A model proposal for sustainable Nevşehir local cuisine

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 289 - 300

Gamze Çoban Yıldız , Onur Sevket Yildiz

https://doi.org/10.31822/jomat.2024-9-3-289

Öz

Local cuisine is a valuable cultural-gastronomical asset for any tourism destination as well as local people. In order not to lose this asset, it is vital to manage the changes triggered by climate change and transmitted through agriculture. Climate change is likely to impact different regions at different levels; thus, some regions have to be ready to challenge a harsher situation. Nevşehir is a Central Anatolian province which is likely to suffer from quite harsh impacts of climate change and its local cuisine is prone to many risks unless an effective plan which considers the relevant issues is executed. With this end in view, representatives of 5 key institutions were interviewed. Beside climate issues, the interviewees note other relevant matters such as economy, ethics, and consumer and producer awareness issues. After a conceptual model draft, this study proposes a conceptual and a practical model for a more sustainable Nevşehir local cuisine. Focusing on sustainability, the final practical model developed is based on climate change issues, agriculture, local cuisine, and their close relationships as well as the factors reminded by interviewed representatives. Main risks associated with climate change include drought, decrease in agricultural efficiency, related quality issues in products and agricultural assets such as soil, and – at the extreme end – a global food crisis. Despite this negative outlook, the province has also some advantages such as resistant native plant and animal species, potential for renewable energy, and slow city possibilities. Proposed recommendations for a more sustainable local cuisine focus on managing change, preserving authenticity, taking the advantage of strengths, increasing efficiency, and climate change mitigation efforts. Final part of the study includes a discussion and some possible future research themes.

Anahtar Kelimeler

Local cuisine, Nevşehir, Climate change, Agriculture, Sustainability.

Etik Beyan

Ethics Committee Satatement: Ethics committee report is available for this research and it has been documented to the journal

Kaynakça

• Akalın, M. (2014). İklim değişikliğinin tarım üzerindeki etkileri: Bu etkileri gidermeye yönelik uyum ve azaltım stratejileri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 351-377.
• Akbaş, B., Morca, A. F., & Coşkan, S. (2021). İklim değişikliğinin tahıl virüs hastalıkları üzerine etkisi. Ziraat Mühendisliği, 374, 4-14. https://doi.org/10.33724/zm.972677
• Alkan, S. (2019). Nevşehir gastronomi turizminin gelişmişlik düzeyinin belirlenmesi (YÖK thesis no: 557363) [Master Dissertation, Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Institute of Social Sciences].
• Aslan, Z., Güneren, E., & Çoban, G. (2014). Destinasyon markalaşma sürecinde yöresel mutfağın rolü: Nevşehir örneği. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 2(4), 3-13.
• Babat, D., Gökçe, F., & Varışlı, A. (2017, 23-25 November). Hatay mutfak kültürünün sürdürülebilirliğinde, yöresel yiyecek üreticilerinin rolü. 1st International Sustainable Tourism Congress (pp. 816-830). Kastamonu University, Faculty of Tourism, Kastamonu, Türkiye.
• Başar, F., Şen, N., Silahşör, Y., & Başar, B. (2019). Erzincan yöresel mutfak kültürü unsuru olan tarhananın gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 7(1), 328-339. https://doi.org/10.21325/jotags.2019.365
• Berno, T. (2006). Bridging sustainable agriculture and sustainable tourism to enhance sustainability. In G.M. Madacumura, D. Mebratu, & M.S. Haque (Eds.), Sustainable Development Policy and Administration (pp. 118-207). Public Administration and Public Policy-New York, Taylor and Francis.
• Berno, T. (2011). Sustainability on a plate: Linking agriculture and food in the Fiji Islands tourism industry. In R.M. Torres & J.H. Momsen (Eds.), Tourism and agriculture (pp. 87-103). Routledge.
• Bessière, J. (1998). Local development and heritage: Traditional food and cuisine as tourist attractions in rural areas. Sociologia Ruralis, 38(1), 21-34. https://doi.org/10.1111/1467-9523.00061
• Çakmak, Ö., Ergene, E., Acaröz, U., & Aldemir, T. (2023). Yapay et üretiminde teknolojik gelişmeler ve endüstrisinin geleceği. Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Derneği Bülteni, 14(1), 1-15. https://doi.org/10.38137/vftd.1231634
• Casanova Pérez, L. (2024). Recovery of agrobiodiversity and traditional cuisine. Journal of the Selva Andina Biosphere, 12(1), 1-3. https://doi.org/10.36610/j.jsab.2024.120100001
• Ceyhun Sezgin, A., & Yönet Eren, F. (2017, 23-25 November). Yöresel ürünlerin gastronomi turizminin sürdürülebilirliği bakımından değerlendirilmesi: Pestil ve köme örneği. 1st International Sustainable Tourism Congress (pp. 198-206). Kastamonu University, Faculty of Tourism, Kastamonu, Türkiye.
• Clark, G. (2005). Secondary data. In R. Flowerdew & D. Martin (Eds.), Methods in Human Geography: A Guide for Students Doing a Research Project (2nd ed., pp. 57-74). Pearson.
• Coban Yildiz, G., Yildiz, O. S., & Akyuz, M. (2023, 8-10 June). Possible effects of climate change on harvest tourism: Case of Cappadocia. 7th International West Asia Congress of Tourism Research (pp. 32-48), Van Yüzüncü Yıl University, Skopje, North Macedonia.
• Coelho, F. C., Coelho, E. M., & Egerer, M. (2018). Local food: Benefits and failings due to modern agriculture. Scientia Agricola, 75, 84-94. https://doi.org/10.1590/1678-992X-2015-0439
• Cömert, M. (2014). Turizm pazarlamasında yöresel mutfakların önemi ve Hatay mutfağı örneği. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 2(1), 64-70.
• Devereux, S., & Edwards, J. (2004). Climate change and food security. IDS Bulletin, 35(3), 22-30.
• Devine, P. (2003). Secondary data analysis. In R. L. Miller & J. D. Brewer (Eds.), The A–Z of Social Research: A Dictionary of Key Social Science Research Concepts (pp. 285-288), SAGE Publications.
• Di-Clemente, E., Hernández-Mogollón, J. M., & López-Guzmán, T. (2020). Culinary tourism as an effective strategy for a profitable cooperation between agriculture and tourism. Social Sciences, 9(3), 25. https://doi.org/10.3390/socsci9030025
• Dündar Arıkan, A. (Ed.). (2018). Preface in Türk mutfak kültürü. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Dündar Arıkan, D. (2022). Sanat ve yemek kültürü. In N. Serçeoğlu (Ed.), Yemek, Kültür ve Toplum (ss. 215-242). Nobel Yayıncılık.
• Erol, G., & Çontu, M. (2019, 19-21 September). Gastronomik bir ürün olarak üzüm: Ürgüp örneği. 4th International Gastronomy Tourism Studies Congress (pp. 116-121). Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Faculty of Tourism, Nevşehir, Türkiye.
• Ertaş, Y., & Gezmen-Karadağ, M. (2013). Sağlıklı beslenmede Türk mutfak kültürünün yeri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 117-136.
• Gökçe, N. (2016). Türkiye’de yöresel mutfaklar. In E. Zencir (Ed.), Yöresel Mutfaklar (ss. 2-30). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No:3375.
• Güldemir, O., & Işık, N. (2011). Nevşehir mutfak kültürü ve yemekleri. 1. Uluslararası Nevşehir Tarih ve Kültür Sempozyumu, 6. Cilt. 16-19 Kasım. Nevşehir: Nevşehir Üniversitesi, s. 151-176.
• Güler, S. (2010). Türk mutfak kültürü ve yeme içme alışkanlıkları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bililer Dergisi, 26, 24-30.
• İlhan, İ., Kamış, M. D., & Türk, O. (2016, May 2-4). Nevşehir yerel mutfak kültürünün gastronomi turizmi açısından incelenmesi. 2. Uluslararası Nevşehir Tarih ve Kültür Sempozyumu (pp. 752-765), Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Nevşehir, Türkiye.
• Kanber, R., Baştuğ, R., Büyüktaş, D., Ünlü, M., & Kapur, B. (2009, 2-10 January). Küresel iklim değişikliğinin su kaynakları ve tarımsal sulamaya etkileri. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, Ankara, Türkiye.
• Kandemir, Ç., & Taşkın, T. (2022). Türkiye’de koyun ırklarının bölgelere göre durumu: İç Anadolu Bölgesi. Uluslararası Anadolu Ziraat Mühendisliği Bilimleri Dergisi, 4(4), 97-105.
• Karakuş, Y., Onat, G., & Güneren Özdemir, E. (2020). Yerel halkın gastronomi turizmi çağrışımları ve beklentileri: Göreme kasabası örneği (connotations and expectations of local people's gastronomic tourism: case of göreme town). Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(3), 2179-2201.
• Kizilaslan, M., Arzik, Y., Behrem, S., White, S. N., & Cinar, M. U. (2024). Comparative genomic characterization of indigenous fat-tailed Akkaraman sheep with local and transboundary sheep breeds. Food and Energy Security, 13, e508. https://doi.org/10.1002/fes3.508
• Kızıldemir, Ö., Öztürk, E., & Sarıışık, M. (2014). Türk mutfak kültürünün tarihsel gelişiminde yaşanan değişimler. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(3), 191-210.
• Közleme, O. (2012). Türk mutfak kültürü ve din (YÖK thesis no: 317382). [Doctoral Dissertation, Marmara University, Institute of Social Sciences].
• Küpe, M. (2012). Küresel iklim değişikliğinin bağcılık üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(2), 191-196.
• Laeis, G. C. M., Scheyvens, R. A., & Morris, C. (2019). Cuisine: A new concept for analysing tourism-agriculture linkages? Journal of Tourism and Cultural Change, 18(6), 643–658. https://doi.org/10.1080/14766825.2019.1624763
• Mankan, E. (2017). Gastronomide yeni trendler-yenilebilir böcekler. Electronic Turkish Studies, 12(3), 425-440. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.11431
• Ministry of Agriculture and Forestry, the Republic of Türkiye, General Directorate of Agricultural Reform (2021) İklim Değişikliği ve Tarım Değerlendirme Raporu, Ankara. https://www.tarimorman.gov.tr/TRGM/Belgeler/IKLIM%20DEGISIKLIGI%20VE%20TARIM%20DEGERLENDIRME%20RAPORU.pdf
• Nevsehir Provincial Directorate of Environment, Urbanization and Climate Change (2023). Nevşehir-Sosyo Kültürel Yapı: Kapadokya’da Sosyo-Kültürel Yapı. https://nevsehir.csb.gov.tr/nev-sharp351-ehir---sosyo-kulturel-yap-sharp305-i-1913
• Official Gazette, the Republic of Türkiye (2009, July 24). Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Arazi Toplulaştırmasına İlişkin Tüzük. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/07/20090724-3.htm
• Onat, G. (2023). Motivated tourists: Gastronomy image and its implications for destination managers. Tourist Destination, 1(1), 33–39. https://doi.org/10.5281/zenodo.10454540
• Okur, H. C., Onay, T., & Uçar, A. (2023). Alternatif protein kaynağı: Yapay et. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 5(3), 272-281. https://doi.org/10.46413/boneyusbad.1285248
• Örgün, E., Solunoğlu, S., & Solunoğlu, A. (2020). Yerel mutfak kültürünün sürdürülebilir turizm açısından değerlendirilmesi: Nevşehir örneği (Evaluation of local cuisine culture in terms of sustainable tourism: Case of Nevşehir). Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(Special Issue 4), 622-632. https://doi.org/10.21325/jotags.2020.709
• Özkoç, A.G., Ardıç Yetiş, Ş., Kamış, M.D., & İnak, A. (2019, October 16-19). Nevşehir ilinde yaşatılan geleneksel alevi-bektaşi mutfağına yönelik sözlü kültür araştırması. 20. Ulusal Turizm Kongresi (pp. 959-964), Anadolu University, Eskişehir, Türkiye
• Phukan, A. & Maheshwari, A. (2021, 27-28 August). Eco tourism in Assam with special emphasis on tea tourism. The 5th International Conference i-Host “New Normal in Hospitality & Tourism: Skills, Innovation and Technology” (269-281). Le Cordon Bleu School of Hospitality & Tourism
• Porter, J.R., Xie, L., Challinor, A.J., Cochrane, K., Howden, S.M., Iqbal, M.M., Lobell D.B, & Travasso, M. (2014). Food security and food production systems. In C.B. Field & V.R. Barros (Eds.). Climate change 2014–Impacts, adaptation and vulnerability: Regional aspects (485-533). Cambridge University Press
• Pulluk, E., Örnek, A., & Yarar, S. (2023). Geçmişten günümüze Burdur mutfak kültürüne yönelik bir saha araştırması. Turizm ve İşletme Bilimleri Dergisi, 3(1), 21-35
• Research Methods to Questions in Information and Library Science (2nd Edition) (239-247). Libraries Unlimited
• Şahin Perçin, N., Örgün, E., Erol, G., & Keskin, E. (2019, 19-21 September). Gastronomik bir değer olarak Nevşehir mutfağı. 4th International Gastronomy Tourism Studies Congress (pp. 469-478). Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Faculty of Tourism, Nevşehir, Türkiye
• Sarıışık, M. & Özbay, G. (2021). Preface in Uluslararası gastronomi temel özellikler - örnek menüler ve reçeteler. Detay Yayıncılık
• Şavkay, T. (2000). Osmanlı mutfağı. Şekerbank Yayınları, İstanbul
• Sayılğan, Ç. (2016). Küresel sıcaklık artışının buğdayda beklenen etkileri ve yüksek sıcaklığa toleranslılığın fizyolojik göstergeleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26(3), 439-447
• Schmidhuber, J. & Tubiello, F.N. (2007). Global food security under climate change. Proceedings of The National Academy of Sciences, 104(50), 19703-19708. https://doi.org/10.1073/pnas.0701976104
• Şeker, İ.T. (2022). Filozoflar ve yemek kültürü. In N. Serçeoğlu (Ed.). Yemek, Kültür ve Toplum (ss. 293-311). Nobel Yayıncılık
• Semenderoğlu, A, İlhan, A., Gülersoy, A.E. (2006). Kimyasal ve biyolojik arazi degradasyonu. Türk Coğrafya Dergisi, 45, 15-40
• Sensoy, S., Demircan, M., Ulupınar, U., & Balta, I. (2008). Türkiye iklimi. Turkish State Meteorological Service (DMİ), Ankara
• Şeren Karakuş, Ş., Küçükkömürler, S., Ekmen, Z. (2007, 10-15 September). Türk kültüründe bulgur. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 38. ICANAS, (pp.1179-1190). Ankara
• Sezgin, A. & Sezgin, E. K. (2019, 19-21 September) Gastronomi turizminde yöresel yemeklerin rolü: Aydın ili bolama aşı örneği. 4th International Gastronomy Tourism Studies Congress (pp. 185-189). Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Faculty of Tourism, Nevşehir, Türkiye
• Soltekin, O., Altındişli, A., & İşçi, B. (2021). İklim değişikliğinin Türkiye’de bağcılık üzerine etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 58(3), 457-467. https://doi.org/10.20289/zfdergi.882893
• Sormaz, Ü., Özata, E., & Madenci, A. B. (2020). Tüketicilerin yöresel ürün, yemek ve restoranları tercih etme nedenleri: Trakya yöresi mutfağı örneği (Reasons of consumers' preferences of the local products, food and restaurants: Case of the Thrace region cuisine). Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(1), 538-551. https://doi.org/10.21325/jotags.2020.563
• Thornton, P. K. (2012). Impacts of climate change on the agricultural and aquatic systems and natural resources within the CGIAR’s mandate. CCAFS Working Paper
• Torres, R. (2002). Toward a better understanding of tourism and agriculture linkages in the Yucatan: Tourist food consumption and preferences. Tourism Geographies, 4(3), 282-306. https://doi.org/10.1080/14616680210147436
• Turkish State Meteorological Service (2015). Yeni Senaryolarla Türkiye İçin İklim Değişikliği Projeksiyonları. https://www.mgm.gov.tr/FILES/Iklim/Iklim-Degisikligi-Projeksiyon2015.Pdf
• Uzel, R. A. (2018). Geleneksel mutfak kültürü ve tarımsal ürün çeşitliliğinin, üniversite öğrencileri beslenme durumu üzerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55(1), 37-44. https://doi.org/10.20289/zfdergi.358701
• Wahlqvist, M. L. (2007). Regional food culture and development. Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition, 16(1), 2-7.
• Williamson, K., Given, L. M., & Scifleet, P. (2018). Qualitative data analysis. In K. Williamson & G. Johanson (Eds.), Research Methods (2nd Edition) (pp. 453-476). Chandos Publishing. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-102220-7.00019-4
• Yarış, A., & Özkaya, F. D. (2015). Amerikan mutfak kültürünün gelişim süreci. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 90-101.
• Yiğit Özüdoğru, H., & Eren, E. (2022). Yemek ve coğrafya. In M. Aksoy, İ. Çekiç, & G. S. Tahmaz (Eds.), Yemeğin Kültürel Temelleri (pp. 61-90). Detay Yayıncılık.
• Yıldız, O. Ş., & Çoban Yıldız, G. (2023, 26-28 October). Climate adaptability for tourism in Rocky Cappadocia: A model proposal. 3rd International Congress of New Generations and New Trends in Tourism (pp. 151-166). Sakarya University of Applied Sciences, Sakarya, Türkiye.
• Yıldız, S. (2022). Etnik toplumlara ait yemek kültürleri. In N. Serçeoğlu (Ed.), Yemek, Kültür ve Toplum (pp. 333-359). Nobel Yayıncılık.
• Yönet Eren, F., & Ceyhun Sezgin, A. (2017, 23-25 November). Gastronomi turizmi açısından Mersin yöresi mutfak.
• Yüncü, H. R. (2016). İç Anadolu Bölgesi’nin yöresel mutfağı. In E. Zencir (Ed.), Yöresel Mutfaklar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No:3375.
• Yurt, İ. (2024). Yöresel yemek kültürünün sürdürülebilirliği üzerine bir araştırma: Sakin şehir Göynük örneği. Kent Akademisi, 17(4), 1531-1544. https://doi.org/10.35674/kent.1428712
• Zencir, E. (Ed.) (2016). Preface in Yöresel Mutfaklar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No:3375.
• Zhang, Y., & Wildemuth, B. M. (2017a). Qualitative analysis of content. In B. M. Wildemuth (Ed.), Applications of Social Research Methods to Questions in Information and Library Science (2nd Edition) (pp. 318-329). Libraries Unlimited.
• Zhang, Y., & Wildemuth, B. M. (2017b). Unstructured interviews. In B. M. Wildemuth (Ed.), Applications of Social Research Methods to Questions in Information and Library Science (2nd Edition). Libraries Unlimited.