GENEL ÖZ YETERLİLİK VE İŞ ARAMA YETKİNLİK DÜZEYİ İLİŞKİSİNDE İŞSİZLİK KAYGISININ ARACILIK ROLÜ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 3, 1938 - 1958, 29.11.2022

Ayşe Elif Yazgan , Aslan Şendoğdu , Özlem Karadağ Ak

https://doi.org/10.30798/makuiibf.1035351

Öz

Çalışmanın amacı, Necmettin Erbakan Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Finans ve Bankacılık Bölümü’nden 2017- 2020 yılları arasında mezun olmuş öğrencilerin sahip olduğu öz yeterlilik ve iş arama yetkinlik düzeyi ilişkisinde işsizlik kaygısının aracılık rolünü ölçmektir. Araştırmanın evreni, Necmettin Erbakan Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Finans ve Bankacılık bölümünde 2017- 2020 yılları arasında mezun olmuş 328 mezun öğrenciden oluşmaktadır. Verilerin analizi safhasında SPSS paket programından yararlanılmıştır. İş deneyimi olanların genel işsizlik kaygısının daha düşük olduğu ve iş arama yetkinlik düzeyinin ise daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Genel öz yeterlilik ile genel işsizlik kaygısı arasında negatif yönlü orta düzeyde bir ilişki, genel işsizlik kaygısı ile iş arama yetkinlik düzeyi arasında negatif yönlü zayıf düzeyde bir ilişki, genel öz yeterlilik ile iş arama yetkinlik düzeyi arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar ışığında genel öz yeterliliğin iş arama yetkinlik düzeyini yordadığı görülmüştür. Ayrıca genel öz yeterlilik genel işsizlik kaygısını da yordamaktadır. Genel işsizlik kaygısı da iş arama yetkinlik düzeyini negatif yönlü yordamaktadır. Ayrıca Bootstrapp analizi sonuçlarından hareketle genel öz yeterlilik ve iş arama yetkinlik düzeyi arasındaki ilişkide genel işsizlik kaygısının kısmi aracılık rolünün olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

öz yeterlilik, iş arama yetkinlik düzeyi, işsizlik kaygısı

MEDIATING ROLE OF UNEMPLOYMENT ANXIETY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN GENERAL SELF-EFFICACY AND JOB SEARCHING COMPETENCE LEVEL

Öz

The aim of the study is to measure the role of unemployment anxiety in the relationship between self-efficacy and job searching competence level of students who graduated from Necmettin Erbakan University, Faculty of Applied Sciences, Department of Finance and Banking between 2017 and 2020. The research population consists of 328 graduate students. SPSS package software was used during the phase of data analysis. It was determined that those with work experience had lower overall unemployment anxiety and a higher level of job search competence. A moderate negative relationship was found between general self-efficacy and general unemployment anxiety; a weak negative relationship was found between general unemployment anxiety and job search competence level; and a positive moderate relationship was found between general self-efficacy and job search competence level. In the light of the results obtained, it was seen that general self-efficacy increases the level of job search competence. In addition, general self-efficacy relieves general unemployment anxiety. General unemployment anxiety also negatively reduces the level of job search competence. In addition, based on the results of the Bootstrapp analysis, it was determined that the general unemployment concern had a partial mediating role in the relationship between general self-efficacy and job searching competence level.

Anahtar Kelimeler

self- efficacy, job searching competence level, unemployment concern

Kaynakça

• Alhadabi, A. & Karpinski, A. C. (2019). Grit, Self-Efficacy, Achievement Orientation Goals, and Academic Performance in University Students. International Journal of Adolescence and Youth, 25, 519-535.
• Balkaya, E. (2017). Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinde İşsizlik Kaygısı ve Girişimcilik Niyeti İlişkisi: TRA1 Bölgesi Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Basmacı, G., Tektaş, M., Tektaş, N. ve Öz Ceviz, N. (2017). Kaygı Düzeylerı̇nı̇ Etkı̇leyen Faktörler: Önlı̇sans Öğrencı̇lerı̇ ve Mezunları Üzerı̇ne Bı̇r Araştırma. İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 69-85.
• Çakır, M. A. ve Tagay, Ö. (2015). Developing Job Search Self Efficacy Scale and Turkish University Students' Job Search Self-efficacy Levels. British Journal of Education, Society & Behavioural Science, 10(3), 1-12.
• Çolakoğlu, T., Kanyılmaz Polat, E. ve Gezer Aydın, G. (2017). İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencilerinin İşsizlik Kaygısı Üzerine Bir Araştırma: Biga İİBF Örneği. International Journal of Innovative Approaches in Social Sciences, 1(1), 29-39.
• Deer, L. K., Gohn, K. & Kanaya, T. (2018). Anxiety and Self-Efficacy as Sequential Mediators in US College Students’ Career Preparation. Education+ training, 60(2), 185-197.
• Dursun, S. ve Aytaç, S. (2012). Üniversite Öğrencilerinin İşgücü Piyasasına Yönelik Beklentileri ve İş Deneyimleri ile Umutsuzluk ve Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 373- 388.
• Ersoy-Kart, M. & Erdost, H. E. (2008). Unemployment Worries among Turkish University Students. Social Behavior and Personality: An International Journal, 36(2), 275-288.
• Hackett, G. (1995). Self-Efficacy in Career Choice and Development. Cambridge University Press, USA (Self Efficacy in Changing Society: Edited by Albert Bandura).
• Hackett, G. & Betz, N. E. (1995). Self-efficacy and Career Choice and Development. In J. E. Maddux (Ed.), “Self-efficacy Adaptation, and Adjustment Theory, Research, and Application”, New York: Plenum Press: 249-280.
• Haycock, L. A., McCarthy, P. & Skay, C. L. (1998). Procrastination in College Students: The Role of Self-Efficacy and Anxiety. Journal of Counseling & Development, 76, 317-324.
• Judge, T. A., Erez, A. & Bono, J. E. (1998). The Power of Being Positive: The Relation Between Positive Self- Concept and Job Performance. Human Performance, 11, 67-187.
• Lin, Y. & Flores, L. Y. (2011). Job Search Self-Efficacy of East Asian International Graduate Students. Journal of Career Development, 40(3),186-202.
• Özdamar, K. (2002). Paket Programlar ile İstatistik Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi: 661-673.
• Petruzzıello, G., Mariani, M. G., Chiesa, R. & Guglielmi, D. (2021). Self-efficacy and Job Search Success for New Graduates. Personnel Review, 50(1), 225- 243.
• Rusu, A., Chiriac, D. C., Sălăgean, N. & Hojbotă, A. M. (2013). Job Search Self–Efficacy as Mediator Between Employment Status and Symptoms of Anxiety. Roman Journal of Applied Psychology, 15(2), 69-75.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. & Müler, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23–74.
• Şahin Kutlu, Ş., Çetinbakış, M. ve Kutlu, M. (2019). Ünı̇versı̇te Son Sınıf Öğrencı̇lerı̇nde İşsı̇zlı̇k Kaygısı: Bandırma Onyedı̇ Eylül Ünı̇versı̇tesı̇ İktı̇sadı̇ ve İdarı̇ Bı̇lı̇mler Fakültesı̇ Öğrencı̇lerı̇ Üzerı̇ne Bı̇r Uygulama. Ekev Akademı̇ Dergı̇sı̇, 23(78), 511-522.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2012). Using Multivariate Statistics (6th ed.). New Jersey: Pearson.
• Tagay, Özlem (2015). Career Decision-Making Diffuculties in Turkey and the USA, International Journal of Recent Advances in Multidisciplinary Research, 2(2), 232-239.
• Tekin Tayfun, A. N. ve Korkmaz, A. (2016). Üniversite Öğrencilerinde İşsizlik Kaygısı: Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 8(17), 534- 558.
• Tektaş, N. (2014). Üniversite Mezunlarının Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Dr. Mehmet YILDIZ Özel Sayısı 2014, 243-253.
• Ünlü, H. ve Erbaş, M. K. (2018). Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Akademik Öz-Yeterlikleri ve Mesleki Kaygıları. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 15-25.
• Yıldırım, S. (2011). Self-efficacy, Intrinsic Motivation, Anxiety and Mathematics Achievement: Findings from Turkey, Japan and Finland. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 5(1), 277-291.
• Yıldırım, F. ve İlhan, İ. Ö. (2010). Genel Özyeterlilik Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 2(4), 301-308.
• Yılmaz, İ. A., Dursun, S., Güngör Güzeller, E. ve Pektaş, K. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi: Bir Örnek Çalışma. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(4), 16-26.
• Weich, S. & Lewis, G. (1998). Poverty, Unemployment, and Common Mental Disorders: Population Based Cohort Study. Bmj, 317(7151), 115-119.
• http://www.gazeteduvar.com.tr, (Erişim: 11.06.2021).