DOĞALTAŞ TOZ ATIKLARINDAN İNCE TANE BOYUTLU KALSİYUM KARBONATIN HİDROSİKLON İLE KAZANILMASI

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 3, 614 - 624, 03.09.2023

Zehra Ebru Sayın Hakan Çiftçi Mustafa Gürsoy

https://doi.org/10.17780/ksujes.1228759

Öz

Çalışmada, doğaltaş işleme fabrikalarından çıkan toz artıkların endüstriyel hammadde olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır, özellikle tane boyut dağılımı, kimyasal bileşim ve beyazlık değerleri incelenmiştir. Hidrosiklon çalışması ile elde edilen ürünler değerlendirildiğinde kızdırma kaybının ortalama %44, beyazlık (L) değerinin %96,80, parlaklık (Z) değerinin %86,72, CaCO3 oranının yaklaşık %94, yağ emme değerinin 26,01 ml/100g olduğu tespit edilmiştir. Ana malzemenin %51’i 10 µm altında kalmıştır. Ürün 1 olarak isimlendirilen bu malzemenin tane boyut dağılımı d10, d50, d90 değerleri sırasıyla 0,815 µm, 3,744 µm ve 9,865 µm olarak tespit edilmiştir. Çalışma ile elde edilen ürünler incelendiğinde, kimyasal içerikte ana malzemeye göre belirgin bir fark olmamış ancak tane sınıflandırması açısından etkin sonuçlar elde edilmiştir. Afyonkarahisar ili için önemli bir çevresel sorunun giderilmesine işaret edilen çalışmada, kaynakların etkin kullanılması bakımından toz doğal taş atıklarının hâlihazırda öğütülmüş kaliteli bir endüstriyel hammadde olduğu arz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kalsit, hidrosiklon, atık, kalsiyum karbonat.

Destekleyen Kurum

Afyon Kocatepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

17.MUH.ALTY.05

Teşekkür

Bu çalışma Afyon Kocatepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından 17.MUH.ALTY.05 numaralı proje kapsamında desteklenmiştir. Desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.

RECYCLING OF FINE SIZE CALCIUM CARBONATE FROM NATURAL STONE DUST WASTE BY HYDROCYCLONE

Öz

In the study, the usability of powder residues from natural stone processing factories as industrial raw materials was investigated. Particularly, particle size distribution, chemical composition and whiteness values were investigated. When the products obtained by the hydrocyclone study were evaluated, it was determined that the loss on ignition was 44%, the whiteness (L) value was 96.80%, the brightness (Z) value was 86.72%, the CaCO3 ratio was approximately 94%, and the oil absorption value was 26.01 ml/100g has been done. 51% of the base material remained below 10 µm. The grain size distribution of this material, named as Product 1, d10, d50, d90 values were determined as 0.815 µm, 3.744 µm and 9.865 µm, respectively. When the products obtained by the study were examined, there was no significant difference in chemical content compared to the main material, but effective results were obtained in terms of grain classification. In the study, which pointed to the elimination of an important environmental problem for Afyonkarahisar province, it was presented that powdered natural stone wastes are a high quality industrial raw materials, in terms of efficient use of resources.

Anahtar Kelimeler

Calcite, hydrocyclone, waste, calcium carbonate.

Proje Numarası

17.MUH.ALTY.05

Kaynakça

• Anonim, (2022). Metal - Maden Fiyatları, Madencilik Bülteni, TMMOB Maden Mühendisleri Odası, http://www.maden.org.tr, 16.12.2022, Nisan Mayıs Haziran 2022, Sayı 141, Ankara, (s.58-59).
• Bilensoy, M. (2010). Mermer Fabrikaları Toz Atıklarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, 69s.
• Bilgin, N., Yeprem, H. A., Arslan, S., Bilgin, A., Günay, E. & Marşoğlu, M. (2012). Construction and Building Materials, 29, (s. 449–457).
• Ceylan, H. (2000). Mermer Fabrikalarındaki Toz Mermer Artıklarının Ekonomik Olarak Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, S. D. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 43s.
• Currie, J.M. (1973). Classification, Unit Operations In Mineral Processing. Columbia.
• Emrullahoğlu Ö.F. (1985) Cevher Hazırlamada Koyulaştırma, Klasifikasyon, Kömür Hazırlama ve Çözümlü Problemler Anadolu Üniversitesi M.M.F. 28, Eskişehir.
• Ersoy B., Sayın Z.E., Sayın Ü. ve Arsoy Z. (2015). Yeterince Farkında Olamadığımız Atıl Kaynağımız: Doğaltaş Ocak ve Fabrika Atıkları. Maden Ocak Teknolojileri (27), (s. 92-100).
• Karakaş, F. ve Çelik, M. Y. (2012, Aralık). İri Kristalli Mermer Artıklarının Su Bazlı Boyalarda Dolgu Maddesi Olarak Kullanımı, Türkiye 8. Uluslararası Mermer ve Doğaltaş Kongresi, Afyonkarahisar, (s. 111-119).
• Kavas, T. ve Kibici, Y. (2001, Mayıs). Afyon bölgesi mermer atıklarının portland kompoze çimentosu üretiminde katkı maddesi olarak kullanım olanakları, Türkiye 3. Mermer Sempozyumu, Afyonkarahisar, (s. 327-355).
• Kılıç, H. (2010). Mermer atıklarının otomotiv fren balata üretiminde kullanılabilirliğinin araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar, 95 s.
• Sayın Z. E. ve Aksoy, U. (2012). Mermer Toz Artıkları Özelliklerinin İyileştirilmesine Falcon Gravite Konsantratörün Etkisi, Madencilik, TMMOB Maden Mühendisleri Odası Dergisi, 4(51) Ankara (s.23-29).
• Şahin, N. (2008). Kalsit hakkında bazı bilgiler, TMMOB Maden Mühendisleri Odası Bülteni, 2, (s.48-51).
• Yeşilkaya, L., Çetin, O., Abi, E. ve Ersoy, M. (2010). Korkuteli Bej Mermer Tozunun Tuğla Yapımında Katkı Maddesi Olarak Kullanılabilirliğinin Araştırılması, Türkiye 7. Uluslararası Mermer ve Doğaltaş Kongresi, Afyonkarahisar, (s. 323-330).
• Yıldız N. (2010). Cevher Hazırlama ve Zenginleştirme, Ankara: ERTEM Basım Yayın Dağıtım Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. (s. 293-412).