EVALUATION OF BED UTILIZATION PERFORMANCE OF GENERAL HOSPITALS BY PABON LASSO METHOD

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 277 - 294, 29.03.2023

Ferda Işıkçelik , İsmail Ağırbaş

https://doi.org/10.30798/makuiibf.1097416

Öz

The Pabon Lasso Method is widely used in measuring the bed utilization performance of hospitals. In this study, It was evaluated that bed utilization performance of AI, AII and B group hospitals with general hospital status affiliated to the Ministry of Health in 2018-2021 by Pabon Lasso Method. The average bed turnover ratio of 257 hospitals within the scope of the research from 2018 to 2021 respectively was 61.9, 61.1, 40.1 and 43.6, ; bed occupancy rates 67.7, 67.4, 52.5 and 51.2; the average length stay are 4.1, 4.3, 5.0 and 4.7. It has been determined that 37% of AI group hospitals were nonproductive, 38% were productive; 47% of AII group hospitals are nonproductive, 36% are productive; 35% of the B group hospitals were nonproductive and 32% are productive. It has been determined that AI group training and research hospitals, 30% are nonproductive and 35% are in productive region; AI group city hospitals, 43% are nonproductive and 18% are in productive region; AII group general hospitals 43% are nonproductive, 33% are in productive region; AII group city hospitals 6% are nonproductive and 81% are in productive regions. While the performance of general hospitals was the best in 2018, the year in which it was the worst was 2020. It is thought that the low performance in 2020 is due to the heavy effects of the pandemic and the change in the current demand structure.

Anahtar Kelimeler

Bed Turnover Ratio, Bed Occupancy Rate, Bed Utilization Performance, Average Length of Stay, Pabon Lasso Method

GENEL HASTANELERİN YATAK KULLANIM PERFORMANSININ PABON LASSO YÖNTEMİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Pabon Lasso Yöntemi hastanelerin yatak kullanım performansının ölçümünde yaygın kullanım alanına sahiptir. Bu çalışmada Sağlık Bakanlığı’na bağlı genel hastane statüsüne sahip AI, AII ve B grubu hastanelerin 2018-2021 yatak kullanım performansı Pabon Lasso Yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamındaki 257 hastanenin 2018 yılından 2021 yılına kadar ortalama yatak devir hızı sırasıyla 61,9, 61,1, 40,1 ve 43,6; yatak doluluk oranı 67,7, 67,4, 52,5 ve 51,2; ortalama kalış günü 4,1, 4,3, 5,0 ve 4,7’dir. Araştırma süresince AI grubu hastanelerin %37’sinin verimsiz, %38’inin verimli; AII grubu hastanelerin %47’si verimsiz, %36’sı verimli; B grubu hastanelerin %35’i verimsiz, %32’si verimli bölgede konumlandığı saptanmıştır. AI grubu eğitim araştırma hastanelerinin %30’u verimsiz, %35’i verimli; AI grubu şehir hastanelerinin %43’ü verimsiz, %18’i verimli bölgede; AII grubu genel hastanelerin %43’ü verimsiz, %33’ü verimli; şehir hastanelerinin %6’sı verimsiz, %81’i verimli bölgededir. Genel hastanelerin performansının en iyi olduğu yıl 2018 iken en kötü olduğu yıl ise 2020’dir. 2020’de performans düşüklüğünün pandemi etkilerinin ağır görülmesi ve mevcut talep yapısındaki değişiklikten kaynaklandığı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yatak Devir Hızı, Yatak Doluluk Oranı, Yatak Kullanım Performansı, Ortalama Kalış Günü, Pabon Lasso Yöntemi.

Kaynakça

• Aeenparast A., Farzadi F., Maftoon F., Zandian H. ve Yazdeli MR. (2015). Quality of Hospital Bed Performance Studies based on Pabon Lasso Model. International Journal of Hospital Research, 4(3), 143-148.
• Ağırbaş, İ. (2019). Hastane Yönetimi ve Organizasyon. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Ajlouni MM., Zyoud A., Jaber B., Shaheen H., Al-Natour M. ve Anshasi RJ. (2013). The Relatıve Effıcıency Of Jordanıan Publıc Hospıtals Usıng Data Envelopment Analysıs And Pabon Lasso Dıagram. Global Journal Of Busıness Research, 7(2), 59-72.
• Akbulut, Y., Kutlu, G., Durur, F. ve Esatoğlu AE. (Ed.). (2021). COVID-19 Döneminde Sağlıkta Liderlik: COVID-19 Pandemisinde Sağlık Yönetimi. Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Bahadori M., Sadeghifar J., Hamoudzadeh P., Hakimzadeh M. ve Nejati M. (2011). Combining Multiple Indicators to Assess Hospital Performance in Iran using the Pabon Lasso Model, 4(4), 175-179.
• Baniasadi T., Khorrami F., Jebraeily M., Khamzade F. ve Ghovvati Kisomi F. (2018) Performance Evaluation of Hormozgan University of Medical Sciences (HUMS) hospitals based on Pabon Lasso Model. Evidence Based Health Policy, Management & Economics, 2(4), 249-57.
• Barati B., FarzianPour F., Arab M. ve Rahimi Foroushani A. (2017). Evaluation of the Performance of Hospitals in Torbat Heydarieh City Based on the PABON LASSO Model and its Relative Comparison with National Standards. Journal of Torbat Heydariyeh University of Medical Sciences, 5(3), 48-55.
• Çalışkan Z. (2016). Kamu Hastane Birlikleri Performansının Pabón Lasso Modeli ile Analizi. Sosyal Güvence Dergisi, 5(10), 1-24.
• Ekiyor, A. (2015). Evaluating Performance of Chest Diseases Departments Using Hospital Efficiency Indicators in Turkey. British Journal of Economics, Management & Trade, 6(2), 145-150.
• Emamgholipour S., Afkar A., Eskandari M. ve Tavakkoli M. (2015). Trend of Hospital Performance in Northern Iran: A 5-year Assessment Using Pabon Lasso Model. International Journal of Hospital Research, 4(4), 177-182.
• Esen, H. ve Yiğit, V. (2021). Yoğun bakım yatak kullanım verimliliğinin Pabon Lasso modeli ile değerlendirilmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 1138-1150.
• Hafidz F., Ensor T. ve Tubeuf S. (2018). Assessing health facility performance in Indonesia using the Pabón‐Lasso model and unit cost analysis of health services. nt J Health Plann Mgmt, 33, 541–556.
• Kalhor R., Ramandi FD., Rafiei S., Tabatabaee SS., Azmal M. ve Kalhor L. (2016). Performance Analysis of Hospitals Affiliated to Mashhad University of Medical Sciences Using the Pabon Lasso Model: A Six-Year-Trend Study. Biotech Health Sci, 3(4), 38629.
• Lasso, H. P. (1986). Evaluating hospital performance through simultaneous application of several ındicators. Bulletin Of The Pan American Health Organization, 20(4), 341-357.
• Masoumi G., Kasnaviyeh MH., Tahrizadeh A., Panahi M. ve Najafi M. (2014). Hospital Performance Based on Pabon Lasso Model. International Journal of Hospital Research, 3(1), 49-54.
• Nabukeera M., Boerhannoeddin A. ve Raja Noriza RA. (2013). An Evaluatıon Of Health Centers And Hospıtal Effıcıency In Kampala Capıtal Cıty Authorıty Uganda: Usıng Pabon Lasso Technıque. Jummec, 2015, 18(1).
• Naghavian M., Naghshine A., Abdi M. ve Jahani MA. (2015). The Evaluation of Performance Indicators in the Health Care Centers of Babol University of Medical Sciences by the Pabon Lasso Model. J Babol Univ Med Sci, 17(3), 76-82.
• Nwagbara VC. ve Rasiah R. (2015). Rethinking health care commercialization: evidence from Malaysia. Nwagbara and Rasiah Globalization and Health, doi 10.1186/s12992-015-0131-y.
• OECD: OECD Heath at a Glance 2021. (2021). Erişim adresi https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/ae3016b9-en.pdf?expires=1648820229&id=id&accname=guest&checksum=5D39AA8A3A5094AC3AE45D10F754675D.
• Qodoosinejad J., Daemi A., Saadati M. ve Yaghoubi R. (2017). Evaluation of the Efficiency of Tabriz Hospitals: Using the Pabon Lasso Model in a 5-Year Period. Evidence Based Health Policy, Management & Economics, 1(3), 151-7.
• Sağlık Bakanlığı: Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2020 Haber Bülteni (2021). Erişim adresi https://sbsgm.saglik.gov.tr/TR,85754/saglik-istatistikleri-yilligi-2020-haber-bulteni-yayimlanmistir.html.
• Sağlık Bakanlığı: Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2019 (2020). Erişim adresi https://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/40564/0/saglik-istatistikleri-yilligi-2019pdf.pdf
• Taşkaya, S. (2019). Sağlık Bakanlığı ve Üniversite Ortak Hastanelerinin Verimliliğinin Pabon Lasso Modeli İle Değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3), 559-576.
• Taşkaya, S. (2020). Türkiye’deki Eğitim ve Araştırma Hastanelerinin Verimliliğinin Pabon Lasso ve Veri Zarflama Analizleri ile Belirlenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23(2), 247-260.
• Yıldız MS. (2017). Türkiye’de 2002-2015 Yılları Arasında Hastane Yatak Kullanımının Değerlendirilmesi: Pabon Lasso Metodu Uygulaması. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(3), 347-356.
• Yiğit A. (2019). Analysis of bed use performance of pediatrics clinics in Turkey. J Contemp Med 2019, 9(4), 354-358.
• Yiğit P. ve Kumru S. (2016). Türkiye’de Hastane Verimliliğinin Pabon Lasso Yöntemi ile İncelenmesi. 10. Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, Ankara.
• Yiğit V. (2017). Hastanelerde Yatak Kullanım Etkinliğinin Pabón Lasso Modeli ile Analizi. USAYSAD, 3(1), 164-174. Yiğit V. ve Esen H. (2017). Pabon Lasso Modeli ve Veri Zarflama Analizi ile Hastanelerde Performans Ölçümü. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 26-32.
• Younsi M. (2014). Performance of Tunisian Public Hospitals: A Comparative Assessment Using Pabón Lasso Model. International Journal of Hospital Research, 3(4), 159-166.