ŞİZOFRENİ VE TEDAVİSİ

Year 2018, Volume: 2 Issue: 1, 43 - 61, 26.07.2018

Demet Summakoğlu Barış Ertuğrul

Abstract

Şizofreni; sanrılar, varsanılar, organize olmayan davranışlar, negatif semptomlar ve sosyal işlev bozukluğu ile karakterize edilen bir psikiyatrik hastalıktır. Şizofreni hastaların tedavisi farmakolojik tedavileri ve psikososyal tedavileri içermektedir. Farmakolojik tedavilerden antipsikotik ilaçlar şizofreni tedavisinin temelini oluştursa da araştırmalar psikososyal yaklaşımların klinik düzelmeyi hızlandırdığını bildirmiştir. Psikososyal yaklaşımlar desteklenmelidir ve ilaç tedavisi ile bütünleştirilmelidir. Çoğu şizofreni hastası antipsikotik ve psikososyal tedavinin birlikte kullanıldığı yaklaşımlardan yararlanmaktadır.                     Epidemiyolojik çalışmalarda cinsiyet açısından farklılık görüldüğü, erkeklerde en sık ortaya çıkan yaş aralığı 15-25 iken kadınlarda 25-35 olduğu ve sosyoekonomik düzeyi düşük ailelerde şizofreniye daha sık rastlandığı saptanmıştır. Etiyolojik çalışmalarda ise şizofreninin genetik etkenler, beynin yapısal değişiklikleri, nörokimyasal değişiklikler, nörofizyolojik değişiklikler, endokrin etkenlerle açıklandığı görülmüştür. Şizofreninin 4 temel belirtileri olduğunu öne sürülmüştür. Bunlar assosiasyon, ambivalans, autizm(otizm) ve affekttir. Şizofreni daha çok klinik bulgular dikkate alınarak paranoid tip, dezorganize tip, katatonik tip, ayrışmamış tip, rezidüel tip olmak üzere 5 alt tipe ayrılmıştır. Şizofreni, hastaların hayatını her yönüyle etkileyen kronik bir hastalık olduğu için, tedavide hedef; belirtileri azaltmak ya da ortadan kaldırmak, hastanın yaşam kalitesini ve uyumunu mümkün olduğunca artırmak ve hastalığın yıkıcı etkilerini mümkün olduğunca azaltmaktır.

Keywords

Şizofreni, tedavi, psikiyatrik hastalık

SCHIZOPHRENIA AND ITS TREATMENT

Abstract

Schizophrenia is a psychiatric disorder characterized by delusions,
hallucinations, unorganized behavior, negative symptoms,
and social dysfunction. Treatment of schizophrenic patients
includes pharmacological and psychosocial treatments. Although
antipsychotic drugs constitute the basis of pharmacological
treatment, research dealing with schizophrenia has shown that
psychosocial approaches accelerate clinical improvement.
Psychosocial approaches should be supported and integrated
with drug therapy. Most schizophrenia patients benefit from the
approaches in combination of antipsychotics and psychosocial
treatment. Epidemiological studies have shown that there is a
difference in gender, the most frequent age range is 15-25 years
for males while 25-35 years for females and schizophrenia is
more frequent in families with low socioeconomic status. In
etiological studies, schizophrenia has been explained by genetic
factors, brain structural changes, neurochemical changes,
neurophysiological changes and endocrinal factors. It has been
suggested that 4 basic symptoms of schizophrenia are association,
ambivalence, autism (autism) and affection. Schizophrenia
is divided into five subtypes as paranoid, disorganized, catatonic,
undifferentiated and residual by considering clinical results.
Schizophrenia is a chronic disease that affects patients' daily
lives. The goal of the treatment is to reduce or eliminate the
symptoms, increase the quality of life and make life adaptable
to the patient and reduce the destructive effects of the disease
as much as possible. 

Keywords

Schizophrenia, treatment, psychiatric illness

References

• (1) Ertuğrul A.; Şizofreninin Nörobiyolojisi, Temel Psikofarmakoloji, 1: 354, Ankara (2010).
• (2) Aydın H.; Synopsis of Psychiatry, Güneş Kitabevi ltd. Şti, 2: 134-153, İstanbul (2005).
• (3) Güleç C., Köroğlu E.; Temel Psikiyatri, 1: 184-205 (2007).
• (4) Belene E.; Şizofrenide Anksiyete Belirtilerinin, Pozitif, Negatif Ve Depresif Belirtiler, İntihar Düşüncesi, İçgörü Ve Yaşam Kalitesi Açısından İncelenmesi, Sağlık Bakanlığı Prof. Mazhar Osman Ruh Sağlığı Ve Sinir Hastalıkları Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, s:11 (2009).
• (5) Köroğlu E.; Şizofreni, Psikiyatri 7, 239-272 (1996).
• (6) Kaplan H., Sadock B.; Kaplan and Sadock’s Synopsis of Psychiatry, 8: 375-456 (1998).
• (7) Bird j., Harrison G.; Examinationnotes in psychiatry, 2nd edition. Wright Bristol, s:203 (1987).
• (8) Yavuz R.; Türkiye’de sık karşılaşılan Psikiyatrik hastalıklar. İ. Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimleri Etkinlikleri, s:49-58, İstanbul (2008).
• (9) Wundarink A, Kaymaz N.; Şizofreni, Inmerc publishing, s:13-15 (2002).
• (10) Davidson MR., A Nurse’s Guide to Women’s Mental Health, Springer Publishing Company,s:281 (2012).
• (11) Dityatev A, El-Husseini A.; Molecular Mechanisms of Synaptogenesis, Springer Science&Business Media, s:92 (2006).
• (12) Üçok A.; Psikoz İçin Risk Altındaki Bireyler, Tanıma, Önleme ve Tedavi Konusunda Nerdeyiz, Klinik Psikiyatri Dergisi, 11: 9-14 (2008).
• (13) Acar C., Kartalcı Ş.; Şizofreninin Etyopatogenezinde Katekol-O-Metiltransferaz (COMT) Geninin Rolü, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 6: 217-226 (2014).
• (14) Abay E., Tekin S.; Geçmişten günümüze şizofreni genetiği, Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi, 12(2): 21-30 (2004)
• (15) Butcher J., Mineka S. ve ark.; Anormal Psikoloji, Kaknüs Yayınları, s:871 (2011)
• (16) Sundquist K., Frank G. ve ark.; Urbanisation and incidence of psychosis and depression, Follow-up study of 4.4 million women and men in Sweden, Br J Psychiatry, 184: 293-298 (2004).
• (17) Mulvany F., O‘Callaghan E. ve ark.; Effect of social class at birth on risk and presentation of schizophrenia: casecontrol study, BMJ, 323: 1398-1401 (2001).
• (18) Harrison G., Gunnell D. ve ark.; Association between schizophrenia and social inequality at birth: case-control study, Br J Psychiatry, 179: 346-350 (2001).
• (19) Wicks S., Hjern A. Ve ark.; Social adversity in childhood and the risk of developing psychosis: A national cohort study, Am J Psychiatry, 162: 1652-1657 (2005).
• (20) Selten JP., Cantor-Graae E.; Social defeat: risk factor for schizophrenia, Br J Psychiatry, 187: 101-102 (2005).
• (21) Cantor-Graae E., Selten JP.; Schizophrenia and Migration: A Meta-Analysis and Review, Am J Psychiatry, 162: 12- 24 (2005)
• (22) Van Os J., Krabbendam L. ve ark.; The schizophrenia envirome, Curr Opin Psychiatry, 18: 141-145 (2005).
• (23) Kroll J.; Posttraumatic symptoms and the complexity of responses to trauma, JAMA, 290: 667-670 (2003).
• (24) Scott J., Chant D. ve ark.; Association between trauma exposure and delusional experiences in a large community-based sample, Br J Psychiatry, 190: 339-343 (2007).
• (25) Campbell ML., Morrison AP.; The relationship between bullying, psychotic-like experiences and appraisals in 14- 16 year olds, Behav Res Ther, 45: 1579-1591 (2007).
• (26) Myin-Germeys I., van Os J.; Stress-reactivity in psychosis:evidence for an affective pathway to psychosis, Clin Psychol Rev, 27: 409-424 (2007).
• (27) Malmberg A., Levis G. ve ark.; Premorbid adjustment and personality in people with schizophrenia, British Journal of Psychiatry, 172: 308 (1998).
• (28) Ceylan ME., Çetin M.; Araştırma ve Klinik Uygulamada Biyolojik Psikiyatri, Şizofreni, 2(3): 83-613 (2005).
• (29) Stahl SM.; Temel Psikofarmakoloji Nörobilimsel Temeli ve Pratik Uygulamalar, Yelkovan Yayıncılık, 365-459 (2003).
• (30) Geddes JR, Verdoux H. ve ark.; Individual patient data metaanalysis of the association between schizophrenia and abnormalities of pregnancy and labour, Schizophr Bull, 25: 413-423 (1999).
• (31) Bersani G., Taddei I. ve ark.; Severity of obstetric complications and risk of adult schizophrenia in male patients: a casecontrol study, J Matern Fetal Neonatal Med, 14(1): 35-38 (2003).
• (32) Dalman C., Allebeck P.; Paternal age and schizophrenia: further support for an association, Am J Psychiatry, 159(9): 1591-1592 (2002).
• (33) Tsuang M.; Schizophrenia: genes and environment, Biol Psychiatry, 47(3): 210-220 (2000).
• (34) Cannon TD., Van Erp TG. ve ark.; Fetal hypoxia and structural brain bnormalities in schizophrenic patients, their siblings, and controls. Arch Gen sychiatry 59(1): 35-41 (2002).
• (35) Kelly BD., Feeney L. ve ark.; Obstetric adversity and age at first presentation with schizophrenia: evidence of a dose-response relationship, Am J Psychiatry, 161(5): 920-922 (2004).
• (36) Brown AS., Vinogradov S.; Association of maternal genital and reproductive infections with verbal memory and motor deficits in adult schizophrenia, Psychiatry Res, 188(2): 179-186 (2011).
• (37) Boksa P., Luheshi GN.; On the use of animal modeling to study maternal infection during pregnancy and prenatal cytokine exposure as risk factors for schizophrenia, Clin Neurosci Res, 3(4-5):339-346 (2003).
• (38) Öztürk O., Uluşahin A.; Ruh Sağlığı ve Bozuklukları I. 12. Baskı, Ankara Yayın Evi, s:286, Ankara (2014).
• (39) Sayın A.; Dopamin reseptörleri ve sinyal iletim özellikleri, Klinik Psikiyatri, 11:125-134 (2008).
• (40) Stahl SM., Alkın T.; Stahl’ın temel psikofarmakolojisi, Nörobilimsel ve pratik uygulamalar, İstanbul Tıp Kitabevi, 1: 268-276, İstanbul (2012).
• (41) Ertuğrul A.; Şizofreni etiyolojisi, Türkiye Klininkleri J int Med Sci, 1(12): 6-14 (2005).
• (42) Yavaşçı Öztepe E., Akkaya C.; Şizofrenide seratoninin rolü, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, Current Approaches in Psychiatry, 4(2): 237-259 (2012).
• (43) Öztürk S.; Şizofreni hastalarında yaşam kalitesinin; pozitif belirtiler, negatif belirtiler, depresyon ve içgörü ile ilişkisi, Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, (Danışman: Doç. Dr. Nuray Atasoy), s:4, Zonguldak (2010).
• (44) Güz H.; Şizofreni ve cinsiyet: Başlangıç yaşı ve sosyodemografik özellikler, Klinik Psikiyatri, 3: 27-33.
• (45) Güvenç C., İlnem C. ve ark.; Östrojen ve şizofreni. Düşünen Adam, 17(2): 99-104 (2004).
• (46) Şizofreni ve Diğer Psikotik Bozukluklar, I. Baskı, Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları, s:1, 14, 18, 22, 39, 40, 41, 43, 384, Ankara (2007).
• (47) Mueser KT., McGurk SR., ve ark.; Schizophrenia, Lancet, 363: 2063-2072 (2004).
• (48) Feinberg I., Schizophrenia: caused by a fault in programmed synaptic elimination during adolescence, J Psychiatric Res, 17: 319-334 (1982).
• (49) Işık E.; Güncel Şizofreni, Format Matbaacılık, 1: 18-62, Ankara (2006).
• (50) Lieberman JA.; Is schizophrenia a neurodegenerative disorder? A clinical and neurobiological perspective, Biol Psychiatry, 46(6): 729-739 (1999).
• (51) Harrison PJ.; The neuropathology of schizophrenia, A critical review of the data and their interpretation, Brain, 122: 593-624 (1999).
• (52) Yüksel N.; Ruhsal Hastalıklar, Çizgi Tıp Yayınevi San ve Tic Ltd. şti., 2: 258-26, Ankara (2001).
• (53) Işık E.; Güncel Şizofreni, Format Matbaacılık, 1:18-19;248-252, Ankara (2006).
• (54) Yıldız M.; Şizofreni Hastalığı Anlamak ve Onunla Yaşamayı Öğrenmek, Okuyan Us Yayın Eğitim Danışmanlık Tıbbi Malzeme ve Reklam Hizmetleri San ve Tic Ltd Şti, 2:12, İstanbul (2005).
• (55) Köroğlu E., Sargın E. ve ark.; Şizofreni ve Diğer Psikotik Bozukluklar, DSM-IV Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, Hekimler Yayın Birliği, 4: 419-487, Ankara (2007).
• (56) Öztürk O., Uluğ B.; ICD-10 Ruhsal ve Davranışsal Bozukluklar Sınıflandırması Klinik Tanımlar ve Tanı Kılavuzları, Dünya Sağlık Örgütü, Türkiye Sinir ve Ruh Sağlığı Derneği, s:77-100 Ankara (1993).
• (57) Köroğlu E.; Amerikan Psikiyatri Birliği Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, Dördüncü Baskı Yeniden Gözden Geçirilmiş Tam Metin (DSM-IV-TR), Hekimler Yayın Birliği, 4: 419-447, Ankara (2007).
• (58) Ceylan M.; Araştırma ve Klinik Uygulamada Biyolojik Psikiyatri Şizofreni, Yazarı tarafından Bastırılmış, s:632, İstanbul (2005).
• (59) Herz MI J., Lamberti S. ve ark.; A Program for Relaps Prevention in Schizophrenia, Arch Gen Psychiatry, 57: 277- 283 (2000).
• (60) Sadock BJ, Sadock VA.; Synopsis of Psychiatry, Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry, Ninth edition. Lippincott Williams&Wilkins, s:375-402, New York (2003).
• (61) Sadock BJ., Sadock V.; Kaplan & Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry, Lippincott Williams&Wilkins, s:253 Philadelphia (2000).
• (62) Taşkın EO.; Stigma, Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalanma, Meta Basım Matbaacılık, 1: 73-114, İzmir (2007).
• (63) Soygür H.; Şizofreni Tedavisine Genel Bir Bakış, Psikiyatri Dünyası, 3: 83-90 (1999).
• (64) Yıldız M.; Araştırma ve klinik uygulamada Biyolojik Psikiyatri Şizofreni cilt 1, İstanbul Yer Küre Tanıtım ve Yayıncılık Hizmetleri AŞ, s:223 (2005).
• (65) Sevinçok L.; Şizofrenide Psikososyal Tedaviler, Şizofreni Dizisi, 1: 72-80 (2000).
• (66) Üçok A., Atlı H. ve ark.; Şizofreni Hastalarına Bütüncül Yaklaşımlı Grup Tedavisinin Yaşam Kalitesine Etkisi: Bir Yıllık Uygulama Sonuçları, Nöropsikiyatri Arşivi, 39(2-3-4); 113-118, (2002).
• (67) Nasrallah H.A.; Smeltzer D.J. Şizofreni Güncel Tanı ve Tedavi Kitabı, AND Yayıncılık, 1: 138, Ankara.(2005)
• (68) Reynolds GP., Kirk SL.; Metabolic side effects of antipsychotic drug treatment-pharmacological mechanisms, Kirk Pharmacology & Therapeutics, 125: 169-179 (2010).
• (69) Göktalay G., Uzbay T.İ.; Antipsikotik İlaçlar, Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi, İstanbul medikal yayıncılık, 3: 327- 451 (2012).
• (70) Nasrallah H.A., Smeltzer D.J.; Şizofreni Güncel Tanı ve Tedavi Kitabı, AND Yayıncılık, 1: 168, Ankara.(2005)
• (71) Conley Robert R., Kelly Deanna L.; Pharmacologic Treatment of Schizophrenia, s:13-20-21,107-127,209-217 (2003).
• (72) Işık E.; Güncel Şizofreni, Format Matbaacılık, s:373, Ankara (2006).
• (73) Stahl Stephen M.; Essential Psychopharmacology, Neuroscientific Basis and Practical Application, Cambridge University Pres, 2: 401-459, Cambridge (2000).
• (74) Brodie MS., Bunney EB.; Serotonin potentiates dopamine inhibition of ventral tegmental area neurons in vitro, J Neurophysiol, 76: 2077-2082 (1996).
• (75) Petty RG.; Prolactin and antipsychotic medications: mechanism of action, Schizophr Res, 67-73 (1999).
• (76) Mete L., Ünsal PÇ.; Yeni kuşak antipsikotiklerin metabolik yan etkileri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 168-177 (2004).
• (77) Lieberman J.; Metabolic Changes Associated with antipsychotic use, J Clin Physhiatry, 6: 8-13 (2004).
• (78) Russel MJ., Mackell JA.; Bodyweight gain associated with atypical antipsychotics: epidemiology and theuropetic implications, CNS Drugs, 15: 537-551 (2001).
• (79) Yurtsever F., Danacı AE. ve ark.; Atipik antipsikotiklere bağlı gelişen diyabeti mekanizması, Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 17: 34-42 (2007).
• (80) Altınbaş K., Kurt E. ve ark.; İkinci kuşak antipsiko tiki erin endokrin yan etkileri: istisna mı, kural mı?, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6: 259-266 (2005). (81) Melkersson K., Dahi ML.; Adverse metabolic effects associated with atypical antipsychotics: literatüre review and clinical implications, Drugs, 64: 701- 723 (2004).
• (82) Jin H., Meyer JM. ve ark.; Atypical antipsychotics and glucose dysregulation: asystematic review, Schizophr Res, 71: 195 -212 (2004).
• (83) Haupt DW.; Differential metabolic effects of antipsychotic treatments, Eur Neuropsychopharmacol, Suppl 16 3: 149-155 (2006).
• (84) Scheen AJ., De Hert MA.; Abnormal glucose metabolism in patients treated with antipsychotics, Diabetes Metab, 33: 169-175 (2007).
• (85) Meyer JM., Koro CE.; The effects of antipsychotic therapy on serum lipids: a comprehensive review, Schizophr Res, 70: 1-17 (2004).
• (86) Kaplan H., Sadock B. ve ark.; Klinik Psikiyatri, Şizofreni, Nobel Tıp Kitapevleri, Nobel Matbaacılık, s:325-334, İstanbul (2004).
• (87) http://www.dpsikiyatri.com/tedaviler1226.asp, Erişim tarihi: 10.03.2011.
• (88) Tomruk NB., Oral T.; Elektrokonvülsif Tedavinin Klinik Kullanımı, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8: 302-309 (2007)
• (89) Atagün Mİ., Yıldırım MS. ve ark.; Elektrokonvülzif Tedavi:Psikiyatride Güncel yaklaşımlar, 4(3): 350-370 (2012).
• (90) Tosun M.; Depresyon Tedavisinde Elektrokonvülsif Terapinin Yeri. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli tıp Eğitim Etkinlikleri, Depresyon, Somatizasyon ve Psikiyatrik Aciller Sempozyumu, 107-120 (1999).
• (91) Işık E.; Güncel Şizofreni, Format Matbaacılık, s:450-487, Ankara (2006).
• (92) Miyamoto S., Stroup TS. Ve ark.; Acute pharmalogical treatment of schizophrenia, in Schizophrenia, Hirsh SRWeinberger DR, Blackwell Science Ltd, 442-73,Oxford, UK (2003).
• (93) Meltzer HY.; Suicide in schizophrenia: risk factors and clozapine treatment. J Clin Psychiatry, 59 (Suppl 3): 15-20 (1998).
• (94) Andreasen NC., Black DW.; Somatic treatments, in Introductory Text book of Pschiatry, American Psychiatric Publishing, s:709-59, Washington DC (2001).
• (95) Yıldız A.; Akut ajitasyon sağaltımında benzodiyazepinlerin, tipik ve atipik antipsikotiklerin yeri, Bulguların gözden geçirilmesi, Türk Psikiyatri Dergisi, 14(2): 134-44 (2003).
• (96) American Psychiatric A., Practice guidelines fort he treatment of patients with schizophrenia, Am J Psychiatriy 161: 3-57 (2004).
• (97) Baldessarini RJ., Cohen BM. ve ark.; Significance of neuroleptic dose and plasma level in the pharmacological treatment of psychoses, Arch Gen Psychiatry 45(1): 79-91, (1988).
• (98) Vaday GG.; CXCR4 and CXCL12 (SDF-1) in prostate cancer: inhibitory effects of human single chain Fv antibodies, Clin Cancer Res, 10: 5630-9 (2004).
• (99) Tenhula WN., Bellack AS.; Schizophrenia and Other Psychotic Disorders, Comprehensive Textbook of Psychiatry, Library of Congress Cataloging-in-Publication Data, 9: 1556-1572 (2009).
• (100) Öztürk MO., Uluşahin MA.; Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Nobel Tıp Kitabevleri, 11: 840-856, Ankara (2008).
• (101) Nasrallah H.A., Smeltzer D.J.; Şizofreni Güncel Tanı ve Tedavi Kitabı, AND Yayıncılık, 1:209-210, Ankara (2005).