ULUSLARARASI TERÖR GRUPLARINDAN ETA VE IRA ÜZERİNE HUKUKİ BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 289 - 312, 01.12.2023

Nisa Bulut

Öz

Uluslararası alanda terörizm, geçmişten beri çözüme kavuşturulmaya çalışılan bir sorun olmuştur.
Bu sorunla mücadelede genellikle müdahaleci, sert yöntemler tercih edilmektedir ve sert
müdahaleler özellikle etnik kökenli gruplara karşı benimsendiğinde, bu etnik gruptaki kişiler ile
halk arasındaki etkileşimlerin olumsuz sonuçlar ortaya koyduğu gözlenmektedir. Günümüzde genel
kabul olarak gelişmiş ülke niteliğinde olduğu benimsenen birçok ülkenin tarihi incelendiğinde,
aslında mücadele yöntemlerinin zaman ilerledikçe değiştirildiği, dönüşüme uğradığı ve bu
dönüşümün sert müdahalelerin kısa vadeli çözüm olup uzun vadede çözümden uzaklaştırdığının
tespiti dolayısıyla olduğu görülmektedir. Uluslararası alanda faaliyet gösteren terör gruplarının
faaliyetlerine karşı takınılacak tavrın önemi de vurgulamaya çalışılmıştır zira bu gruplara karşı
yürütülecek ortak mücadele mücadelenin başarılı olmasında karşımıza çıkabilecek en önemli
faktörlerden biridir. Dolayısıyla çalışmanın içeriğinde sadece ulusal düzeyde değil uluslararası
düzeyde de mücadelenin yürütülmesine vurgu yapılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada uluslararası
faaliyet gösteren terörist gruplarından ETA ve IRA incelenmiştir. Çok sayıda araştırmaya konu olan
bu terör grupları uluslararası alanda faaliyet gösteren büyük gruplar arasında yer almaktadır. ETA,
1960-2011 yılları arasında faaliyetlerine aktif olarak devam etmiştir. IRA ise aynı dönemlerde
kurularak faaliyet gösteren Kuzey İrlanda kökenli bir gruptur. Her iki grubun da faaliyet gösterdiği
alanlar mevcuttur zaman içerisinde her iki terör grubunun da faaliyetleri farklılaşma geçirmiş ise de
temel olarak insanlığa zarar verme kastı ile insanları olumsuz etkileme bu sonucu doğuran birçok
eylem gerçekleştirmişlerdir. Bu çalışmada, terörizm, uluslararası terörizm, ETA, IRA, Belfast
Antlaşması’nın uluslararası alanda ortaya çıkan terörizm kavramı üzerindeki etkileri incelenmeye
çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ETA, IRA, Terör Örgütü, Belfast Antlaşması, Terörizm, Uluslararası Terörizm.

Kaynakça

• Bayat S, ‘Ayrılıkçı Etnik Çatışmalar: Eta ve Ira Analizi’ (Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi 2020).
• Demir C, ‘Terörizmle Mücadelede Örgütsel Yaşam Evreleri Yaklaşımı’ (2015) 11 (22) Güvenlik Stratejileri Dergisi 131, 167.
• Ergil D, ‘Uluslararası Terörizm’, (1992) 47 (03) Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 139, 143.
• Ertuğral Y, ‘Britanya’nın İç Jeopolitik Sorunu İrlanda ‘IRA’: Belfast “Hayırlı Cuma” Anlaşması Ardından Devam Eden IRA’nın Varlığı’, (2016) 1 (2) EURO Politika 34, 41.
• Gürses E, Ayrılıkçı Terörün Anatomisi / IRA-ETA-PKK (2. Bası, Bağlam Yayıncılık 1997).
• Kan İH, ‘Terörle Mücadelede Güvenlikçi Yaklaşımlar; PKK ve Ira Terör Örgütleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme’ (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi 2018).
• Ökten T, ‘Demografik ve Sosyo-Kültürel Ölçütler Bağlamında PKK-Ira Mukayesesi’ (Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi 2013).
• Özer M, ‘Dünyanın Farklı Bölgelerinde Terörizm: ETA, IRA ve PKK Terör Örgütlerinin Karşılaştırılması’, (2022) 4 (1) Cappadocia Journal Of Area Studies 89, 111.
• Öztop FA, ‘Devlet İçi Etnik Çatışmaların Çıkış Nedenleri: İspanya’daki Bask Sorunu Üzerine Bir Değerlendirme’, (2015) 1 (2) PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 56, 75.
• Saraçlı M, ‘Uluslararası Hukukta Terörizm’, (2007) 11 (1) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1049, 1051.
• Sevinç B ve Çiftçi İ, Terorrism- Türkiye Avrupa Amerika (Karınca Politika Dizisi 2017) 169, 190.
• Topal AH, ‘Uluslararası Hukukta Devlet Destekli Terörizme Karşı Kuvvet Kullanma’ (Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi 2004).