OLASI DEPREM DURUMUNDA MAHALLE ÖLÇEĞİNDE BURDUR KENTİ ACİL TOPLANMA ALANLARININ YETERLİLİĞİNİN SAPTANMASI

Year 2021, Volume: 8 Issue: 1, 442 - 456, 26.03.2021

Hüseyin Samet Aşıkkutlu , Yasin Aşık , Cengiz Yücedağ , Latif Gürkan Kaya

https://doi.org/10.30798/makuiibf.835883

Cited By: 8

Abstract

Farklı şekillerde ve zamansız ortaya çıkan afetler, can ve mal kaybına sebep olmaktadır. Sık sık afetlere maruz kalan Türkiye’de en fazla can ve mal kaybına neden olan afet, depremdir. Afet durumunda insanların güvende kalabileceği ve hızla ulaşabileceği en önemli alanlar acil toplanma alanlarıdır. Bu alanların varlığı ve yeterliliği çok önemlidir. Burdur ilinin bulunduğu coğrafi konum itibariyle deprem riski yüksektir. Bu araştırmada Burdur kent merkezinde yer alan acil toplanma alanları alan büyüklüğü, etkili hizmet alanı ve kişi başına düşen toplam alan vb. mekansal standartlara göre incelenmiştir. Araştırma Burdur kent merkezinde yer alan acil toplanma alanlarının planlama esasları gözetilmeden belirlendiğini ortaya çıkarmıştır. Kent ölçeğinde acil toplanma alanları her ne kadar yeterli gözükse de mahalle ölçeğinde yetersiz kalmaktadır. Burdur kent merkezinde meydana gelebilecek olası bir depremin etkileri yıkıcı olacaktır. Mevcut acil toplanma alanlarının risk değerlendirmesi veya yeni acil toplanma alanlarının belirlenmesinde kapasite, erişim ve mekansal dağılım dikkate alınmalıdır.

Keywords

Acil Toplanma Alanları, Afet Planlaması, Afet Yönetimi, Burdur, Deprem

TO DETERMINE THE ADEQUACY OF EMERGENCY ASSEMBLY AREAS FOR BURDUR CITY AT THE NEIGBORHOOD SCALE IN CASE OF POTENTIAL EARTHQUAKES

Abstract

Disasters that occur in different ways and untimely have resulted in the loss of life and property. The disaster with the most loss of life and property is earthquake in Turkey frequently exposed to disasters. The most critical areas where people can stay healthy and reach quickly are the emergency assembly areas in case of disasters. The existence and adequacy of these areas are vital. Burdur is at high risk for having earthquakes due to its geographic location. In the study, emergency assembly areas in Burdur city were investigated based on spatial standards such as area size, effective service area and total area per capita. The study revealed that the emergency assembly areas in Burdur city were determined without considering the planning principles. The areas are sufficient at the city scale but insufficient at the neighborhood scale. The effects of a potential earthquake in Burdur city would be devastating. Risk assessment of the existing emergency assembly areas or the determination of new emergency assembly areas should be done by taking into account capacity, access, and spatial distribution.

Keywords

Emergency Assembly Areas, Disaster Planning, Disaster Management, Burdur, Earthquake

References

• AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı). (2013). Ulusal deprem stratejisi ve eylem planı 2012-2023. Ankara: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
• AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı). (2020). Acil toplanma alanı sorgulama. Erişim 20 Eylül 2020, https://www.turkiye.gov.tr/afet-ve-acil-durum-yonetimi-acil-toplanma-alani-sorgulama
• Aysoy, R., Seymen, İ. ve Eren, Y. (2015). 1971 geçmiş deprem kayıtlarına dayalı Türkiye’nin deprem gerçeği ve Burdur’un depremselliği. Uluslararası Burdur Deprem ve Çevre Sempozyumu, Mayıs 7-9, 2015, Burdur, Türkiye, ii–iii.
• Aksoy, Y., Turan, A.Y. ve Atalay, H. (2009). İstanbul Fatih ilçesi yeşil alan yeterliliğinin Marmara depremi öncesi ve sonrası değerleri kullanılarak incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 14(2), 137–150.
• Anonim. (2020). Burdur ilinin coğrafi yapısı ve tarihi. Erişim 20 Eylül 2020, https://burdur.tarimorman.gov.tr/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=11
• Anhorn, J. ve Khazai, B. (2015). Open space suitability analysis for emergency shelter after an earthquake. Natural Hazards Earth System Sciences, 15, 789–803.
• Alçada‐Almeida, L., Tralhão, L., Santos, L. ve Coutinho‐Rodrigues, J. (2009). A multiobjective approach to locate emergency shelters and identify evacuation routes in urban areas. Geographical Analysis, 41(1), 9-29.
• Bayram, V., Tansel, B.Ç. ve Yaman, H. (2015). Compromising system and user interests in shelter location and evacuation planning. Transportation Research Part B: Methodological, 72, 146–163.
• Bayram, V. ve Yaman, H. (2018a). Shelter location and evacuation route assignment under uncertainty: A benders decomposition approach. Transportation Science, 52(2), 416–436.
• Bayram, V. ve Yaman, H. (2018b). A stochastic programming approach for shelter location and evacuation planning. RAIRO Operations Research, 52(3), 779–805.
• Bilham, R. (2010). Lessons from the Haiti earthquake. Nature, 463(7283), 878–879.
• Chanta, S. ve Sangsawang, O. (2012). Shelter-site selection during flood disaster. Lecture Notes in Management Science, 4, 282–288.
• Coburn, A. ve Spence, R. (2002). Earthquake protection. West Sussex : John Wiley & Sons Ltd.
• CRED (Centre for Research on the Epidemiology of Disasters). (2020). Natural disasters 2019. Erişim 20 Eylül 2020, https://cred.be/sites/default/files/adsr_2019.pdf
• Çal, D.Y. ve Aydemir, E. (2018). Yerleşke içi acil durum toplanma yerlerinin belirlenmesi: Süleyman Demirel Üniversitesi Örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6(3), 520–531.
• Çavdur, F., Köse-Küçük, M. ve Sebatlı, A. (2016). Allocation of temporary disaster response facilities under demand uncertainty: An earthquake case study. International Journal of Disaster Risk Reduction, 19, 159–166.
• Çavuş, U.Ş. ve Akyol, C. (2015). Burdur deprem riski ve hasar tahmini. Uluslararası Burdur Deprem ve Çevre Sempozyumu, Mayıs 7-9, 2015, Burdur, Türkiye, 31–40.
• Çelik, H.Z., Özcan, N.S. ve Erdin, H.E. (2017). Afet ve acil durumlarda halkın toplanma alanlarının kullanılabilirliğini belirleyen kriterler. 4. Uluslararası Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, Ekim 11-13, 2017, Eskişehir, Türkiye.
• Çınar, A.K., Akgün, Y. ve Maral, H. (2018). Afet sonrası acil toplanma ve geçici barınma alanlarının planlanmasındaki faktörlerin incelenmesi: İzmir-Karşıyaka örneği. Planlama, 28(2), 179–200.
• Desouza, K.C. ve Flanery, T.H. (2013). Designing, planning, and managing resilient cities: A conceptual framework. Cities, 35, 89–99.
• EM-DAT (The International Disaster Database). (2020). The international disaster database. Erişim 20 Eylül 2020, https://public.emdat.be/
• Ergünay, O. (2002). Afete hazırlık ve afet yönetimi. Ankara: Türkiye Kızılay Derneği Genel Müdürlüğü Afet Operasyon Merkezi (AFOM).
• Galindo, G. ve Batta, R. (2013). Review of recent developments in OR/MS research in disaster operations management. European Journal of Operational Research, 230(2), 201–211.
• GB50413-2007. (2007). Standard for urban planning on earthquake resistance and hazardous prevention, Beijing.
• Gerdan, S. ve Şen, A. (2019). Afet ve acil durumlar için belirlenmiş toplanma alanlarının yeterliklerinin değerlendirilmesi: İzmit örneği. İdealkent Dergisi, 10(28), 962–983.
• Gerdan, S. ve Şen, A. (2020). Kocaeli / Başiskele ilçesi afet ve acil durum toplanma alanlarının yeterliklerinin değerlendirilmesi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 8(2), 489–500.
• Gökgöz, B.İ., İlerisoy, Z.Y. ve Soyluk, A. (2020). Acil durum toplanma alanlarının AHP yöntemi ile değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (19), 935–945.
• İBB (İstanbul Büyükşehir Belediyesi). (2003). İstanbul Deprem Master Planı. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Plan ve İmar Dairesi, Zemin ve Deprem İnceleme Müdürlüğü.
• JICA (Japon Uluslararası İş birliği Ajansı). (2002). Türkiye Cumhuriyeti İstanbul ili sismik mikro-bölgeleme dahil afet önleme/azaltma temel planı çalışması. İstanbul: Japon Uluslararası İş birliği Ajansı (JICA) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB).
• Kadıoğlu, M. (2008). Modern, bütünleşik afet yönetimin temel ilkeleri. M. Kadıoğlu ve E. Özdamar (Ed.), Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri içinde (1–34) Ankara: JICA Türkiye Ofisi Yayınları No: 2.
• Kılcı, F., Kara, B.Y. ve Bozkaya, B. (2015). Locating temporary shelter areas after an earthquake: A case for Turkey. European Journal of Operational Research, 243(1), 323–332.
• Kınay, Ö.B., Kara, B.Y., Saldanha-da-Gama, F. ve Correia, I. (2018). Modeling the shelter site location problem using chance constraints: A case study for Istanbul. European Journal of Operational Research, 270(1), 132–145.
• Kırçın, P.N., Çabuk, S.N., Aksoy, K. ve Çabuk, A. (2017). Ülkemizde yeşil alanların afet sonrası toplanma alanı olarak kullanılma olanaklarının artırılması üzerine bir araştırma, 4. Uluslararası deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, Ekim 11-13, 2017, Eskişehir, Türkiye.
• Li A.C., Nozick L., Xu N. ve Davidson R. (2012). Shelter location and transportation planning under hurricane conditions. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 48(4), 715–729.
• Li L., Jin M. ve Zhang L. (2011). Sheltering network planning and management with a case in the Gulf Coast region. International Journal of Production Economics, 131(2), 431–440.
• Liu, Q., Ruan, X. ve Shi, P. (2011). Selection of emergency shelter sites for seismic disasters in mountainous regions: Lessons from the 2008 Wenchuan Ms 8.0 Earthquake, China. Journal of Asian Earth Sciences, 40(4), 926–934.
• McLoughlin, D. (1985). A framework for integrated emergency management. Public Administration Review, 45, 165–172.
• MTA (Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü). (2020). Yerbilimleri harita görüntüleyici ve çizim editörü. Erişim 20 Eylül 2020, http://yerbilimleri.mta.gov.tr/anasayfa.aspx
• Nishikawa, S. (2003). Total disaster risk management for sustainable development. International Training Program on Total Disaster Risk Management, Haziran 10-13, 2003, Japan, Proceeding of the International Conference on TDRM, 11–14.
• Norio, O., Ye, T., Kajitani, Y., Shi, P. ve Tatano, H. (2011). The 2011 Eastern Japan Great Earthquake Disaster: Overview and Comments. International Journal of Disaster Risk Science, 2(1), 34–42.
• Özbay, E., Çavuş, Ö. ve Kara, B.Y. (2019). Shelter site location under multi-hazard scenarios. Computers & Operations Research, 106, 102–118.
• Özcan, N. S., Erdin, H. E. ve Zengin, H. (2013). Kentlerde Açık ve Yeşil Alan Sistemlerinin Afet Yönetimi Bağlamında Kullanılabilirliğinin Değerlendirilmesinde Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS): İzmir Örneği. TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi. Ankara.
• Özyıldıran, G. (2015). 1971 Burdur Depremi Sonrası İmar Çalışmaları. Uluslararası Burdur Deprem ve Çevre Sempozyumu, Mayıs 7-9, 2015, Burdur, Türkiye, 311–321.
• Santibáñez, L.R. (2016). Urban evacuation tsunamis: guidelines for urban design. Journal of Engineering and Architecture, 4, 117–132.
• Smith, C. (2007). Urban disorder and the shape of belief: the great Chicago fire, the Haymarket bomb, and the model town of Pullman. USA: University of Chicago Press.
• Sorensen, J.H. ve Sorensen, B.V. (2007). Community processes: warning and evacuation. H. Rodriguez E.L. Quarantelli ve R.R. Dynes (Ed.), Handbook of Disaster Research. Handbooks of Sociology and Social Research içinde (183–199), New York: Springer.
• Şahin, Y. ve Hazırcı, M. (2019). Geçici iskân alanlarının seçimi için AHP temelli P-Medyan modeli: Burdur örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 7(2), 403–417.
• Tong, Z., Zhang, J. ve Liu, X. (2012) GIS-based design of urban emergency shelter in Songbei Harbin. Z. Qian, L. Cao, W. Su, T. Wang, H. Yang (Ed.) Recent advances in computer science and information engineering (617–622), Berlin: Springer.
• Torus, B. ve Şener, S.M. (2015). Post-disaster shelter design and CPoDS. ITU Journal of the Faculty of Architecture, 12(1), 269–282.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). (2020). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. Erişim 20 Eylül 2020, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
• Xu, J., Yin, X., Chen, D., An, J. ve Nie, G. (2016). Multi-criteria location model of earthquake evacuation shelters to aid in urban planning. International Journal of Disaster Risk Reduction, 20, 51–62.
• Yuan, Y. (2008). Impact of intensity and loss assessment following the great Wenchuan Earthquake. Earthquake Engineering and Engineering Vibration, 7(3), 247–254.
• Yücel, G. (2018). Earthquake and evacuation area assessment for Istanbul Avcılar district. Disaster Science and Engineering, 4(2), 65–79.
• Zhu, C., Wang, Y., Ren, W., Luo, I., Yin, Y., Xie, W. ve Liu, W. (2016). The planning of green spaces to prevent and avoid urban disasters in Dujiangyan. International Journal of Simulation: Systems, Science and Technology, 17(46), 271–276.