“Construction a World”: Ritual, Reality and Worldview

Yıl 2020, Sayı: 9, 133 - 166, 30.06.2020

İlkay Şahin

https://doi.org/10.38060/kare.737926

Cited By: 2

Öz

This article deals with the relationship between the construction of reality/ traditional worldview and ritual. It aims to reveal how the rituals construct the traditional world view, how the ontological relationship between the ritual and the traditional worldview has deteriorated in the modern era, based on theoretical approaches of Mircea Eliade and Victor Turner. Furthermore, taking into account these theories, it aims to indicate that rituals are not meaningless superstition and signs of backwardness as modern ideology claims; on the contrary, they are cultural patterns that objectify the reality and traditional worldview. It also aims to underline that the stereotypes developed by modern ideology on rituals stem from this creative essences of ritual which modernity sees as a threat to its existence and domain. Eliade and Turner have been preferred because of the fact that they focus on the relationship between ritual and worldview, and the characters of rituals that create the transition and transformation. Both of Turner and Eliade agree to see rituals as cultural pattern that construct a world/reality. According to them, rituals construct the reality and traditional worldview according to the paradigm of transformation and metamorphosis. They agree that the dialectic between empirical and ideal reality is the source of transformation. Turner establishes a dialectical relationship between structure and anti-structure, and sees rituals as cultural practices that enable this dialectic to result in a transformation. Similarly, Eliade establishes dialectic between historical and cosmic reality, and sees this dialectic as the source of transformation. Both of Turner and Eliade explain this transformation as a result of symbolic reversion and return constructed by rituals.

Anahtar Kelimeler

Ritual, Reality, World view,, Transformation

“Dünya Kurmak”: Ritüel, Gerçeklik ve Dünya Görüşü

Öz

Bu çalışma, gerçekliğin inşasıyla ritüeller arasındaki ontolojik ilişkiyi ele almaktadır. Amacı ise ritüellerin geleneksel dünya görüşünü nasıl inşa ettiğini, dünya görüşüyle olan bu ontolojik bağlarının modern dönemde nasıl bozulduğunu biri Mircea Eliade’ye diğeri Victor Turner’e ait iki teorik tartışmadan hareketle ortaya koymaktır. Bu yolla, modern ideolojinin iddia ettiği gibi, ritüellerin geri kalmışlığın göstergesi anlamsız birer hurafe değil, dünya görüşünü nesnelleştiren kültürel yapılar olduğunu, modern ideolojinin ritüellere dair geliştirdiği kalıp yargısal kanaatlerin altında da kendi iktidar alanı için bir tehdit olarak gördüğü, geleneksel bir dünyayı kurabilen bu yaratıcı özlerinin yattığını göstermektir. Eliade ve Turner, ritüellerin yenileyen ve dönüştüren özniteliklerine, buradan hareketle de dünya görüşüyle olan ilişkilerine odaklandıkları için tercih edilmiştir. Turner ve Eliade, ritüelleri dünya kuran kültürel yapılar olarak görmekte mutabıktır. Onlara göre ritüeller bu gerçeklik anlayışını yenilenme paradigmasına göre inşa etmektedir. İdeal ve ampirik gerçeklik arasındaki diyalektik ise yenilenmenin kaynağıdır. Eliade, tarihsel ve kozmik gerçeklik, Turner ise yapı ve yapı karşıtı arasındaki diyalektiği yenilenmenin itici gücü olarak görmektedir. Hem Eliade hem de Turner için ritüeller toplumsal yaşamın kusurlarını göstermekte ve tam karşıtı ideal bir gerçekliği tecrübe ettirmektedir. Ritüeller bu dönüşümü Eliade’ye göre geriye dönüş, Turner’e göre tersine çevirme tekniğiyle gerçekleştirmektedir. Geriye dönüş, tarihsel gerçeklikle kozmik gerçekliği, tersine çevirme ise yapı ve yapı karşıtını ters düz etmektedir. Neticede ise insanın daima yenilenen, bu nedenle de anlamlı ve umut verici bir gerçeklik anlayışına ulaşmasını sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ritüel, Gerçeklik, Dünya Görüşü, Dönüşüm

Kaynakça

• Adıbelli, Ramazan. Mircea Eliade ve Din. (İstanbul: İz, 2011).
• Berger, Peter L. ve Luckmann, Thomas. Gerçekliğin Sosyal İnşası. Çev.Vefa Saygın Öğütle. (İstanbul: Paradigma, 2008).
• Bourdieu, Pierre. Pratik Nedenler Eylem Kuramı Üzerine. Çev. Hülya Tufan. (İstanbul: Kesit, 1995).
• Eliade Mircea. Rites and Symbols of Initiation. Çev. Willard R. Trask. (New York: Harper & Row, 1958).
• Eliade, Mircea. Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi. Cilt:1,2,3. Çev. Ali Berktay. (İstanbul: Kabalcı, 2003).
• Eliade, Mircea. Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi. Cilt:1. Çev. Ali Berktay. (İstanbul: Kabalcı, 2003).
• Eliade, Mircea. Ebedi Dönüş Mitosu. Çev.Ümit Altuğ. (Ankara: İmge, 1994).
• Eliade, Mircea. Kutsal ve Dindışı. Çev.Mehmet Ali Kılıçbay. (Gece: Ankara, 1991).
• Eliade, Mircea. Mitlerin Özellikleri. Çev.Sema Rifat. 2. Basım, (İstanbul: Om yayınevi, 2001).
• Eliade, Mircea. Yoga Ölümsüzlük ve Özgürlük. Çev. Ali Berktay. (İstanbul: Kabalcı, 2013).
• Giddens, Anthony. Modernliğin Sonuçları. Çev.E. Kuşdil. (İstanbul: Ayrıntı, 2012).
• Goffman, Erving. Interaction Ritual Essays in Face-to-Face Behavior. (London:Aldine Transaction, 2006).
• Kalberg, Stephen. “Max Weber’s Types of Rationality: Cornerstones for the Analysis of Rationalization Processesin History”, The American Journal of Sociology 85/5 (1980): 1145-1179.
• Rappaport, R. A..Ritual and Religion in the Making of Humanity.(Cambridge: Cambridge University Press, 1999).
• Schutz, Alfred. The Phenomenology of the Social World. Çev. George Walsh. (Northwest University Press, 1967).
• Şahin, İlkay. "Heterodoks Bir Sosyal Gerçeklik İçin Heterodoks Bir Sosyoloji". Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 4/36 (2016): 158-190.
• Şahin, İlkay. Hayat Bir Oyundur. (Konya: Çizgi, 2019).
• Turner, Victor W.. “Betwixt and Between: The Liminal Period in Rites de Passage”. Ed. Louise Carus Mahdi, Steven Foster, Meredith Little. Betwixt and Between : Patterns of Masculine and Feminine Initiation. (Illinois: Open Court Publishing, 1987), 3-19.
• Turner, Victor. “Dewey, Dilthey, and Drama: An Essay in the Anthropology of Experience”. Ed. Victor Turner, Edward M. Bruner. The Anthropology of Experience (Urbana and Chicago: University of Illinois Press, 1986), 33-45.
• Turner, Victor. “Frame, Flow and Reflection: Ritual and Drama as Public Liminality”. Japanese Journal of Religious Studies 6/4 (1979): 465-499.
• Turner, Victor. “Social Dramas and Stories about Them”. Critical Inquiry 7/1 (1980): 141-168
• Turner, Victor. Dramas, Fields, and Metaphors Symbolic Action in Human Society. (New York: Cornell University Press, 1974).
• Turner, Victor. From Ritual to Theatre. (New York: Paj Publications, 1982).
• Turner, Victor. Revelation and Divination in Ndembu Ritual. (London: Cornell University Press, 1975).
• Turner, Victor. The Ritual Process, Structure and Anti-Structure. (New York: Aldine De Gruyter, 1995).
• Van Gennep, Arnold. The Rites of Passage. Çev. Monika B. Vizedom, Gabrielle L. Caffee. (Chicago: The University of Chicago Press, 1960).