The history of endocrine disrupting chemicals that alter the synthesis/degradation of natural hormones by binding or activating endocrine receptors in the body goes back to the 1950s. Organochlorine pesticides (OCP), Polichlorinated biphenyls (PCBs) and Polybrominated diphenyl ethers (PBDEs), which are currently banned but are used extensively for a period, remain in nature for a long time due to their high stability and oil deposition properties. Due to bioaccumulation and biomagnification, the amounts are constantly increasing after entering the food chain. People's exposure (90%) to these chemicals comes from foods. We investigated the contamination of 14 OCPs (α, β, γ-hexachlorocyclohexane, hexachlorobenzene, 4,4'-dichlorodiphenyl dichloroethane,4,4'-dichlorodiphenyl dichloroethylene, 2,4’-dichloro diphenyl trichloroethane, 4,4’-dichloro diphenyl trichloroethane, heptachlor, aldrin, dieldrin, α-endosulfan, β-endosulfan, methoxychlor), 7 PCBs (28, 30, 52, 101, 118, 138, 153, 180) and 6 PBDEs (17, 47, 66, 100, 153, 183) in lamb meat and fat and the effect of sex on their levels. The method used was validated according to SANCO 12571/2013 and EUROCHEM 2014 Verification Manual. Endocrine disrupting chemicals residues were found in 75% of males and 33.3% of females samples. The residual contents of the PCBs detected in all of the samples. While hexachlorobenzene, 4,4’-dichloro diphenyl trichloroethane and PCB52 were the most common residues among the their groups, whereas only PBDE17 was detected in the PBDEs. Although the incidence of residues is higher in the male animals, the detected amount is higher in the female animals. All residues levels found below the level specified The Turkish Food Codex and The European Union Regulations.
Endocrine disrupting chemical, PBDE, PCB, organochlorine pesticides, GC-MS, lamb meat
Vücuttaki endokrin
reseptörlerine bağlanıp bunları aktive veya bloke ederek doğal hormonların
sentez/parçalanmasını değiştiren endokrin bozucu kimyasallarla ilgili
çalışmaların geçmişi 1950’li yıllara kadar gitmektedir. Günümüzde yasaklı olan
ama bir dönem yoğun olarak kullanılan organik klorlu pestisitler (OCP), poliklorlu
bifeniller (PCB) ve polibromlu difenileterler (PBDE) stabilitelerinin yüksek
olması ve yağda birikme özellikleri nedeniyle doğada uzun süre kalmaktadırlar.
Biyoakümülasyon ve biyomagnifikasyon nedeniyle gıda zincirine girdikten sonra
miktarları sürekli artmaktadır. İnsanların bu kimyasallara maruziyetinin %90’ı
bulaşık gıdalarla olmaktadır. Bu çalışmada 14 OCP (α, β, γ-hekzaklorosiklohekzan,
hekzaklorobenzen, 4,4’-diklorodifenil dikloroetan, 4,4’-diklorodifenil
dikloroetilen, 2,4’-diklorodifenil trikloroetan, 4,4’-diklorodifenil
trikloroetan, heptaklor, aldrin, dieldrin, α-endosülfan, β-endosülfan,
metoksiklor), 7 PCB (28, 30, 52, 101, 118, 138, 153, 180) ve 6 PBDE (17, 47,
66, 100, 153, 183)’in kuzu eti ve yağındaki miktarları ve cinsiyetin buna olan
etkisi araştırılmıştır. Kullanılan yöntem SANCO 12571/2013 ve EUROCHEM 2014
Validasyon Kılavuzu’na göre valide edilmiştir. Toplamda erkek hayvanlara ait
örneklerin %75’inde, dişilerinkinin ise %33.3’ünde endokrin bozucu kimyasal kalıntısına
rastlanmıştır. Araştırılan örneklerin tamamında PCB tespit edilmiştir. Hekzaklorosiklohekzen
ve 4,4’-diklorodifenil trikloroetan ile PCB52 kendi grupları içinde en sık
rastlanılan kimyasallar olurken PBDE’lerden sadece PBDE17 tespit edilmiştir. Kalıntı
görülme sıklığı erkeklerde daha fazla iken tespit edilen miktarların dişi
hayvanlara ait örneklerde daha yüksek olduğu görülmüştür. Bulunan tüm
kalıntıların seviyeleri Türk Gıda Kodeksi ve Avrupa Birliği’nin ilgili
yönetmeliklerinde belirtilen seviyelerin altındadır.
Endokrin bozucu kimyasal, PBDE, PCB, organik klorlu pestisitler, GC-MS, kuzu eti
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Veteriner Hekimlik |
Bölüm | Research Articles |
Yazarlar |
|
Teşekkür | Doç Dr. Ülkü Nihan YAZGAN TAVŞANOĞLU |
Yayımlanma Tarihi | 18 Aralık 2019 |
Yayınlandığı Sayı | Yıl 2019, Cilt 38, Sayı 2 |
Bibtex | @araştırma makalesi { jrvm624044, journal = {Journal of Research in Veterinary Medicine}, eissn = {2667-6745}, address = {Bursa Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Gorukle-Bursa-Türkiye}, publisher = {Bursa Uludağ Üniversitesi}, year = {2019}, volume = {38}, number = {2}, pages = {72 - 82}, doi = {10.30782/jrvm.624044}, title = {Kuzu Dokularında Endokrin Bozucu Klorlu Kimyasal Varlığının Gaz Kromatografi Kütle Spektrometrisi ile Saptanması ve Cinsiyetin Etkisi}, key = {cite}, author = {Kuzukıran, Özgür and Filazi, Ayhan and Arslan, Pınar and Yurdakök-dikmen, Begüm and Şimşek, İlker and Turgut, Yağmur} } |
APA | Kuzukıran, Ö. , Filazi, A. , Arslan, P. , Yurdakök-dikmen, B. , Şimşek, İ. & Turgut, Y. (2019). Kuzu Dokularında Endokrin Bozucu Klorlu Kimyasal Varlığının Gaz Kromatografi Kütle Spektrometrisi ile Saptanması ve Cinsiyetin Etkisi . Journal of Research in Veterinary Medicine , 38 (2) , 72-82 . DOI: 10.30782/jrvm.624044 |
MLA | Kuzukıran, Ö. , Filazi, A. , Arslan, P. , Yurdakök-dikmen, B. , Şimşek, İ. , Turgut, Y. "Kuzu Dokularında Endokrin Bozucu Klorlu Kimyasal Varlığının Gaz Kromatografi Kütle Spektrometrisi ile Saptanması ve Cinsiyetin Etkisi" . Journal of Research in Veterinary Medicine 38 (2019 ): 72-82 <https://dergipark.org.tr/tr/pub/jrvm/issue/50732/624044> |
Chicago | Kuzukıran, Ö. , Filazi, A. , Arslan, P. , Yurdakök-dikmen, B. , Şimşek, İ. , Turgut, Y. "Kuzu Dokularında Endokrin Bozucu Klorlu Kimyasal Varlığının Gaz Kromatografi Kütle Spektrometrisi ile Saptanması ve Cinsiyetin Etkisi". Journal of Research in Veterinary Medicine 38 (2019 ): 72-82 |
RIS | TY - JOUR T1 - Kuzu Dokularında Endokrin Bozucu Klorlu Kimyasal Varlığının Gaz Kromatografi Kütle Spektrometrisi ile Saptanması ve Cinsiyetin Etkisi AU - Özgür Kuzukıran , Ayhan Filazi , Pınar Arslan , Begüm Yurdakök-dikmen , İlker Şimşek , Yağmur Turgut Y1 - 2019 PY - 2019 N1 - doi: 10.30782/jrvm.624044 DO - 10.30782/jrvm.624044 T2 - Journal of Research in Veterinary Medicine JF - Journal JO - JOR SP - 72 EP - 82 VL - 38 IS - 2 SN - -2667-6745 M3 - doi: 10.30782/jrvm.624044 UR - https://doi.org/10.30782/jrvm.624044 Y2 - 2019 ER - |
EndNote | %0 Journal of Research in Veterinary Medicine Kuzu Dokularında Endokrin Bozucu Klorlu Kimyasal Varlığının Gaz Kromatografi Kütle Spektrometrisi ile Saptanması ve Cinsiyetin Etkisi %A Özgür Kuzukıran , Ayhan Filazi , Pınar Arslan , Begüm Yurdakök-dikmen , İlker Şimşek , Yağmur Turgut %T Kuzu Dokularında Endokrin Bozucu Klorlu Kimyasal Varlığının Gaz Kromatografi Kütle Spektrometrisi ile Saptanması ve Cinsiyetin Etkisi %D 2019 %J Journal of Research in Veterinary Medicine %P -2667-6745 %V 38 %N 2 %R doi: 10.30782/jrvm.624044 %U 10.30782/jrvm.624044 |
ISNAD | Kuzukıran, Özgür , Filazi, Ayhan , Arslan, Pınar , Yurdakök-dikmen, Begüm , Şimşek, İlker , Turgut, Yağmur . "Kuzu Dokularında Endokrin Bozucu Klorlu Kimyasal Varlığının Gaz Kromatografi Kütle Spektrometrisi ile Saptanması ve Cinsiyetin Etkisi". Journal of Research in Veterinary Medicine 38 / 2 (Aralık 2019): 72-82 . https://doi.org/10.30782/jrvm.624044 |
AMA | Kuzukıran Ö. , Filazi A. , Arslan P. , Yurdakök-dikmen B. , Şimşek İ. , Turgut Y. Kuzu Dokularında Endokrin Bozucu Klorlu Kimyasal Varlığının Gaz Kromatografi Kütle Spektrometrisi ile Saptanması ve Cinsiyetin Etkisi. J Res Vet Med. 2019; 38(2): 72-82. |
Vancouver | Kuzukıran Ö. , Filazi A. , Arslan P. , Yurdakök-dikmen B. , Şimşek İ. , Turgut Y. Kuzu Dokularında Endokrin Bozucu Klorlu Kimyasal Varlığının Gaz Kromatografi Kütle Spektrometrisi ile Saptanması ve Cinsiyetin Etkisi. Journal of Research in Veterinary Medicine. 2019; 38(2): 72-82. |
IEEE | Ö. Kuzukıran , A. Filazi , P. Arslan , B. Yurdakök-dikmen , İ. Şimşek ve Y. Turgut , "Kuzu Dokularında Endokrin Bozucu Klorlu Kimyasal Varlığının Gaz Kromatografi Kütle Spektrometrisi ile Saptanması ve Cinsiyetin Etkisi", Journal of Research in Veterinary Medicine, c. 38, sayı. 2, ss. 72-82, Ara. 2019, doi:10.30782/jrvm.624044 |