Farklı Sulama Suyu Düzeylerinin Yem Pancarının Verim ve Kalite Parametrelerine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 3, 587 - 599, 30.06.2023

Emmanuel Hakıruwızera Yusuf Uçar

https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1168306

Öz

Çalışma, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Çiftliği’nde 2021 yılında farklı sulama suyu düzeylerinin yem pancarının verim ve kalite parametrelerine etkisini belirlemek amacıyla tesadüf bloklar deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Çalışmada Rota çeşidi yem pancarı kullanılmıştır. Sulama suyu miktarının belirlenmesinde Penman-Monteith yöntemine göre hesaplanan kıyas bitki su tüketimi (ETo) dikkate alınmış, on günlük kıyas bitki su tüketimi toplamının beş farklı oranı (S1: ETo×1.20; S2: ETo×0.90; S3: ETo×0.60; S4: ETo×0.30; S5: ETo×0.00) sulama suyu olarak uygulanmıştır. Sulamalarda damla sulama yöntemi kullanılmıştır. Deneme konularına uygulanan sulama suyu miktarları 131.9 mm – 643.6 mm arasında, bitki su tüketimi (ET) ise 337.1 mm – 782 mm arasında değişmiştir. Deneme konularına göre yaş yaprak verimi, 570 – 1788.1 kg da-1, yaş yumru verimi, 1865.7 – 7838.8 kg da-1, toplam yaş verim, 2435.8 – 9626.9 kg da-1, yaprak kuru madde verimi, 134.1 – 255.5 kg da-1, yumru kuru madde verimi 469.9 – 1247.6 kg da-1, yumru boyu, 12.2 cm – 25.4 cm, yumru çapı, 6.5 – 12.4 cm arasında değişmiştir Verim tepki etmeni (ky) 1.04 olarak hesaplanmıştır. Su kullanım randımanı 72.3 – 145.0 kg ha-1 mm-1 arasında iken sulama suyu kullanım randımanı 111.7 – 157.5 kg ha-1 mm-1 arasında belirlenmiştir. Deneme koşulları için yeterli sulama suyu koşullarında S2 konusu en uygun sulama programı olarak belirlenmiştir. Kısıtlı sulama suyu koşullarında ise kıyas bitki su tüketiminin %60’ının ya da %30’unun uygulandığı S3 veya S4 konularının sulama programı olarak kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yem pancarı, Su kısıtı, Su kullanım randımanı, Verim tepki etmeni

Effect of Different Irrigation Water Levels on Yield and Quality Parameters of Fodder Beet

Öz

The study was carried out at the Agricultural Research and Application Farm of Faculty of Agriculture, Isparta University of Applied Sciencesin 2021, with the aim of determining the effect of different irrigation water levels on the yield and quality parameters of fodder beet by the experiment of randomized complete block design with three replications. The study used Rota fodder beet variety. Applied irrigation water amounts were determined according to Penman-Montheith method by considering the total reference evapotranspiration (ETo) of ten days for five different ratios (S1: ETo×1.20, S2: ETo×0.90, S3: ETo×0.60, S4: ETo×0.30; S5: ETo×0.00). Drip irrigation method was used for irrigation. Applied irrigation water amounts ranged between 131.9 mm – 643.6 mm. Crop water consumption (ET) ranged between 337.1 mm – 782 mm. At the end of the treatments, it was observed that fresh leaf yield varied between 570 and 1788.1 kg da-1 while these values were from 1865.7 to 7838.8 kg da-1 for fresh root yield, from 2435.8 to 9626.9 kg da-1 for total fresh yield, from 134.1 to 255.5 kg da-1 for leaf dry matter yield, from 469.9 to 1247.6 kg da-1 for root dry mater , from 12.2 cm to 25.4 cm for tuber length, and from 6.5 to 12.4 cm for tuber diameter. The yield response factor (ky) was 1.04. The water use efficiency was 72.3 – 145.0 kg ha-1 mm-1, the irrigation water use efficiency was ranged from 111.7 to 157.5 kg ha-1 mm-1. The S2 irrigation treatment was the most appropriate irrigation program under adequate irrigation water conditions. In terms of irrigation deficit conditions, results indicated that there may apply irrigation water at 60% or 30% of reference evapotranspiration from S3 or S4 irrigation program.

Anahtar Kelimeler

Fodder beet, Water deficit, Water use efficiency, Yield response factor

Kaynakça

• Abdallah, E. F. &Yassen, A. A. (2008). Fodder beet productivity under fertilization treatments and water augmentation. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 2(2), 282-287.
• Acar, R. (2000). Bazı Yemlik Pancar (Beta Vulgaris L. Rapacea koch.) Çeşitlerinde Farklı Ekim Zamanı ve Bitki Sıklıkları Uygulamalarının Verim, Verim Unsurları ve Kalite Üzerine Etkileri. (Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Acar, R., Koç, N. & Direk, M. (2020). Süt hayvancılığında alternatif kaba yem olarak hayvan pancarının kullanılması. Tarla Sera Dergisi, 95, 94-96.
• Açıkgöz, E., Hatipoğlu, R., Altınok, S., Sancak, C., Tan, A. & Uraz, D. (2005). Yem bitkileri üretimi ve sorunları. Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, Türkiye, ss.503-518.
• Akgül, M. & Başyiğit, L. (2005). Süleyman Demirel Üniversitesi çiftlik arazisinin detaylı toprak etüdü ve haritalanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(3), 1-10.
• Albayrak, S. & Çamaş, N. (2005). Influence of row spacing on root yield and yield components of fodder beet in the black sea coastal region. Tarim Bilimleri Dergisi 11(2) 160-164.
• Albayrak, S. & Çamaş, N. (2006). Yield components of fodder (Beet Beta vulgaris var. crassa Mans.) under the middle black sea region conditions. Journal of Agricultural Sciences, 12(1), 65-70.
• Brown, K.F., Messem, A.B., Dunham, R.J. & Biscoe, P.V. (1987). Effect of drought on growth and water use of sugar beet. Journal of Agricultural Science, 109, 421-435.
• Chakwizira, E., De Ruiter, J. M., Maley, S., Dellow, S. J., George, M. J. & Michel, A. J. (2014). Water use efficiency of fodder beet crops. In Proceedings of the New Zealand Grassland Association. (Pp.125-134).
• Clover, G.R.G., Smith, H.G., Azam-Ali, S.N. & Jaggard, K.W. (1999). The effects of drought on sugar beet growth in isolation and in combination with beet yellow virus infection. J. Agr. Sci. 133, 251-261.
• Doorenbos, J. & Kassam, A. H. (1979). Yield Response to Water. FAO Irrigation and Drainage Paper, 33, 257.
• Dulphy, J. P., Moklet, S. K. & Demarquilly, C. (2000). Fodder beets in animal husbandry. Fourrages, 163, 307-314.
• Erdoğdu, İ., Sever, A. & Atalay, A. (2011). Eskişehir koşullarında hayvan pancarı yem verimleri ve bazı bitkisel özellikler. Gıda ve Yem Bilimi Teknolojisi Dergisi, 11, 57-63.
• Ertek, A. & Kanber, R. (2001). Pamukta uygun sulama dozu ve aralığının pan evaporasyon yöntemiyle belirlenmesi. Turk J Agric 24, 293–300.
• Ertek, A., Sensoy, S., Gedik, I. & Kucukyumuk, C. (2007). Irrigation scheduling for green pepper (Capsicum annuum L.) grown in field conditions by using class-A pan evaporation values. American-Eurasian J. Agric. Environ. Sci. 2(4), 349–358.
• FAO & IFIF. (2020). Good practices for the feed sector – Implementing the Codex Alimentarius Code of Practice on Good Animal Feeding. FAO Animal Production and Health Manual No. 24. Rome.
• Gemalmaz, E. & Bilal, T. (2016). Alternatif kaba yem kaynakları. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 56(2), 63-69.
• Güleş, A. (2009). Bazı Hayvan Pancarı (Beta Vulgaris L.ssp. crassa Mansf.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Öğeleri Bakımından Karşılaştırılması. (Tez No: 256270) [(Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Hassanli, A.M., Ahmadirad, S. & Beecham, S. (2010). Evaluation of the influence of irrigation methods and water quality on sugar beet yield and water use efficiency. Agricultural Water, 97 (2), 357-362.
• Hiekal, H. A. M. (2022). Modernization drip irrigation systems to improve fodder crops production and rationalizing groundwater in North Sinai - Egypt: case study. Misr J. Ag. Eng., 39(1), 51 – 70.
• Howell, T.A. & Musick, J.T. (1984). Relationsship of dry matter production of field crops to water consumptions. Proc. Int. Con. On Crop Water Requirments, (pp.11-14).
• Howell, T.A., Cuenca, R.H. & Solomon, K.H. (1990). Crop Yield Response: Management of Farm Irrigation Systems. ASAE, USA, (p. 312).
• Hussein, M. M. & Hanan, S.S. (2014). Growth, yield and water use efficiency of fodder beet responses to the npk fertilizer and withholding irrigation. International Journal of Science and Research, 3(11), 3117-3126.
• Jbawi, A. E. (2020). All about fodder beet (beta vulgaris subsp. crassa L.) as a source of forage in the world and Syria. Research Journal of Science 1(2): 24-44.
• Judson, H.G., McKenzie, S., Robinson, S., Nicholls, A. & Moorhead, A.J.E. (2016). Measurement techniques and yield estimates of fodder beet in Canterbury and Southland. Journal of New Zealand Grasslands,78, 177- 180.
• Karadağ, Y., Dündar, Z. & Özkurt, M. (2014). Tokat-Kazova ekolojik koşullarında bazı yemlik pancar (beta vulgaris L. var. rapacea koch.) çeşitlerinin verim ve verim özellikleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(2), 1-6.
• Kassab, O. M., Orabi, S. A. & Ellil, A. A. (2012). Physiological response to potassium application ın fodder beet plant grown under water stress. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 6(13), 566-574.
• Khafaga, H.S., Heikal, H.A.M., Abdel-Nabi, A.S., Sharkawy, S.F.T. & Al Shaer, H.M. (2017). Acclimatization fodder beet plants under two irrigation system in saline soils at Sahl El-Tina north Sinai. Menoufia Journal Plant Production, 2, 479-494.
• Martin, R.J., Stephen, R.C., Bourdot, G.W. & Goldson, S.L. (1983). A blueprint for high sugar beet yields in Canterbury. Proceedings of the Agronomy Society of New Zealand, 13, 55-58.
• Milne, G.D., Direen, C., Kitson, E., Evans, P., Cleland, R.G. & Treder, D. (2014). Performance of fodder beet cultivars in the South Island Proceedings of the New Zealand Grassland Association, 76, 141-144.
• Mofeeda, A.S, Nashed, M.E., Osman, A. M. & Sayed, M.A. (2019). Productivity and physiological response of fodder beet to drip irrigation regimes and potassium levels under calcareous soil conditions. Alex. J. Agric. Sci., 64 (6), 439–458.
• Noreldin, T., Sakr, H. O., Abdou, S. & Awad, H. (2016). Simulation of water management for fodder beet to reduce yield losses under late season drought. Cogent Food & Agriculture, 2(1), 1145031.
• Özdemir, A. M. & Kökten, K. (2020). Bazı yemlik pancar (beta vulgaris var. rapacea) çeşitlerinin yumru verimi ve kalite özellikleri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3), 2191-2198.
• Özköse A. (2013). Determination of yield and yield components of fodder beet (Beta vulgaris L. var. rapacea koch.) cultivars under the Konya Region conditions. International Scholarly and Scientific Research & Innovation 7(12), 1157-1160.
• Parlak, A. Ö. & Ekiz, H. (2008). Ankara koşullarında bazı yemlik pancar (beta vulgaris l. ssp. crassa mansf.) çeşitlerinin verim ve verim öğeleri bakımından karşılaştırılması. Journal of Agricultural Sciences, 14(02), 95-100.
• Sakr, H. O., Awad, H. A., Seadh, S. E. & Abido, W. A. E. (2014). Influence of irrigation withholding and potassium levels on forage yields and its quality of fodder beet. Journal of Crop Science, 5(1), 116.
• Sarag, E. I. (2013). Response of fodder beet cultivars to water stress and nitrogen fertilization in semi-arid regions. American-Eurasian J. Agric. & Environ. Sci., 13 (9): 1168-1175.
• Savva, A.P. & Franken, K. (2002). Monitoring the Technical and Financial Performance of an Irrigation Scheme. FAO Sub- Regional Office for East and Southern Africa, Harare.
• Seifu, H., Getnet, M. & Mekonnen, K. (2020). Report on Africa RISING Annual Staff Retreat and Planning program. International Livestock Research Institute. 2-5.
• Stewart, J.I., Hagan, R.M. & Pruitt, W.O. (1976). Production Functions and Predicted Irrigation Programs for Principal Crops as Required for Water Resources Planning and Increased Water use Efficiency. Tech. Bureau Recl. No: 14-06-D. 7329, USA.
• Tarı, A. F., Özbahçe, A., Ata, G. & Bilgiç, C. (2016). Farklı sulama programlarının şekerpancarında kaliteye etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25, 55-60. doi: 10.21566/ tarbitderg.281843.
• Türk, M. (2010). Effects of fertilization on root yield and quality of fodder beet (beta vulgaris var. crassa mansf.). Bulgarian Journal of Agricultural Science, 16, 212-219.
• TÜİK (2021). Yem Bitkileri Üretimi. Türkiye İstatistik Kurumu https://data.tuik.gov.tr/Kategori/Get Kategori?p=Tarim-111 (Son erişim tarihi: 19.05.2022).
• Uçar, Y., Türk, M., & Kale Çelik, S. (2020). Toprak Altı Damla Sulama Yöntemi ile Sulanan Yoncanın Verim, Kalite ve Su Kullanım Özelliklerinin Belirlenmesi. Tübitak Proje Sonuç Raporu, 215-329s.
• Yılmaz, M. (2018). Sakarya/Pamukova ekolojik koşullarında bazı yemlik pancar çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 22(3), 977-985.
• Yolcu, H. & Tan, M. (2008). Ülkemiz yem bitkileri tarımına genel bir bakış. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(3), 303-312.