Çocuk istismarının Türkiye’de yapılan lisansüstü çalışmalara yansıması: Bir literatür incelemesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 534 - 552, 30.12.2021

Sevilay Çubuk Perihan Tuğba Şeker

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.935101

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de çocuk istismarı konusunun ele alındığı lisansüstü çalışmaların incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda gerekli literatür taraması yapılarak çalışma tamamlanmıştır. Araştırmaya 81 lisansüstü çalışma dâhil edilmiş ve araştırmaya dâhil edilen çalışmalar doküman analizi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda bu konuda ulaşılan, erişime açık, ilk lisansüstü çalışmanın 1998 yılına ait olduğu belirlenmiştir. 1998-2020 yılları arasındaki dağılıma bakıldığında 1999, 2000, 2001 ve 2003 yıllarında YÖK Tez’de yayımlanmış herhangi bir lisansüstü çalışmanın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmaların yıllara göre dağılımlarına bakıldığında 2016 yılından sonraki süreçte sayıda hızlı bir artış olduğu görülmektedir. İncelenen çalışmalarda araştırma yöntemi olarak en fazla (n=61) nicel araştırma yöntemlerinin tercih edildiği ve veri toplama aracı olarak ölçek, anket, form gibi ölçme araçlarının kullanıldığı; 5 çalışmada ise, nitel araştırma yöntemlerinden görüşme yönteminin kullanıldığı; sadece 1 çalışmada karma yönteme başvurulduğu saptanmıştır. Türkiye’de yapılan araştırmaların büyük çoğunluğunun çocuk istismarı konusunda çeşitli örneklem gruplarının bilgi ve farkındalık düzeylerini belirleme yönünde olduğu görülmüştür. Çocuk istismarı konusunda istismara maruz kalmış olan çocukların ve istismar sorumlusu kişilerin tedavi ve rehabilitasyon süreçleri ile ilgili herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. 

Anahtar Kelimeler

Çocuk, çocuk istismarı, doküman analizi.

Reflection of child abuse on postgraduate studies in Turkey: A literature review

Öz

In this study, it is aimed to determine the postgraduate studies dealing with the issue of child abuse in Turkey and to examine them in various scopes. For this purpose, the study was completed by making the necessary literature review. 81 graduate studies were included in the study and the studies included in the study were analyzed using the document analysis technique. As a result of the research, it was seen that the first graduate study on this subject was 1998. Considering the distribution between 1998-2020, it stands out that there was no postgraduate study published in the Council of Higher Education in 1999, 2000, 2001 and 2003. Considering the distribution of the studies, it is seen that there was a rapid increase in their number in the period after 2016. It was determined that quantitative research methods were most preferred (n = 61) and scale, questionnaire, survey were used as data collection tools in the studies reviewed; qualitative method was used in 5 studies; and the mixed research design was prefered in only 1 study. It has been observed that most of the studies conducted in Turkey are about determining the knowledge and awareness levels of various sample groups on child abuse. No study has been found on the treatment and rehabilitation processes of children who have been subjected to child abuse and the perpetrators of abuse after the occurrence of this situation and their experiences in these processes.

Anahtar Kelimeler

Child, child abuse, document analysis

Kaynakça

• Alikaşifoğlu M. (2002). Fiziksel istismar. İstanbul Tabip Odası Süreli Bilimsel Yayını, 15(2):149-153.
• Atamer A. (2005). Çocuk İstismarı Tarama Anketi: Geliştirme, Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması. İ. Ü. Adli Tıp Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, (Danışman: Doç. Dr. G. Oral).
• Altunsu B. (2004). Çocuklara Bakım veren Hemşirelerin Çocuk İstismar ve İhmalini Tanıyabilmeleri. M. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, (Danışman: Prof. Dr. H.Pek).
• Bakır, E., & Kapucu, S. (2017). Çocuk İhmali ve İstismarının Türkiye’de Yapılan Araştırmalara Yansıması: Bir Literatür İncelemesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(2), 13-24.
• Beyazıt U, Ayhan AB. (2015) Türkiye’de yapılmış çocuğun mağdur olduğu cinsel istismar olgularını konu alan bilimsel çalışmaların incelenmesi. International Journal of Social Science;31:443-453.
• Beyazıt, U. (2015). Çocuk İstismarı Konusunda Türkiye’de Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1).
• Çocuk ve cinsel istismar. Çoluk Çocuk Dergisi, 56:34-35
• Dokgöz, H., Şam, B., Ersoy, G., Müsellim, N. T. (2007)Ölümle sonuçlanan çocuk ihmali: Bir olgu sunumu. Adli Tıp Bülteni, 7 (3): 105-108.
• Ekiz, D. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Lisans Yayınları, s.:153-158
• Finkelhor D, Korbin J. Child Abuse as an International Issue. Child Abuse and Neglect. 1988; 12(1): 3-23
• Giardiano AP, Christian CW, Giardiano ER. A Practical Guide to the Evaluation of Child Physical Abuse and Neglect. Sage Pub. London 1997: 23- 211.
• Gören S, Tıraşçı Y. (2007). Çocuk istismarı ve ihmali. Dicle Tıp Dergisi, 34(1):70-74.
• Hancı H. Adli Tıp ve Adli Bilimler. 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2002: 263-284.
• Hobbs CJ, Hanks H, Wynne JM. Child Abuse and Neglect. A Clinician’s Handbook.1st Ed., Edinburg: Churchill Livingstone, 1993:119-137.
• Kars, Ö. , Çocuk İstismarı: Nedenleri Ve Sonuçları, Bizim Büro, Ankara 1996.
• Kepenekçi YK. (2001). Hukuksal açıdan çocuk istismarı ve ihmali. Katkı Pediatri Dergisi, 22(3):262–269.
• Kuğuoğlu S. (2004). Çocuk İhmali ve İstismarı. İçinde: Acil Bakım Kitabı. Ed: Şelimen D, Yüce Yayım Tavaslı Matbaası, İstanbul, s. 577-599.
• Kosar NG. Sosyal Hizmetlerde Aile ve Cocuk Refahı Alanı. Yargıcoğlı Matbaası,Ankara: 1989.
• Kozcu Ş. (1988-89). Çocuk istismarı ve ihmali, seminer psikoloji. Ege Üniversitesi Yayınları, 6(7):63-76.
• Ludwig S. Child Abuse Textbook of Pediatric Emergency Medicin, 4th Ed. Philadelphia: LW&W, 2000:1669-1704. Oral, R. vd. (2001). Child Abuse İn Turkey: An Experience İn Overcoming Denial And A Description Of 50 Cases. Child Abuse & Neglect, 25: 279–290
• Özadamar, K. (2003). Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri, s.:181-184
• Polat O, İnanıcı MA, Aksoy ME. Adli Tıp Ders Kitabı. 1. Baskı, Ġstanbul: Nobel Yayınevi, 1997: 315-339.
• Polat O. Adli Tıp Kitabı. Der Yayınevi. İstanbul, 2000: 207-209
• Polat O. (2001). Çocuk Hakları Ve Adli Tıp. Adli Tıp Dergisi, 15(3):53-75.
• Polat, O. (2004). Çocuk İstismarı Nedir. İstanbul: Analiz Yayınları.
• Polat, O. (2007). Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı: Tanımlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Selph SS,Bougatsos C, Blazina I, Nelson HD. Behavioral interventions and counseling to prevent child abuse and neglect: a systematic review to update the us preventive services task force recommendation. Annals Of İnternal Medicine 2013;158(3):179-190.
• Şahin, F. (2014). Fiziksel istismar. Çocuk İstismarına ve İhmaline Yaklaşım. Temel Bilgiler. Ed.: O. Derman, Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi, s.: 41-48
• Tercier A. Child abuse. Maer JA (ed). Emergency Medicine. 4th Ed. St. Louis: Mosby, 1998: 1108-1118.
• Turla A. (2002). Çocuk istismarı ve ihmali olgularına tıbbi yaklaşım. OMÜ Tıp Dergisi, 19(4):291-300.
• Türkiye’de Çocuk İstismarı ve Aile İçi Şiddet Araştırması(2010). http://atud.org.tr/kutuphane/ unisefrapor.pdf. Erişim Tarihi: 09.05.2020
• UNICEF, Adli Tıp Kurumu. Çocuk İstismarı ve İhmali Uygulama Kitabı Kullanım Kılavuzu. İstanbul: Özgün Ofset, 2002 ss.53-54
• Wissow LS. Child Abuse and Neglect. Eng. J. Med. 1995; 332(21): 1425- 14