LAVANTA TARIMI VE SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA: ISPARTA/KEÇİBORLU-KUYUCAK KÖYÜ ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 216 - 227, 31.12.2019

Yeliz Tarhan Sebahat Açıksöz Deniz Çelik

Öz

Araştırma
alanı olarak, sahip olduğu lavanta tarlaları ve kültürel değerleri ile
ekoturizm potansiyeli açısından önemli bir yerleşim yeri olan Isparta İli Keçiborlu
İlçesi'ne bağlı Kuyucak Köyü seçilmiştir. Kuyucak Köyü’nün lavanta tarımı ile
Türkiye’de tarımsal turizm çalışmalarına örnek teşkil etmesi, alanın
seçilmesinde etkili olmuştur.  Bu
çalışmada, “Kuyucak Köyü, kırsal planlama
çerçevesinde lavanta tarım turizminden nasıl faydalanmalıdır?” sorusuna yanıt
aranmıştır. Araştırmada lavanta tarımına ilişkin bölgenin mevcut durumu
incelenmiş ve yerel halkın görüşleri alınmıştır. Bu kapsamda, araştırmada anket
çalışması yapılmıştır. Anketlerin değerlendirilmesinde SPSS 25 programından
faydalanılarak ki-kare testi ve frekans analizi yapılmıştır. Ki-kare testi ile tüm
yaş gruplarının lavanta tarımı ile ilgilendiği sonucuna varılmıştır. Frekans
analizi ile lavanta yan ürünlerinden turistlerin %12’sinin lavantalı Türk
kahvesi ile %11,7’sinin ise lavanta tacını tercih ettiği tespit edilmiştir. Bu
kapsamda özellikle lavanta tarımının Kuyucak Köyü için kırsal kalkınma ve yerel
kimlik açısından önemli bir potansiyele sahip olduğu görülmüştür. Sonuç olarak,
kırsal alanlarda tarım-turizm çalışmalarına ve çalışma
alanında lavanta tarımının sürdürülebilirliği
bağlamında sonuç ve önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir kırsal kalkınma, lavanta tarımı, kırsal turizm, Isparta, Keçiborlu, Kuyucak Köyü

Destekleyen Kurum

Bartın Üniversitesi, Proje ve Teknoloji Ofisi Genel Koordinatörlüğü Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi, Bilimsel Araştırma Projesi (BAP)

Proje Numarası

2019-FEN-CY-003

Teşekkür

Bu çalışma, Bartın Üniversitesi, Proje ve Teknoloji Ofisi Genel Koordinatörlüğü Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından, Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) olarak 2019-FEN-CY-003 proje numarasıyla desteklenmektedir.

AGRICULTURE OF LAVENDER AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT: ISPARTA/KEÇİBORLU-KUYUCAK VILLAGE MODEL

Öz

The widespread
type of production in rural section is agriculture, but agriculture, alone, is
not able to provide employment for the rural population. Therefore, alternative
activities which would increase the employment, solve the immigration problem
and diversify the income should be expanded in rural areas (Kuter & Ünal,
2013). Agriculture plays an important role to provide sustainable development,
to alleviate hunger and poverty (Schaller, 1993; Roy & Chan, 2012). On the
other hand, sustainable agriculture should be sustainable ecologically, should
be equal socially, should be applicable economically, and should be supportable
politically (Schaller, 1993; Roy & Chan, 2012). Sustainability, one of the
main components of rural development, reveals the major factors of agriculture-
tourism concept (Ivona, 2003). Agrotourism, as a rural development factor; is
assessed as a sub- type of rural tourism and ecotourism which is generally
applied in disadvantaged agricultural lands (Demirbaş Topçu, 2007; Sungur,
2012; Çetin et al., 2017). Agrotourism is not a tool of development for local
people of the area which is dependent on agricultural production but it is also
important for enabling the sustainability of the agricultural areas (Demirbaş
Topçu, 2007). Within this context as the research area, Kuyucak Village of
Keçiborlu District of Isparta Province is hereby selected, which is an
important settlement in terms of ecotourism potential due to its lavender
fields and cultural values. Kuyucak Village with lavender agricultural to set
an example for agrotourism studies in Turkey, have been effective in selected
areas. In this study, “How should Kuyucak Village utilize lavender agricultural
tourism within the scope of rural planning?” was searched for.

The history of the
village of Kuyucak with lavender started in 1975 with a pot of lavender, which
was given to him by the owner of the rose oil factory after his visit to
France. This pot was replicated with lavender steel method and distributed to
Keçiborlu farmers. More seedlings were provided for Kuyucak Village. Lavender
was first used as a hedge plant around the rose gardens, which are important in
home gardens and Isparta production. In 1990s, lavender cultivation became
widespread commercially in Kuyucak Village with the decrease in prices in rose
production (Ministry of Culture and Tourism, 2019). With the “Future in Tourism”
project carried out by the United Nations Development Program (UNDP), the
Ministry of Culture and Tourism and Anadolu Efes, the recognition of the region
as “Lavender Scented Village” has increased.

Kuyucak Village
with lavender fields, is one of the places come to mind first known as
agrotourism in Turkey. Kuyucak Village is to meet the 93% of Turkey's
production of lavender, is a pioneer in the study of agrotourism (Başaran,
2017). Lavender is an important part of the Provence-Alpes-Côte d'Azur region,
a cultural and economic symbol of the region (Monge, 2013), and is also known
as one of the indispensable elements of the landscape (Dossier de presse,
2013). In recent years, the village of Kuyucak has been compared with the
Alpes-Côte d'Azur region of France, which is considered a role model in
agrotourism (Bilgiç et al., 2016). With the increasing demand for lavender in
recent years, lavender lands have increased to over 3000 decares (Güler &
Korkmaz, 2018). Kuyucak Village has been branded in terms of lavender
agriculture and rural tourism and provided an alternative livelihood to local
people (Ongun et al., 2018). For these reasons, lavender agrotourism as the
factor of rural development constitutes the main subject of this study.

In this research,
the existing situation of the region regarding lavender cultivation was
evaluated and the opinions of local people were taken. In this context, survey
was conducted in the study. In the evaluation of the questionnaires, chi-square
test and frequency analysis were performed by using SPSS 25 program. The
chi-square test concluded that all age groups are interested in lavender
agriculture. Frequency analysis found that 12% of tourists from lavender
by-products prefer lavender Turkish coffee and 11.7% prefer lavender crown. In
this scope, it has been seen that lavender agriculture in particular has an
important potential for rural development and local identity for Kuyucak
Village.  As a conclusion, relevant
results and suggestions were discussed within the context of the
agriculture-tourism works in the rural areas and the sustainability of lavender
agriculture in the study area.

Anahtar Kelimeler

Sustainable rural development, agriculture of lavender, rural tourism, Isparta, Keçiborlu, Kuyucak Village

Proje Numarası

2019-FEN-CY-003

Kaynakça

• 1. Açıksöz S. (2001). Ankara’da Kentsel Tarım Kapsamında Atatürk Orman Çiftliği’nin Günümüz Koşullarında Yeniden Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi (yayımlanmamış), Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara, 350 s.
• 2. Açıksöz S., Bollukcu P. & Cengiz Gökçe G. (2013). Dönüşen Peyzaj ve Kentsel Tarım: Baix Llobregat Tarım Parkı, Barselona, İspanya, Peyzaj Mimarlığı 5. Kongresi Bildiriler Kitabı, 14-17 Kasım 2013, Adana, ss. 443-453.
• 3. Akıncı B. (2017). Lavanta Kokulu Kadınlar. Hürriyet Gazetesi. http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/bahar-akinci-kelebek/lavanta-kokulu-kadinlar-40515807 (Erişim Tarihi 21.11.2019).
• 4. Akpınar N. & Açıksöz S. (1996). Güvenli ve Yeterli Beslenme İçin Sürdürülebilir Yaşam Çerçevesinde Peyzaj Planlamaya Yeni Yaklaşımlar, Ziraat Mühendisliği Dergisi, Sayı: 298, ss.12-14, Ankara.
• 5. Akşap Y. (2018). Gastronomik Bir Değer Olarak Lavanta. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (1): 32-41.
• 6. Al Jazeera Türk, (2016). Lavanta Kokulu Köy. http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/lavanta-kokulu-koy (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 7. Anadolu Efes. (2017). Gelecek Turizmde! 10 Yıl 10 Şehir 10 Hikâye. 146-166. http://www.gelecekturizmde.com/10-yil-10-sehir-10-hikaye/ (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 8. Arman A. (2017). Rüya gibi “Lavanta Kokulu Köy”. Hürriyet Gazetesi. http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/ayse-arman/ruya-gibi-lavanta-kokulu-koy-40389132 (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 9. Aylan F. K., Sarı Gök H. & Şalvarcı S. (2019). Kırsal Yoksulluğun Giderilmesinde Kadın Girişimciliğin Rolü: Lavanta Kokulu Köy Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(2): 1271-1289. DOI: 10.21325/jotags.2019.420.
• 10. Babalık A. (2002). Isparta Yöresinde Arazi Kullanımına İlişkin Sorunlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(1):63-81.
• 11. BAKA. (2014). Bölge Planı 2014-2023, TR61 Düzey 2 Bölgesi Antalya-Isparta-Burdur. https://www.baka.gov.tr/dokuman-merkezi/dokumanlar/bolge-plani/tr61-duzey-2-bolgesi-2014-2023-bolge-plani/ (Erişim Tarihi: 19.12.2019).
• 12. Başaran N. (2017). Bringing Lavander to Economy in Rural Development and Rural Tourism Scope. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 10 (1): 47-49.
• 13. Baydar H. (2010). Beyoğlu'na lavanta Isparta’dan gitmelidir. Tarım Aktüel Dergisi, 15:62-63.
• 14. Bilgiç F., Demir Ş. Ş. and İşler D. B. (2016). Alternatif Turizmde Yeni Bir Saha: Lavanta Bahçeleri. 17. Ulusal Turizm Kongresi, “Akademik Sektör Buluşması”, Detay Yayıncılık, 20-23 Ekim Bodrum-Muğla, ss. 613-619.
• 15. Bozkıran S. & Giray H. F. (2014). Isparta’da Lavanta Üretimi ve Pazarlaması. XI. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 3-5 Eylül 2014, ss. 1365-1368, Samsun.
• 16. Bozok D. & Karaman R. (2018). Isparta Lavantasının Kırsal Turizm Kapsamında SWOT Analizi Yöntemiyle Değerlendirilmesi: Kuyucak Köyü Örneği. International Journal of Social and Economic Sciences (IJSES), 8(2), 27-33.
• 17. Cengiz Gökçe, G. & Açıksöz, S. (2014). Turizmin kültürel peyzaj bileşenleri ve kırsal kimlik üzerine etkisi: Nallıhan-Beydili köyü örneği, II. International Symposium On Environment and Morality Bildiriler Kitabı, 24-26 Ekim 2014, Adıyaman, Cilt II, 1059-1068.
• 18. Coria D. (2007). Producción Nocional y Comarcialización de Lavande. Universidad Abierta Interamericana Facultad de Ciencias Empraesariales Sede Regional Rosario-Compus Pellegrini Licenciatura en Comercialicazion. 56 p.
• 19. Çetin İ., Polat Üzümcü T. & İçöz O. (2017). Kırsal Alanlarda Sürdürülebilir Kırsal Turizm ve Kocaeli-Kandıra Kırsal Turizm Gelişimi Modeli, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ERZSOSDE), ÖS-IV: 137-156.
• 20. Dadak Ş. (2017). Kuyucak Mucizesi. Sabah Gazetesi. https://www.sabah.com.tr/yazarlar/kadak/2017/08/17/kuyucak-mucizesi (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 21. Daşdemir İ. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Volume 1. basım, Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti, Ankara, VII+210 s.
• 22. Demirbaş Topçu E. (2007). Agri-Tourism: As a New Element of Rural Development. MS., City and Regional Planning Department, Urban Design. A Thesis Submitted to the Graduate School of Natural and Applied Sciences of Middle East Technical University, Ankara, 187 p.
• 23. Dossier de presse, (2013). Culture Lavande des Albes a La Presse. La Lavande S’invitea Marseille. www.culturelavande.fr (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 24. Farshad A. & Zinck J. A. (1993). Seeking Agricultural Sustainability. Agriculture, Ecosystems and Environment, 47(1): 1-12.
• 25. Giray F. H., Kadakoğlu B., Çetin F. and Bamoi A. G. A. (2019). Rural Tourism Marketing: Lavender Tourism in Turkey. Ciência Rural, 49 (2).
• 26. Gold V. M. (1999). Sustainable Agriculture:Definitions and Terms. The Alternative Farming Systems Information Center, United States Department of Agriculture. https://www.nal.usda.gov/afsic/sustainable-agriculture-definitions-and-terms-1999-reading-list, (Erişim Tarihi: 15.09.2019).
• 27. Grebenicharski, S. (2016). Lavander Production in Bulgaria Market and Opportunity Analysis. Ed.; Valkanov, N.; Sofia.
• 28. Gurung L. (2012). Exploring Links between Tourism and Agriculture in Sustainable Development: A Case Study of Kagbeni VDC, Nepal. Master thesis ( unpublished), Lincoln University, Faculty of Environment, Society and Design Department of Social Sciences, Parks, Recreation, Tourism and Sport Christchurch, Canterbury, New Zealand, 138 p.
• 29. Güler H. K. (2018). Isparta İli Orman Köylerinde Lavanta Yetiştiriciliğinin Ekonomik Analizi ve Yöre Ekonomisine Katkıları. Yüksek Lisans Tezi (yayımlanmamış), Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Isparta, 61 s.
• 30. Güler K.H. & Korkmaz M. (2018). Isparta İli Orman Köylerinde Lavanta Yetiştiriciliğinin Ekonomik Analizi. Türkiye Ormancılık Dergisi, 19(2): 156-162.
• 31. Hayati D. (2017). A Literature Review on Frameworks and Methods for Measuring and Monitoring Sustainable Agriculture. Technical Report 22. Global Strategy Technical Report: Rome, 98 p. https://sswm.info/sites/default/files/reference_attachments/UN%20WCED%201987%20Brundtland%20Repor (Erişim Tarihi: 2.09.2019).
• 32. Hürriyet Haber. (2017). Türkiye’nin Provans’ı: Kuyucak Köyü/Isparta. http://www.hurriyet.com.tr/seyahat/turkiyenin-provansi-kuyucak-koyu-isparta-40415343 (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 33. Ivona A. (2003). Farm Tourism and Rural Development, a successful Combination? A Local Experience, Conference: The Cultural turn in geography, Gorizia Campus, Italy, Book of proceedings, pp. 355-363.
• 34. Kara N. & Baydar H. (2011). Türkiye’de Lavanta Üretim Merkezi Olan Isparta İli Kuyucak Yöresi Lavantalarının (Lavandula x intermedia Emeric ex Loisel.) Uçucu Yağ Özellikleri. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25 (4): 42-46.
• 35. Kaya M. (2017). Isparta Keçiborlu’nun Kendine Hayran Bırakan Mor Kraliçesi: Lavanta Tarlaları. Listelist. https://listelist.com/isparta-keciborlu-lavanta/ (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 36. Kaypak Ş. (2012). Ekolojik Turizm ve Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14 (22): 11-29.
• 37. Keçiborlu Kaymakamlığı (2016). Lavanta Kokulu Köy Projesi 2015. http://www.lavantakokulukoy.com/onlinekatalog/ (Erişim Tarihi: 10.02.2019).
• 38. Kuter N. & Ünal H. E. (2013). Kırsal Kalkınmada Kırsal Turizmin Önemi. Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 13 (2): 192-201.
• 39. Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2019). Lavanta Kokulu Köy. Gelecek Turizmde Projesi (Sağdaş, A.). https://isparta.ktb.gov.tr/TR-163065/lavanta-kokulu-koy.html (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 40. Monge R. (2013). Les Routes de la Lavande: au carrefour du développement culturel et de la valorisation de la ressource. Routes touristiques et itinéraires culturels, entre mémoire et développement, Québec, Canada. pp. 139-147.
• 41. Moseley J. M. (2003). Local Partnerships for Rural Development the Europian Experience. CABI Publishing, Wallingford, Oxon, İngiltere, 226 s.
• 42. Ongun U., Gövdere V. & Kösekahyaoğlu L. (2018). Kırsal Turizm Kapsamında Yerel Halkın Beklentileri: Isparta Kuyucak Lavanta Vadisi Örneği. Turizm ve Araştırma Dergisi, 7(43):58.
• 43. Orhunbilge A. N. (2000). Örnekleme Yöntemleri ve Hipotez Testleri. 2. baskı, Avcıol Basım ve Yayın, İstanbul, 420 s.
• 44. Roy R. & Chan N. W. (2012). An Assessment of Agricultural Sustainability Indicators in Bangladesh: Review and Synthesis. The Environmentalist, 32(1): 99-110.
• 45. Saygılı R. (2018). Türkiye İl Haritaları, http://cografyaharita.com/index.html (Erişim Tarihi: 19.06.2019).
• 46. Schaller N. (1993). The Concept of Agricultural Sustainability Agriculture. Ecosystems and Environment, 46(1-4): 89-97.
• 47. Stoykova I. (2017). Lavanta'nın Bulgaristan'a Dönüşü. Bulgarian National Television http://news.bnt.bg/bg/a/triumfalnoto-zavrshchane-na-lavandulata-v-blgariya (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 48. Sungur Z. (2012). Sürdürülebilir Turizmin Toplumsal Etkileri: Türkiye’den Örnekler. International Conference on Eurasian Economies, ss.338-344.
• 49. Tan S. & Köksal H. (2004). Sürdürülebilir Tarım. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, T.E.A.E-Bakış, 5(2): 1-4.
• 50. Toksöz T. (2019). Kuyucak Artık Çok Popüler. Sabah Gazetesi. https://www.sabah.com.tr/turizm/2019/08/25/kuyucak-artik-cok-populer (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 51. TÜİK, (2019). Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. 2019 Sonuçları. http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059 (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 52. Türkiye Çevre Vakfı. (2001). Ansiklopedik Çevre Sözlüğü. Türkiye Çevre Vakfı Yayınları, No:142, Ankara, 407 s.
• 53. UNEP/WTO. (2005). Making Tourism More Sustainable: A Guide For Policy Makers. Paris, United Nations Environment Programme, Division of Technology, Industry and Economics. 210 p. http://www.unep.fr/shared/publications/pdf/DTIx0592xPA-TourismPolicyEN.pdf (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 54. URL-1 (2019). Dünyayı Ele Geçiren Bulgar Lavanta. https://www.webcafe.bg/id_1769139282 (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 55. URL-2 (2018). Lavanta Zamanı Güney Fransa. http://www.turqiem.com/yurtdisiturlar/lavanta-zamani-guney-fransa-2018 (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 56. URL-3 (2019). Lavanta Tarihçesi. https://www.fuseauxdelavande.com/histoire-de-lavande-provence/ (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 57. URL-4 (2016). Madrid'den Kaçış: Brihuega Lavanta Alanları. https://www.madridcoolblog.com/2016/07/escapada-desde-madrid-los-campos-de-lavanda-de-brihuega/ (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 58. URL-5 (2019). Isparta Genel Bilgiler. https://ispartada.gen.tr/isparta-genel-bilgiler/ (Erişim Tarihi: 17.12.2019).
• 59. URL-6 (2019). Lavanta Yetiştiriciliği. Tarım Kütüphanesi. http://www.tarimkutuphanesi.com/lavanta_yetistiriciligi__00314.html (Erişim Tarihi: 17.12.2019).
• 60. Velten S., Leventon J., Jager N. & Newig J. (2015). What is Sustainable Agriculture? A Systematic Review. Sustainability 7(6): 7833-7865.
• 61. WCED. (1987). Our Common Future, Geneva: World Commission on Environment and Development. http://www.krynica-zdroj.pl/files/files/File/Srodowisko/Brundtland_Report_Extracts.pdf (Erişim Tarihi: 21.11.2019).
• 62. Yaraş Meriç Z. (Ed.). (2019). Isparta’da Lavanta Kokulu Bir Yaz. Flypgs.com Magazine. ss.76-82. https://www.flypgs.com/pegasus-hakkinda/flypgscom-magazine (Erişim Tarihi: 21.11.2019).