri. İstanbul: Kemal Matbaası.
• Ünver, S. (1962). Türkiye’de kahve ve kahvehaneler. Türk Etnografya Dergisi, (5), 7-55. Maarif Basımevi
• Vámbéry, A. (1878). Etymologisches wörterbuch der turko-tatarischen sprachen. Leipzig: F. A. Brockhaus.
• Vasiliev (Cargıstay), Y. (1995). Türkçe-Sahaca (Yakutça) Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 621
• Yerasimos, M. (2019). Evliya Çelebi seyahatnamesi'nde yemek kültürü. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Yerasimos, S. (2006). Tavernier Seyahatnamesi. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin