Teacher Candidates’ Opinions Regarding the Use of Proverbs in Teaching Chemistry

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 139 - 162, 30.12.2018

Hatice Karaer Engin Avcı

Öz

This research was conducted in order to show the usability of proverbs in teaching chemistry and to determine the opinions of teacher candidates. Participants of the study consisted of a total of 15 teacher candidates, 12 females and 3 males, in the chemistry teaching program of the faculty of education at a state university. Phenomenology was used in the research. The data were collected from the open-ended one-question opinion form, qualitative observations in the class as the relationship between the target concept and analogy (proverb) was shown, and face to face semi-structured interviews conducted with volunteering teacher candidates, and analysed via content analysis. According to the findings obtained, while no negative opinion was reported, a lot of positive opinions were identified which include the following: the teacher candidates are satisfied with the practice in class, they are influenced by the given examples, they take lessons about life from the proverbs in the sample, they are willing to familiarize their students with the proverbs when they start profession. As a result, it can be said that proverbs can be used in chemistry teaching, and teaching chemistry concepts with proverbs contributes to the teaching of values at the same time. It can also be said that teacher candidates have the knowledge that the proverbs or analogies should be given in a way that does not create misconceptions in the students. In order to educate future teachers equipped with all angles and to ensure that they can fulfil the requirements concerning the teaching profession, appropriate methods and techniques should be developed and applied in their undergraduate courses.

Anahtar Kelimeler

chemisty teaching, analogy, proverbs, values education

Kimya Öğretiminde Atasözlerinin Kullanılmasına Yönelik Öğretmen Adaylarının Görüşleri

Öz

Bu araştırma kimya öğretiminde atasözlerinin kullanılabilirliğini göstermek ve kullanılmasına yönelik öğretmen adaylarının görüşlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın katılımcıları bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi’nin Kimya Öğretmenliği Programındaki 12’si kadın, 3’ü erkek toplam 15 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji (Olgu bilim) kullanılmıştır. Veriler, açık uçlu tek sorudan oluşan görüş formundan, sınıf içinde hedef kavram ve analog (atasözü) arasındaki ilişkinin gösterildiği sırada tespit edilen nitel gözlemlerden, gönüllü öğretmen adaylarıyla yapılan yüz yüze yarı yapılandırılmış görüşmelerden toplanmış ve içerik analiziyle çözümlenerek yorumlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının sınıf içindeki uygulamadan memnun kaldıkları, verilen örneklerden etkilendikleri, örneklerdeki atasözlerinden yaşama yönelik dersler çıkardıkları, öğretmen olduklarında kimyayı atasözleriyle ilişkilendirerek öğrencilerine kavram öğretiminin yanında değerlerin öğretiminde de kullanacakları vb. pek çok olumlu görüş tespit edilmiş olup olumsuz görüşe rastlanmamıştır. Sonuç olarak kimya öğretiminde atasözlerinin kullanılabilir olduğu, atasözleri ile kimya kavramları öğretilirken değerler öğretimine de katkı sağladığı, atasözleri ya da analojiler verilirken öğrencilerde kavram yanılgısı oluşturmayacak şekilde verilmesi gerektiğinin bilincine sahip oldukları söylenebilir. Geleceğin öğretmenlerini her açıdan donanımlı yetiştirmek, öğretmenlik mesleğinin gereğini yerine getirebilmelerini sağlamak için onların lisans eğitimindeki derslerinde uygun yöntem ve teknikler geliştirilmeli ve uygulamasının yapılmasına olanak sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

kimya öğretimi, analoji, atasözleri, değerler eğitimi

Kaynakça

• Akyürek, A., & Afacan, Ö. (2013). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin “Hücre bölünmesi ve kalıtım” ünitesindeki kavram yanılgılarının tespiti ve analoji ve kavramsal değişim metinleri kullanılarak giderilmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 175-193.
• Arıer-Karaöz, N. (2009). Türk atasözlerinin kimya eğitimindeki rolü. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi) Gazi üniversitesi/ Eğitim bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aykutlu, I., & Şen, A.İ. (2011). Lise öğrencilerinin elektrik akımı konusundaki kavram yanılgılarının belirlenmesinde ve giderilmesinde analojilerin kullanılması. Necatibey Eğitim Fakültesi Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED) 5(2), 221-250.
• Aykutlu, I., & Şen, A.İ. (2012). Üç aşamalı test, kavram haritası ve analoji kullanılarak lise öğrencilerinin elektrik akımı konusundaki kavram yanılgılarının belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(166), 275-288.
• Azizoğlu, N. (2017). Kimya öğretimi öğretmen eğitimcileri, öğretmenler ve öğretmen adayları için iyi uygulama örnekleri. Alipaşa Ayas ve Mustafa Sözbilir (Ed.), Analojilerle Kimya Öğretimi. (s.649-669) Ankara.
• Azizoğlu, N. Çamurcu, M., & Kırtak, V.N. (2014). Ortaöğretim fizik ders kitaplarında antolojilerin kullanımı: belirleme ve sınıflandırma çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 11(2),39-62.
• Azizoğlu, N., Aslan, S.; & Pekcan, S. (2015). Peryodik sistem konusu ve analojilerle öğretim modeli: yöntem, cinsiyet ve motivasyon faktörlerinin öğrenci başarısına etkisi. İlköğretim Online, 14(2), 472-488.
• Baş, B. (2002). Türkçe temel dil becerilerinin öğretiminde atasözlerinin kullanımı. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi 12(2), 60-68.
• Batur, Z ve Erkek, G. (2017). İlk ve ortaokul Türkçe kitapları: Atasözleri, International Journal of Language Academy, 5(4), 19-32.
• Beyazıt, İ. (2011). Öğretmen adaylarının matematik öğretiminde analoji kullanmaları konusundaki görüş ve yeterlilikleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 149-158.
• Bilgin, İ., & Geban, Ö. (2001). Benzeşim (analoji) yöntemi kullanılarak lise 2. Sınıf öğrencilerinin kimyasal denge konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 20-32.
• Demircioğlu, İ. H., Genç İ.,& Demircioğlu, E. (20015). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öğretim Strateji, Yöntem Ve Teknikleriyle İlgili Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 18-34.
• Ecevit, T., & Özdemir Şimşek, P. (2017). Öğretmenlerin fen kavramları öğretimleri, kavram yanılgılarını saptama ve giderme çalışmalarının değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 16 (1), 129-150.
• Ekici, E. Ekici, F., & Aydın, F. (2007). Fen bilgisi derslerinde benzeşimlerin (analoji) kullanılabilirliğine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri ve örnekler. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 95-113.
• Girmen, P. (2013). Türkçe eğitiminde atasözleri ve değer eğitimi. Değerler eğitimi dergisi, 11 (25), 117-142.
• Güçlü, M. (2015). Türkiye’de Değerler Eğitimi Konusunda Yapılan Araştırmalar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar 8(38), 720-732.
• Gülüm, K. (2009). Coğrafya öğretiminde kullanılabilecek doğa için söylenmiş Türk ve Türkmen (Türkmenistan)atasözleri üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1(1), 51-58.
• Gürkan, B. ve Doğanay, A. (2016). Sosyal bilgiler dersinde disiplinler arası öğretim yaklaşımına dayalı analoji tekniği uygulamalarının kavram gelişimine etkisi: Bir durum çalışması. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 11(19), 395-416.
• Kaptan, F. & Arslan, B. (2002). Fen öğretiminde soru-cevap tekniği ile analoji tekniğinin karşılaştırılması. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül 2002 ODTU: Ankara.
• Karaer, H. (2006). Bazı kimya kavramlarının atasözleri ile öğretimi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 334, 35-41.
• Karaer, H. (2007). Alkollerin suda çözünmelerini açıklayan bir dramatizasyon etkinliğinin geliştirilmesi ve uygulanması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 25-32.
• Keleş, H. ve Erol-Şahin, A.N. (2015). Tarih öğretiminde analoji yöntemi. Kafkas Üniversitesi, e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 55-65.
• Kesercioğlu, T., Yılmaz, H., Huyugüzel-Çavaş, P., & Çavaş, B. (2004). İlköğretim fen bilgisi öğretiminde analojilerin kullanımı: Örnek uygulamalar. Ege Eğitim Dergisi, 5, 35-44.
• Kırbaşlar, F. G., Özsoy,-Güneş, Z., & Deringöl, Y. (2008). Genel kimya laboratuvar uygulamalarında ilköğretim fen bilgisi ve matematik öğretmen adaylarının davranışları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi 2 (10), 1-14.
• Kobal, S. Şahin, A., & Kara, İ. (2016) fen ve teknoloji analojilere dayalı öğretimin öğrencilerin başarıları ve hatırda tutma düzeyleri üzerine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 151-162.
• Malatyalı, E., & Yılmaz, K. (2010). Yapılandırmacı öğrenme sürecinde kavramlar ve önemi: Kavramların pedagojik açıdan incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(14), 320-332.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Müfredatta Yenilenme ve Değişiklik Çalışmaları Üzerine, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, 1-28.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018a). Ortaöğretim Kimya Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018b). Ortaöğretim 9. Sınıf Kimya Dersi kitabı, Ankara
• Mindivanlı, E., Küçük, B. Ve Aktaş, E. (2012). Sosyal bilgiler dersinde değerlerin aktarımında atasözleri ve deyimlerin kullanımı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 1(3), 93-101.
• Ocak, G. (2017). Yöntem Ve Teknikler. Gürbüz Ocak. (Ed), Öğretim İlke ve Yöntemleri (s. 313-314). Ankara
• Özmen, H. (2005). Kimya öğretiminde yanlış kavramlar: Bir literatür araştırması, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 23-43.
• Özyılmaz- Akamca, G., & Hamurcu, H. (2009). Analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin- gözlem-açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitimi. e- Journal of World Sciences Academy, 4(4),1186-1206.
• Stavry, R. (1990). Pupil’s problems in understanding conservation of the matter, International Journal of Science Education, 12, 501-512.
• Şahin, F., Mertoğlu, H., & Çömek, A. (2001). Öğrencilerin oluşturdukları analojilerin öğrenmeye etkisi. Yeni Binyılın Başında Türkiye’de Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyum Bildiriler kitabı: 194-199, İstanbul.
• Şendur, G. Toprak, M., & Pekmez, E.Ş. (2008). Buharlaşma ve kaynama konularındaki kavram yanılgılarının önlenmesinde analoji yönteminin etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 9(2), 37-58
• Yavuz, S., & Büyükekşi, C. (2016). Günlük yaşamdaki kimya kavram yanılgılarının atasözleri ile tespit edilmesi. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 6(1),182-186.
• Zorluoğlu, S.L., & Sözbilir, M. (2016). İyonik ve kovalent bağlar konusunda uygulanan analoji tekniğinin öğrenci başarısına etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1), 84-99.