Examining the Cognitive Structures of Classroom and Social Studies Teachers for the Concept of "Teacher" by Using the Word Association Test

Year 2022, , 836 - 861, 29.12.2022

Murat Bayram Yılar , Orhan Ünal

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.1079485

Cited By: 2

Abstract

The aim of this study is to reveal the cognitive structures of classroom and social studies teachers regarding the concept of "teacher" through word association test (WAT). The study group of the study, in which the holistic multiple-case design was preferred, consisted of a total of 216 classroom and social studies teachers working in various public schools in Samsun. The study group was determined according to the convenient sampling method. The data were collected using the WAT prepared by the researchers. In the analysis of the data, descriptive and content analysis techniques were used together. Classroom and social studies teachers participating in the research associated the concept of "teacher" with 343 different words and repeated these words 1888 times in total. In the research, the words most associated with the concept of teacher by the general participants; love (f=81), school (f=75) and mother (f=71). As a result of the analysis of the associated words, ten different themes emerged. These themes are education (33.8%), character and personality traits (21.5%), national and spiritual values (17.1%), family (7.8%), difficulties and negativities (7%), nature and environment (6.2%), occupations (2.5%), other (1.9%), entertainment (1.2%) and skills (1%). As a result of the research, it was determined that the perceptions of classroom and social studies teachers towards the concept of "teacher" have both similar and some different characteristics. The finding that classroom teachers have a more emotional and sincere perception towards the concept of "teacher" than social studies teachers is one of the most striking results of the study. It was determined that social studies teachers associated the concept of "teacher" with words containing more negativity than classroom teachers.

Keywords

Classroom teacher, Social studies teacher, Teacher, Word association test

Sınıf ve Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin “Öğretmen” Kavramına Yönelik Bilişsel Yapılarının Kelime İlişkilendirme Testi Yoluyla İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin “öğretmen” kavramına yönelik bilişsel yapılarını kelime ilişkilendirme testi (KİT) aracılığıyla ortaya koymaktır. Bütüncül çoklu durum deseninin tercih edildiği araştırmanın çalışma grubunu, Samsun ilindeki çeşitli devlet okullarında görev yapan toplam 216 sınıf ve sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmuştur. Çalışma grubu, uygun örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan KİT kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel ve içerik analiz teknikleri birlikte kullanılmıştır. Araştırmaya katılan sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenleri, “öğretmen” kavramı ile 343 farklı kelimeyi ilişkilendirmişler ve bu kelimeleri toplamda 1888 kez tekrar etmişlerdir. Araştırmada, katılımcıların geneli tarafından öğretmen kavramı ile en çok ilişkilendirilen kelimeler; sevgi (f=81), okul (f=75) ve anne (f=71) kelimeleri olmuştur. İlişkilendirilen kelimelerin analizi soncunda on farklı tema ortaya çıkmıştır. Bu temalar; eğitim-öğretim (%33,8), karakter ve kişilik özellikleri (%21,5), milli ve manevi değerler (%17,1), aile (%7,8), zorluklar ve olumsuzluklar (%7), doğa ve çevre (%6,2), meslekler (%2,5), diğer (%1,9), eğlence (%1,2) ve beceri (%1) şeklinde belirlenmiştir. Araştırma sonucunda sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin “öğretmen” kavramına yönelik algılarının hem benzer hem de bazı farklı özellikler taşıdığı belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin, sosyal bilgiler öğretmenlerine göre “öğretmen” kavramına karşı daha duygusal ve samimi bir algıya sahip oldukları bulgusu, araştırmanın en dikkat çekici sonuçlarından biridir. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ise “öğretmen” kavramını sınıf öğretmenlerine göre daha fazla olumsuzluk içeren kelimelerle ilişkilendirdikleri belirlenmiştir.

Keywords

Kelime ilişkilendirme testi, Öğretmen, Sınıf öğretmeni, Sosyal bilgiler öğretmeni

References

• Alım, M., Şahin, İ. F., & Meral, E. (2018). Coğrafya öğretmen adaylarının (pedagojik formasyon) öğretmen kavramına ilişkin algıları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 1113-1127. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/494429
• Aslan, S. (2013). Birleştirilmiş sınıflarda görev yapan öğretmenlerin “öğretmen” kavramı ile ilgili algılarının metaforik incelenmesi. Turkish Studies, 8 (6), 43-59. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4599
• Atabek-Yiğit, E., & Balkan-Kıyıcı, F. (2019). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Algısı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [MSKU Journal of Education], 6(1), 20-39. https://doi.org/10.21666/muefd.460666
• Ateş, T. Ö. (2016). Öğrencilerin öğretmen ve okul metaforları. International Journal of Contemporary Educational Studies, 2 (1), 78-93. https://dergipark.org.tr/en/pub/intjces/issue/25669/270730
• Aydın, İ. S., & Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies, 5 (3), 818-842. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1465
• Bahar-Güner, Ö., Tunca, N., Alkın-Şahin, S., & Oğuz, A. (2015). Öğretmen adaylarının öğretmen eğitimcisine ilişkin metaforik algıları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(4), 419-444, http://dx.doi.org/10.14527/pegegog.2015.023
• Bahar, M., Johnstone, A. H., & Sutcliffe, R.G. (1999). Investigation of students’ cognitive structure in elementary genetics through word association tests. Journal of Biological Education, 33(3), 134-141. https://doi.org/10.1080/00219266.1999.9655653
• Balbağ, M. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının hız ve sürat kavramlarına ilişkin bilişsel yapıları: Kelime ilişkilendirme testi (KİT) uygulaması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(38-47), s. 40-41. https://doi.org/10.14582/DUZGEF.1875
• Baltacı, A., & Coşkun, M. K. (2018). Din dersi öğretmenlerine yönelik öğretmen algısı ölçeğinin geliştirilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 1450-1473. https://doi.org/10.26466/opus.444349
• Beauchamp, C., & Thomas, L. (2009). Understanding teacher identity: an overview of issues in the literature and implications for teacher education. Cambridge Journal of Education, 39, 175-189. https://doi.org/10.1080/03057640902902252
• Bogdan, R. C., & Biklen, S. K. (2007). Qualitative research for education (5th ed). Pearson Education, Inc
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4), 693-712.
• Çermik, H., Doğan, B., & Şahin, A. (2010). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih sebepleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 201-212.
• Çulha-Özbaş, B. (2012). Sosyal bilgiler öğretmeni olarak, ben kimim? Sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki kimliklerine yönelik görüşlerinin metafor analizi yoluyla incelenmesi. Turkish Studies, 7 (2), 821-838. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3151
• Demirkaya, H. & Ünal, O. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sözleşmeli öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Social Science Research, 6(1), 24-37.
• Demirtaş, H., Cömert, M., & Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
• Ertürk, R. (2017). İlkokul öğrencilerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforik algıları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 1-15. https://doi.org/10.19160/ijer:285232
• Günay, R. (2015). Eğitim fakültesinde görevli öğretim elemanlarının yapılandırmacı öğretmen algıları. İlköğretim Online, 14 (3), 845-861. http://dx.doi.org/10.17051/io.2015.51550
• Kadıoğlu-Ateş, H., & Kadıoğlu, S. (2018). Identifying the qualities of an ideal teacher in line with the opinions of teacher candidates. European Journal of Educational Research, 7(1), 103-111. https://doi.org/10.12973/eu-jer.7.1.103
• Kagoda, A. M., & Ezati, B. A. (2014). Secondary school Teachers’ Perception of “teacher Professional Development”: A case study of teachers from five Districts of Uganda. Journal of Teacher Education and Educators, 3(2), 185-202.
• Kapıkıran, A. (2003). Okul öncesi öğretmenlerde tükenmişliğin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4 (13), 73-78.
• Keskin, E., & Örgün, E. (2015). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla sürdürülebilir turizm olgusunun kavramsal analizi Ürgüp örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 3(1), 30-40.
• Koç, E. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 47-72. http://doi:10.17679/iuefd.79408
• Koyun, C., Kangalgil, M., & Demirhan, G. (2007, Kasım 2-3). Ankara ili merkez ilçelerindeki ilköğretim okullarında görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin saptanması ve karşılaştırılması, 5. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (ss. 80-87), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Köç, A., & Ünal, O. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin 2023 eğitim vizyonuna yönelik görüşlerinin incelenmesi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 1(2), 65-79.
• Leblebici, D. N., & Kılıç, M. (2004). İçerik analizi. Hacettepe Üniversitesi Yayınları
• Liu, X. S., & Meyer, J. P. (2005). Teachers’ Perceptions of Their Jobs: A Multilevel Analysis of the Teacher Foliow-Up Survey for 1994—95. Teachers College Record, 107 (5), 985-1003. https://doi.org/10.1177/016146810510700504
• Mahiroğlu, A. (2012). Öğretmenlik mesleği ve öğretmen yetiştirmede gelişmeler ve yenilikler (7. Baskı). Ö. Demirel ve Z. Kaya (Eds.), Eğitim Bilimine Giriş içinde (ss. 373-419). Pegem Akademi.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis (second edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Miller, D. T., & Ross, M. (1975). Self-serving biases in the attribution of causality: Fact or fiction? Psychological Bulletin, 82, 213–225. https://doi.org/10.1037/h0076486
• Nikitina, L., & Furuoka, F. (2008). A language teacher is like ... : Examining Malaysian students’ perceptions of language teacher through metaphor analysis. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 5 (2), 192-205.
• Ocak, G., & Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293-310.
• Özbek, R. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde kişisel, ekonomik ve sosyal faktörlerin etkililik derecesine ilişkin algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (1), 145-159.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. Sage Publications, inc.
• Pehlivan, Z. (2010). Beden eğitimi öğretmen adaylarının fiziksel benlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının analizi. Eğitim ve Bilim, 35 (156), 126-141.
• Pektaş, M., & Kıldan, A. O. (2009). Farklı branşlardaki öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramı ile ilgili geliştirdikleri metaforların karşılaştırılması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 271-287.
• Saban, A. Koçbeker, B. N., & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
• Singh, O. P., & Singh, S.K. (2016). A study on the attitude of primary school teachers towards teaching profession in Varanasi district of Uttar Pradesh. International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences, 5 (8), 119-129.
• Stinebrickner, T. R. (1998). An empirical investigation of teacher attrition. Economics of Educational Review, 17, 127–136. https://doi.org/10.1016/S0272-7757(97)00023-X
• Strauss, A., & Corbin, J. (1997). Grounded theory in practice. Thousand Oaks, Sage.
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları.
• Turhan, M., & Yaraş Z. (2013). Öğretmen ve öğrencilerin öğretmen, disiplin, müdür, sınıf kuralları, ödül ve ceza kavramlarına ilişkin metafor algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(23), 129-145.
• Yalçın-Wells, Ş. (2015). Görsel sanatlar öğretmeni adaylarının öğretmen ve sanatçı algısına ilişkin metafor analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 160-175.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A., Ünal, A., & Çelik, M. (2011). Öğretmen kavramına ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş algılarının analizi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2(8), 92-109.
• Yılmaz, F., Göçen, S., & Yılmaz, F. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algıları: Bir metaforik çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 151-164.
• Yin, R. (2003). Case study research: Design and methods. Thousand Oaks: Sage.