Assessment of Relationship Between Hospital Resource Management Capacity and Characteristics of Hospitals and Managers

Yıl 2021, Cilt: 13 Sayı: 2, 299 - 311, 07.06.2021

Tolga Aktan , Bayram Şahin

https://doi.org/10.18521/ktd.912698

Cited By: 1

Öz

Objective: The purpose of the study is to investigate the relationship between hospital resource management capacity and hospital and manager characteristics.

Methods : The study was conducted on 41 hospitals affiliated to the Ministry of Health of Turkey in Istanbul and Ankara and 232 hospital managers working in these hospitals. Primary and secondary data sources were used as data collection methods. In the first part of the survey, which is used as the primary data source, the questions related to the duties of the managers, gender, total management time, the period of management in the hospital, formal management training, organizational and professional commitment and identification levels and hospital capacity management levels were included, which is used as the primary data source. As the secondary data source, hospital statistics were applied and data related to the characteristics of the hospitals.

Results: Exploratory factor analysis was performed to determine whether the questions used to evaluate the resource management capacity of the hospitals were structurally valid. As a result of exploratory analysis, a three-factor structure consisting of equipment, workforce and facility dimensions was reached, and the confirmatory factor analysis conducted to test the accuracy of this structure was found to be acceptable for the goodness of fit values. As a result of the structural equation model used in the study, the type of hospitals and the number of medical specialties, and the gender of the managers have significant effects on the resource management capacity of hospitals (p <0.05). However, the hospital age and the number of medical specialties and the manager roles, total management time, duration of management in the hospital, formal management training, and the managers’ organizational commitment and organizational identification levels do not have a significant effect on the resource management capacity of hospitals (p> 0.05).

Conclusion: According to the findings, resource management capacities of specialty hospitals are at a better level than general hospitals. This result shows that the type of service and the scope of service in specialty hospitals are clearly defined. Even if the number of medical specialties becomes more complex in the findings, the resource management capacity of the hospitals is managed more successfully. In the last findings, it was concluded that female managers are more successful in evaluating resource management capacity.

Anahtar Kelimeler

Hospital resource management capacity, manager characteristics, hospital management

Hastanelerin Kaynak Yönetimi Kapasitesi İle Hastane Ve Yöneticilerin Özellikleri Arasindaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Amaç: Bu çalışmada, hastanelerin kaynak yönetimi kapasitesi ile hastane ve yönetici özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Çalışma, İstanbul ve Ankara illerindeki Sağlık Bakanlığı’na bağlı 41 hastane ve bu hastanelerde görevli 232 hastane yöneticisi üzerinde yapılmıştır. Çalışmada veri toplama yöntemi olarak birincil ve ikincil veri kaynakları kullanılmıştır. Birincil veri kaynağı olarak kullanılan anketin birinci bölümünde yöneticilerin görevi, cinsiyeti, toplam yöneticilik süresi, çalışmış olduğu hastanedeki yöneticilik süresi, formal yönetim eğitimi alma durumu, örgütsel ve mesleki bağlılıkları ile özdeşleşme düzeylerini belirlemeye yönelik sorulara, ikinci bölümünde ise çalıştıkları hastanelerin kaynak yönetim kapasitesini belirlemeye yönelik sorulara yer verilmiştir. Çalışmada ikincil veri kaynağı olarak ise araştırma kapsamındaki hastanelerin istatistiklerine başvurularak faaliyet süresi, türü, hizmet verdiği tıp uzmanlığı sayısı gibi özelliklerine ilişkin veriler elde edilmiştir.

Bulgular: Hastanelerin kaynak yönetim kapasitesini değerlendirmek için kullanılan soruların yapısal olarak geçerli olup olmadığını belirlemek için yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda; ekipman, işgücü ve tesis boyutlarından oluşan üç faktörlü bir yapıya ulaşılmış, bu yapının doğruluğunu test etmek için doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Çalışmada hastanelerin ve yöneticilerin özelliklerinin hastanelerin kaynak yönetimi kapasitesi üzerindeki etkisini test etmek için kullanılan yapısal eşitlik modeli sonucunda; hastanelerin türü ve tıp uzmanlığı sayısı ile yöneticilerin cinsiyetinin hastanelerin kaynak yönetimi kapasitesi üzerinde anlamlı etkileri olduğu (p<0,05), buna karşın hastanelerin faaliyet süresi ve tıp uzmanlığı sayısı ile yöneticilerin görevi, yöneticilik süresi, hastanedeki yöneticilik süresi, formal yönetim eğitimi ve yöneticilerin örgütsel ve mesleki bağlılık ile örgütsel özdeşleşme düzeylerinin hastanelerin kaynak yönetimi kapasitesi üzerinde anlamlı etkisinin olmadığı (p>0,05) tespit edilmiştir.

Sonuç: Bulgulara göre özel dal hastanelerinin kaynak yönetim kapasiteleri genel hastanelere göre daha iyi seviyededir. Bu sonuç özel dal hastanelerinde hizmet verme şeklinin ve hizmet kapsamının net bir şekilde tanımlandığını göstermektedir. Elde edilen bulgularda tıp uzmanlığı sayısı arttıkça daha karmaşık hale gelse bile hastanelerin kaynak yönetimi kapasitesi daha başarılı bir şekilde yönetilmektedir. Son olarak elde edilen bulgularda kadın yöneticilerin kaynak yönetimi kapasitesini değerlendirmede daha başarılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hastane kaynakları yönetimi kapasitesi, hastane özellikleri, yönetici özellikleri

Kaynakça

• 1. TUİK. TUİK Haber Bülteni. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Saglik-Harcamalari-Istatistikleri-2019-33659. [Çevrimiçi] 19 Kasım 2020.
• 2. OECD. Health at a Glance 2019 OECD. https://www.oecd-ilibrary.org/sites/4dd50c09-en/index.html?itemId=/content/publication/4dd50c09-en#section-d1e222. [Çevrimiçi] 21 Aralık 2020.
• 3. David Y, Jahnke EG. Planning Hospital Medical Technology Management 2004, IEEE Engineering In Medicine And Biology Magazine. 2004.
• 4. Anupindi R. Managing Business Process Flows Principles of Operations Management. Prentice Hall, 3rd. Edition, Upper Saddle River, NJ. : Pearson, 2012.
• 5. Terwiesch C, Diwas KC, Kahn J M. Working with capacity limitations: operations management in critical care. Critical Care. 2011; 308-14.
• 6. Lantz B, Rosén P. Measuring effective capacity in an emergency department. Journal of Health Organization and Management. 2016;30:73-84.
• 7. Daniels VL, Schweikhart SB, Smith-Daniels DE. Capacity Management in Health Care Services: Review and Future Research Directions. Decision Sciences. 1988; 889-919.
• 8. Hutzschenreuter A K, Bosman PA, La Poutré H. Evolutionary multiobjective optimization for dynamic hospital resource management. International Conference on Evolutionary Multi-Criterion Optimization. Berlin : Springer. 2009:320-334.
• 9. Li Ling X. Capacacity Resource Management and Performance in Hospitals. PhD Thesis : The Ohio State University, 1996.
• 10. de Mast J, Kemper B, Does RJM, Mandjes M, van der Bijl Y. Process improvement in healthcare: Overall resource efficiency. Quality and Reliability Engineering International. 2011; 27:1095-06.
• 11. Ramadevi D, Guansekaran A, Senthilkumar S. Human resource management in a healthcare environment: Framework and case study. Industrial and Commercial Training. 2016; 48(8):387-93.
• 12. Pitt M. An examination of facility management, customer satisfaction and service relationship in the Bangkok healthcare system. ve diğerleri. Indoor and Built Environment. 2016;25(3):442-58.
• 13. Li L, Benton WC. Hospital capacity management decisions; emphasis on cost control and quality enhancement. European Journal of Operational Research. 2003;146:596–614.
• 14. Wnorowski, M., Simulation-Based Patient-Centered Shared Service Resource Planning And Staffing. Binghamton University Dissertation, ProQuest LLC, 2013.
• 15. Ettelt S. Uluslararası Sağlık Hizmetleri Karşılaştırma Ağı Politika Belgesi Sağlık Hizmetlerinde Kapasite Planlama (Uluslararası Deneyimlerin İncelenmesi). Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No : 785, 2010.
• 16. Hall R. Matching Healthcare Resources to Patient Needs. Handbook of Healthcare System Scheduling. New York : Springer, 2012:1-10.
• 17. Regterschot J. Singapore Facility management in changing organizations, Proceedings of the International Symposium on Property Maintenance Management and Modernization, Vol. 1, CIB International Council for Building Research Studies and Documentation Working. 1990;146-55.
• 18. Nelson ML, Alexander K. The emergence of supply chain management as a strategic facilities management tool. The University of Salford, Salford, 2002. Proceedings of the Euro FM Research Symposium in Facilities Management.
• 19. British Institute of Facilities Management. The Professional Body For Facilities Management. [Online] 14 5 2018. https://www.bifm.org.uk/bifm/professionaldevelopment/prostandards.
• 20. Shohet IM, Lavy S. Healthcare facilities management: state of the art review. Emerald Group Publishing Limited 2004; Volume 22 • Number 7/8, s. 210-220.
• 21. Siferd S, Benton WC. A Decision Model For Shift Scheduling Of Nurses., The European Journal Of Operational Research 74. 1994
• 22. Ricketts BJ, Fried MD, Fottler. Healthcare Workforce Planning. Human Resources in Healthcare Managing for Success. Chicago: Health Administration Press, 2008.
• 23. Çukurova Z. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu İstatistik Yıllığı. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı, 1000, 2015. 24. Hudson DL, Cohen ME. 1998; Technologies for Patient-Centered Healthcare, Life Science Systems and Applications Workshop, IEEE/NIH.
• 25. Neumann CL, Blouin AS, Byrne EM. Achieving success: assessing the role of and building a business case for technology in healthcare. Frontiers of Health Services Management. 1999;15(3):3-28.
• 26. Greenwood K. The Dividends of an Effective Clinical Technology Management Program. Journal of Clinical Engineering. 2014;39(1): 28-32.
• 27. Şantaş F, Uğurluoğlu Ö, Kandemir A, Çelik Y. Sağlık Çalışanlarında Örgütsel Sinizm, İş Performansı ve Örgütsel Özdeşleşme Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2017; 18(3):876-86
• 28. Polat M, Meydan CH. Örgütsel özdeşleşmenin sinizm ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi üzerine bir araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi. 2010; 9(1):145-72.
• 29. Meyer J, Allen, N. Commitment in the Workplace. Theory Research and Application. Sage Publications. 1997.
• 30. Meyer J, Allen N, Smith C. Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology. 1993; 78(4):538-51.
• 31. Bedük A, Yıldız E. Mobbing (psikolojik şiddet) ve örgütsel bağlılık ilişkisi: Hastane çalışanlarına yönelik bir uygulama. 2016
• 32. Bayyurt N, Kılıç CH. Liderlik Tarzının Örgüt Bağlılığına Etkisi: Bir Hastane Araştırması. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi. 2017; 5(2):1-13.
• 33. Şencan NS, Aydıntan B, Yeğenoğlu S. Türk İlaç Sanayinde Çalışan Yöneticilerin Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumlarına Yönelik Bir Araştırma., Gazi İktisat ve İşletme Dergisi. 2017;3(2):117-48.
• 34. Özata M. Hastanelerde Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2016;18(1):155-66.
• 35 Aktaş, H. ve Gürkan, G. Ç., 2015, İş-aile ve aile-iş çatışması ile bireysel performans etkileşiminde mesleki bağlılığın aracı rolü: Hemşireler üzerinde bir araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 16(2), s. 139-154.
• 36. Carlson H. The Relationship Between Hospital Performance And Ceo Commitment. California School Of Professional Psychology, PhD Thesis. 2003
• 37. Fu PH, Jonathan T, Bano N. Business in Technological, Marketing and Social Perspectives: A Progress in Strategic and Human Resource Management. International Letters of Social and Humanistic Sciences. 2019; 21-6.
• 38. Erdil O. Yönetim tarzı ve çalışma koşulları, arkadaşlık ortamı ve takdir edilme duygusu ile iş tatmini arasındaki ilişkiler: Tekstil sektöründe bir uygulama., Doğuş Üniversitesi Dergisi. (1):17-26.
• 39. Boon, Corine, Hartog, Deanne N. Den ve Lepak, and David P., 2019, A systematic review of human resource management systems and their measurement. Journal of management, Cilt 45.6, s. 2498-2537.
• 40. Fiaz M, Ikram A, Ilyas A. Enterprise Resource Planning Systems: Digitization of Healthcare Service Quality .Administrative Sciences. 2018; 8(3):38.
• 41. Weaver CA. Healthcare information management systems. Springer International Publishing. 2016.
• 42. Tarcan G Y, Karahan A. Kamu Hastanelerinde Klinik Teknoloji Düzeyini Etkileyen Faktörler. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2018;(21(2): 335-46.
• 43. Henry W. Reinventing rural hospitals. Trustee. 1994;(8):22-3.
• 44. Hudson T. Rural priorities. Hospitals and Health Networks. 1995;69(4):40-4.
• 45. Ruth RJ. A mixed integer programming model for regional planning of a hospital inpatient service. Management Science. 1981;22:521-33.
• 46. Johansen M. The effect of female strategic managers on organizational performance. Public Organization Review. 2007;7:269-79.
• 47. Wilkins V, Keiser L. Journal of Public Administration Research and Theory. Linking passive and active representation by gender: The case of child support agencies. 2006;16:87-102.
• 48. Rosener J B. Ways women lead. Harvard Business Review. 1990;68:119-25.
• 49. Alexander JA, and Lee SYD. The effects of CEO succession and tenure on the failure of rural community hospitals. The Journal of applied behavioral science. 1996;32(1):70-88.
• 50. Miller D. Some organizational consequences of CEO successions. Academy of Management Journal. 1993;36:644-59.
• 51. Currie G, Procter S. Exploring the relationship between HR and middle managers., Human Resource Management Journal. 20021;11(3):53-69.
• 52. Kutlu G, Akbulut Y. Attitudes towards female managers in hospitals: Case study of Turkey. International Journal of Healthcare Management. 2020;13(1):212-20
• 53 Dubno P. Attitudes toward executives: A longitudinalapproach. . Acad Manage Journal. 1985;28(1):235–9.
• 54. Cohen A. Antecedents of organizational commitment across occupational groups: A meta-analysis. Journal of Organizational Behavior. 1992;13(6)
• 55. Baird KM, Tung A, Yu Y. Employee organizational commitment and hospital performance. Health Care Manage Rev. 2019;44(3):206-15.