AB VE DİĞER GELİŞMİŞ ÜLKELER İLE TÜRKİYE İÇİN SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER ARASINDAKİ İLİŞKİNİN KANONİK KORELASYON VE KISMİ KANONİK KORELASYON ANALİZİ İLE ARAŞTIRILMASI

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 3, 597 - 614, 27.12.2018

Ceren Ünal , Hüseyin Tatlıdil

https://doi.org/10.30798/makuiibf.413402

Öz

Çok
değişkenli istatistiksel yöntemlerden biri olan kanonik korelasyon analizi çok
değişkenli regresyon analizinin alternatifi olup, kümeler arasındaki ilişkiyi ortaya
koymaktadır. Yapılan bu çalışmada, kanonik korelasyon analizi ve kısmi kanonik
korelasyon analizi teorik ve uygulamalı olarak incelenmiştir. Uygulama kısmında
Avrupa ülkeleri dâhil olmak üzere 31 ülkenin 2015 yılına ait çeşitli verileri
kullanılmıştır. Ülkelerin insana yaptıkları yatırımları ile ekonomik
göstergeleri arasında çok boyutlu ilişkinin olduğu düşünülerek bu ilişkilerin
ortaya çıkarılması amacıyla kanonik korelasyon analizinden (KKA)
yararlanılmıştır. Çalışmanın devamında ise insana yapılan yatırımlar ile
ekonomik göstergelere ek olarak kalkınmaya yönelik yatırımlara ait değişken
kümesi analize eklenerek kısmi kanonik korelasyon analizi (KKKA) uygulanmıştır.
Çalışma ayrıntılı yorumlamalar yapılarak sonlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kanonik Korelasyon Analizi, Kısmi Kanonik Korelasyon Analizi, İnsana Yapılan Yatırım, Ekonomik Gösterge, Kalkınmaya Yönelik Yatırımlar

THE INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN SOCIAL AND ECONOMIC INDICATORS BY CANONICAL CORRELATION AND PARTIAL CANONICAL CORRELATION ANALYSIS FOR EU AND OTHER DEVELOPED COUNTRIES INCLUDING TURKEY

Öz

Canonical
correlation analysis, which is one of the multivariate statistical methods, is
an alternative to multivariate regression analysis and it reveals the
relationship between the variable sets. In this study, Canonical Correlation
Analysis and Partial Canonical Correlation Analysis are studied practically. In
the application part, various data of 31 countries including EU Countries in
2015 are used. Considering that there is a multidimensional relationship
between human investments and economic indicators of the countries, the
Canonical Correlation Analysis (CCA) is applied in order to reveal these
relationships. In addition to variable sets of human investments and economic
indicators, a new variable set which is expressed to investments for
development is added to application for Partial Canonical Correlation Analysis
(PCCA). Afterwards, the study is terminated with detailed interpretations.

Anahtar Kelimeler

Canonical Correlation Analysis, Partial Canonical Correlation Analysis, Human Investments, Economic Indicator, Investments for Development

Kaynakça

• Gürses, Didem (2009), “İnsani Gelişme ve Türkiye”, Balikesir University Journal of Social Sciences Institute, Vol. 12, No. 21: 339-350.
• Ranis, Gustav; Stewart, Frances; Ramirez, Alejandro (2000), “Economic Growth and Human Development”, World Development, Vol. 28, No. 2: 197-219.
• Karabıyık, İlyas (2015), “Türkiye'de Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Vol. 32, No. 1: 231-260.
• T.C. Başbakanlık Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı (2011), “Avrupa Birliğine Üye ve Aday Ülkelerde Temel Ekonomik Göstergeler”, Ankara: Haziran.
• http://ec.europa.eu/economy_finance/ameco/user/serie/SelectSerie.cfm (Access: 28.02.2018).
• Türkiye İstatistik Kurumu (2008), “Fiyat Endeksleri Ve Enflasyon: Sorularla Resmi İstatistik Dizisi-3”, Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları.
• Sancak, Ercan; Demirci, Nedret (2012), “Ulusal Tasarruflar ve Türkiye’de Sürdürülebilir Büyüme için Tasarrufların Önemi”, AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Vol. 8, No. 2: 159-198.
• TÜBİTAK (2002), “Frascati Kılavuzu Araştırma ve Deneysel Geliştirme Taramaları İçin Önerilen Standart Uygulama”, Ankara.
• Hotelling, Harold (2005), “Relations Between Two Sets of Variates”, Biometrika, Vol. 28, No. 3/4: 321-377.
• Çankaya, Soner (2005), “Kanonik Korelasyon Analizi ve Hayvancılıkta Kullanımı”, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Adana.
• Rao, Raja (1969), “Partial Canonical Correlations”, Trabajos de estadistica y de investigación operativa, Vol. 20, No. 2-3: 211-219.
• Tatlıdil, Hüseyin (1992), “Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz”, Ankara: Engin Yayınları.
• Tatlıdil, Hüseyin (2017), “Kanonik Korelasyon Analizi”, Hacettepe Üniversitesi, İstatistik Bölümü, Ders Notları, Ankara.
• Tatlıdil, Hüseyin; İçen, Duygu (2013), “Sigorta Sektörünün Çok Boyutlu İlişki Analizi Yöntemleri İle İncelenmesi”, Bankacılar Dergisi, Vol. 84, No. 1: 21-36.
• http://databank.worldbank.org/data/home.aspx (Access: 28.02.2018).
• http://hdr.undp.org/en/2016-report (Access: 28.02.2018).
• https://data.oecd.org/healthres/health-spending.htm (Access: 28.02.2018).
• Stewart, Douglas; Love, William (1968), “A General Canonical Correlation Index”, Psychological bulletin, Vol. 70, No. 3: 160-163.
• https://data.worldbank.org/indicator/GB.XPD.RSDV.GD.ZS?year_high_desc=false (Access: 28.02.2018).
• http://resourceirena.irena.org/gateway/dashboard/?topic=18&subTopic=45 (Access: 28.02.2018).