COVİD-19 Farkındalık Ölçeği (CAS)Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 1, 60 - 66, 14.03.2024

İrfan Ertekin , Ozkan Gorgulu

https://doi.org/10.18521/ktd.1402829

Öz

Amaç: Bu çalışmada, insanların COVİD-19 hakkındaki farkındalık düzeylerini ölçecek geçerli ve güvenilir bir ölçeğin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.
Yöntemler: Araştırmaya toplam 244 kişi katılmıştır. Madde havuzu literatür ve uzman görüşleri doğrultusunda oluşturulmuştur. Hazırlanan maddeler dört uzman tarafından kapsam geçerliliği, dil ve anlatım açısından incelenerek 28 maddelik bir ölçek formu oluşturulmuştur. Bu aşamaların ardından 28 maddeden oluşan ilk form 29 kişiye pilot çalışma olarak uygulanmıştır. Yapı geçerliliğini test etmek için açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri kullanılmıştır.
Bulgular: Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin 15 madde ve 3 alt boyuttan oluştuğu belirlenmiştir. Bu alt boyutlar sırasıyla "Korunma", "COVID Bilgisi" ve "Bilgi Edinme Çabası" olarak adlandırılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarından elde edilen uyum indeksleri incelendiğinde üç faktörlü ölçek yapısının kabul edilebilir düzeyde yüksek bir uyuma sahip olduğu görülmüştür.
Sonuç: Bu çalışmadan elde edilen verilere dayanılarak, COVID-19 farkındalık ölçeğinin kişilerin farkındalık düzeyini değerlendirmede geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

COVİD-19, Geçerlilik, Güvenilirlik, Ölçek, farkındalık

COVID-19 Awareness Scale (CAS)Turkish form: A validity and reliability study

Öz

Objective: In this study, we aimed to develop a valid and reliable scale to measure the level of awareness of people about COVID-19.
Methods: A total of 244 people participated in the research. The item pool was created in line with the literature and expert opinions. The prepared items were examined by four experts in terms of content validity, language, and expression, and a 28-item scale form was created. Following these stages, the first form consisting of 28 items was applied to 29 people as a pilot study. Explanatory and confirmatory factor analyses were employed to test the construct validity.
Results: As a result of the explanatory factor analysis, it was determined that the scale consisted of 15 items and 3 sub-dimensions. These sub-dimensions were respectively named “Protection”, “Knowledge of COVID”, and “Effort to Obtain Information”. When the fit indices obtained from the confirmatory factor analysis results were examined, we saw that the three-factor scale construct had a high fit at an acceptable level.
Conclusions: Based on the data obtained from this study, we concluded that the COVID-19 awareness scale was valid and reliable to evaluate the awareness level of people.
Keywords Awareness; COVID-19; Validity; Reliability; Scale

Anahtar Kelimeler

Covid-19, validity, reliability, scale, awareness

Kaynakça

• 1. World Health Organization. WHO coronavirus (COVID-19) dashboard. https: // covid 19.who.int/ [Cited February 22, 2022].
• 2. Alpar R. Applied multivariate statistical methods. Ankara: Detay Publishing; 2011.
• 3. Tsai LS, Chai KS. Developing and validating a nursing website evaluation questionnaire. Methodological Issues In Nursing Research. 2005;49(4):416–3.
• 4. Hair JF, Black WC, Babin BJ, Anderson RE. Multivariate data analysis. Seventh Edition. New Jersey: Pearson Prentice Hall, Upper Saddle River; 2010.
• 5. Şimşek ÖF. Introduction to structural equation modeling, basic principles and LISREL applications. Ankara: Ekinoks Education and Consultancy Services, Political Press and Distribution; 2007.
• 6. Alpar R. Applied statistics and validity reliability with examples from sports, health and educational sciences. Ankara: Detay Publishing; 2018.
• 7. Pallant J. SPSS survival manual a step-by-step guide to data analysis using SPSS for Windows (version 12). London: Crows Nest, NSW: Allen & Unwin; 2005.
• 8. Şencan H. Reliability and validity in social and behavioral measures. Ankara: Seçkin Publishing; 2005.
• 9. Tabachnick BG, Fidell LS. Using multivariate statistics. Boston: Pearson Education, Inc. Allynand Bacon; 2007.
• 10. Usta ST. Structural model suggestion about the effect of agility on firm’s performance. Journal of Gazi University Faculty of Economics and Administrative Science; 2008;10 (2):161-78.
• 11. Büyükbeşe T, Dikbaş T. Covid-19 awareness scale (covfö) development study. Abant Journal of Social Sciences. (2021);21(2):21-40.
• 12. Kurt ME, Çapar H, Biçer İ, Çakmak C, Demir H. Turkish validity and reliability study of knowledge, attitude, and behavior scale towards covid-19. Turkish Journal of Diabetes And Obesity.2021;(1):43-50.
• 13. Durak B A, Şenkal Eİ. Multi-dimensional covid-19 scale development, validity and reliability study. Nesne. (2020);8(18):406-21.
• 14. Hayır KM, Görgülü AA, Arslan K. Scale development study attıtude covid-19 pandemic. Asya Studies-Academic Social. 2021;5 (18):1-19.
• 15. Bilgin O. Development of coronavirus (Covid-19) awareness scale: validity and reliability study. Turkish Studies. 2020;15(6):237-45.
• 16. Bayat B. Scaling, scales and "likert" scaling technique in applied social science researches. Gazi University Faculty of Economics And Administrative Sciences Journal. 2014;16 (3):1-24.
• 17. Yeşim KF, Dönmez L. Basic principles of scale development. The World of Medical Education. 2014;(40):39-49.