KADINLARIN İDEOLOJİK YÖNELİMLERİ ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI: ANTALYA ÖRNEĞİ

Year 2023, Volume: 10 Issue: 2, 1358 - 1387, 02.08.2023

Nazlı Tekin

https://doi.org/10.30798/makuiibf.1220247

Abstract

Dünyayı etkileyen ideolojiler Türkiye’de de kendine yer bulmuştur. Dünyadaki ideolojilerden farklı olarak Türkiye içi dinamikler de ideolojilerin gelişimini etkilemiştir. Türkiye’de ideolojiler ilk olarak sağ-sol ekseninde ayrışırken, günümüzde ise laiklik-din, modern-geleneksel ve milliyetçilik ekseninde ayrışmaktadır. Bireyin sahip olduğu ideolojide cinsiyet belirleyici bir faktör olarak yer almaktadır. Genellikle kadınların ve erkeklerin ideolojileri yönünde farklılık olmakta, kadınlar erkeklere göre daha çok muhafazakâr ve dini ideolojileri desteklemektedirler. Bu çalışma ile kadınların ve erkeklerin ideolojik yönelimleri ve kadınların ideolojilerinin nasıl farklılaştığı ve bu farklılığa etki eden faktörler alan araştırması ile belirlenmeye çalışılmıştır. Küme örnekleme yöntemine göre Türkiye’de Antalya ilinde yaşayan kadın (663) ve erkek (196) denek üzerinde yapılan alan araştırma sonucunda; kadın ve erkek arasında benimsenen ideolojilerin farklı olduğu ve bu farklılığın nedeni biyolojik cinsiyet yerine toplumsal cinsiyet rollerinin bir sonucu olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca kadınların sahip olduğu sosyoekonomik özelliklerin onların kendi ideolojilerinde de farklılığa yol açtığı bulgusuna ulaşılmıştır.

Keywords

İdeoloji, Kadın, Erkek, Toplumsal Cinsiyet, Antalya Kenti.

Supporting Institution

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ

Project Number

723757 numarası ile YÖK Ulusal Tez Veri merkezine kayıtlı "Kadın ve İdeoloji: Antalya Örnekolay Araştırması" isimli doktora tezinin bir bölümünden üretilmiştir.

Thanks

Doktora tez danışmanım Prof. Dr. Şaban SİTEMBÖLÜKBAŞI'na teşekkür ederim.

A FIELD RESEARCH ON THE IDEOLOGICAL TENDENCY OF WOMEN: THE CASE OF ANTALYA

Abstract

Ideologies that affect the world have also found a place for themselves in Turkey. Different from the ideologies in the world, the internal dynamics also impacted on the development of ideologies in Turkey. While ideologies in Turkey first diverged on the right-left axis, today they differ on the axis of secularism-religion, modern-traditional, and nationalism. Gender has been a determining factor in the ideology of individuals. Generally, there are differences in the ideologies of women and men, and women support conservative and religious ideologies more than men. In this study, the ideological orientations of women and men and how women's ideologies differ and the factors affecting this difference were tried to be determined by field research. As a result of the field research conducted by using the cluster sampling method on female (663) and male (196) subjects living in Antalya, Turkey, it has been found that the ideologies adopted by men and women are different, and the reason for this difference is the result of gender roles instead of biological sex. In addition, it has been found that the socioeconomic characteristics of women cause differences in their own ideologies.

Keywords

Ideology, Woman, Man, Gender, Antalya City.

Project Number

723757 numarası ile YÖK Ulusal Tez Veri merkezine kayıtlı "Kadın ve İdeoloji: Antalya Örnekolay Araştırması" isimli doktora tezinin bir bölümünden üretilmiştir.

References

• Acar, F. (1993). Türkiye’de İslamcı hareket ve kadın. Ş. Tekeli (Ed.), 1980’ler Türkiye’sinde kadın bakış açısından kadınlar, içinde (79-100). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aciyan, E. P. (2019). 80’li yıllarda Türkiye’de kadın hareketleri: feminist dergisi üzerine bir inceleme. Ş. Kocaman ve Y. Ulutürk (Ed.), Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi 5.uluslararası bilimsel araştırmalar kongresi bildiri tam metin kitabı içinde (73-84). Balıkesir: Asos Yayınları.
• Akdoğan, Y. (2010). Muhafazakâr-demokrat siyasal kimliğin önemi ve siyasal İslamcılıktan farkı. H. Yavuz (Ed.), AK parti toplumsal değişimin yeni aktörleri içinde (59-95). İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Aksoy, F. (1996). Kadın erkek ilişkilerinde davranış problemleri. N. Arat (Ed.) Kadın gerçeklikleri içinde (87-101). İstanbul: Say Yayınları.
• Alkan, T. (1989). Siyasal bilinç ve toplumsal değişim, Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Althusser, L. (2003). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. (Çev. Tümertekin, A). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Altunışık, R., Çoşkun, R. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı, Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Altuntaş, N. (2004). Yıldızı sönmeyen bir ideoloji: milliyetçilik. Doğu Batı Düşünce Dergisi İdeolojiler III, 30(5). (173-190). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Arat, Y. (1993). Feminizm ve İslam: kadın ve aile dergisinin düşündürdükleri. Ş. Tekeli (Ed.), 1980’ler Türkiye’sinde kadın bakış açısından kadınlar içinde (100-113). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ataman, M. (2009). Feminizm: geleneksel uluslararası ilişkiler teorilerine alternatif yaklaşımlar demeti. Alternatif Politika Dergisi, 1(1), 1-41.
• Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Berktay, F. (2006). Tarihin cinsiyeti. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bora, A. (2010). Kadınların sınıfı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bora, T. (2008). Türk sağının üç hali milliyetçilik muhafazakarlık İslamcılık. İstanbul: Birikim Yayınları.
• Çağlayan, H. (2013). Analar yoldaşlar tanrıçalar Kürt hareketinde kadınlar ve kadın kimliğinin oluşumu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çaha H., Aydın, E. S. ve Çaha, Ö. (2014). Değişen Türkiye’de kadın, İstanbul: KADEM Yayınları.
• Düzkan, A. (2001). Bu iş bu memlekette nasıl olacak. A. İlyasoğlu ve N. Akgökçe (Ed.), Yerli bir feminizme doğru içinde (39-51). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Ercoşkun, B. (2019). Tarihsel perspektiften Türkiye’de liberalizm. Akademik Bakış Dergisi İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, 72(Mart-Nisan), 105-122.
• Erdoğan, C. (2021). Bilimsel anketler için örneklem sayısı hesaplama programı. Erişim adresi ttps://www.academia.edu/39022606/Bilimsel_Anketler_%C4%B0%C3%A7in_%C3%96rneklem_Say%C4%B1s%C4%B1_Hesaplama_Program%C4%B1_Excel_
• Erol, M. (2008). Toplumsal cinsiyetin tutumlar üzerindeki etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 199-219.
• Ersoy, E. (2009). Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği (Malatya örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 209-230.
• Giddens, A. (2010). Modernite ve bireysel kimlik: geç modern çağda benlik ve toplum. (Çev. Tatlıcan, Ü). İstanbul: Say yayınları.
• Göle, N. (2011). Modern Mahrem, İstanbul: Metis Yayınları.
• Güleç Taşdemir, A. (2017). Muhafazakarlık ve sosyal politika. D. B. Sarıipek & A. Güleç Taşdemir (Ed.), İdeoloji ve sosyal politika içinde (37-57). Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Güler, Z. (2010). Sosyal demokrasi ve Türkiye. İstanbul: Siyah Beyaz Kitap.
• Güriz, A. (2011). Sosyal demokrasi ideolojisi. Ankara: Phoenix.
• Güven Tezcan, S. (2017). Temel epidemiyoloji. Ankara: Hipokrat Kitapevi.
• Harari, Y. N. (2015). Hayvanlardan tanrılara sapiens. (Çev. Genç, E). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Heywood, A. (2014). Siyasi ideolojiler. (Çev. Bayram, A. K., İnaç, H., Akın, Ş. ve Kalkan, B). Ankara: Adres Yayınları.
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, (2008). Toplumsal cinsiyet eşitliği (2008-2013), Ankara.
• Kazancı, M. (2002). Althusser, ideoloji ve iletişimin dayanılmaz ağırlığı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 57(1), 55-87.
• Kılıç, S. (2012). Örnek büyüklüğü, güç kavramları ve örnek büyüklüğü hesaplaması. Journal of Mood Disorders, 2(3), 140-142. doi:10.5455/jmood.20120921043306
• Kışlalı, A. T. (2008). Siyaset bilimi. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Kundakçı, F. S. (2010). "Feminizmde yeni yaklaşımlar: Judith Butler. H. Onur İnce (Ed.), Günümüzde yeni siyasal yaklaşımlar eleştiriler farklılıklar çözüm arayışları içinde (476-522). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Nagel, J. (2013). Erkeklik ve milliyetçilik: ulusun inşasında toplumsal cinsiyet ve cinsellik. (Çev. Bora, A). A. G. Altınay (Ed.), Vatan millet kadınlar içinde (65-101). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nisbet, R. 82011). Muhafazakarlık düş ve gerçek. (Çev. Bülbül, K. ve Serenli, M. F). Ankara: Kadim Yayınları.
• Onur İnce, H. (2010). İdeolojisizleşme ideolojisi ya da günümüzde ideolojik olan üzerine düşünceler. H. Onur İnce (Ed.), Günümüzde yeni siyasal yaklaşımlar eleştiriler farklılıklar çözüm arayışları, içinde (15-45). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Özkırımlı, U. (1999). Milliyetçilik kuramları eleştirel bir bakış. İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Phillips, A. (1995). Demokrasinin cinsiyeti. (Çev. Türker, A). İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Popova, N. (1999). Sosyalizm diyarında kadın. (Çev. Güneşdoğdu, M. ve Yarkın, İ). İstanbul: İnter Yayınları.
• Ramazanoğlu, Y. (2005). Cumhuriyet’in dindar kadınları. Y. Aktay (Ed.), Modern Türkiye'de siyasi düşünce cilt VI İslamcılık içinde (804-812). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sancar, S. (2008). Siyasal Katılım. Türkiye'de toplumsal cinsiyet eşitsizliği içinde (217-299). İstanbul: (TÜSİAD- KADİGER Yayınları.
• Sancar, S. (2013). Türk modernleşmesinin cinsiyeti erkekler devlet, kadınlar aile kurar. İstanbul: İletişim Yayınları. Seçimde Başarı İçin Seçmeni Tanımak CHP Seçmen Davranışı Çalışma Kılavuzu. (2020 23 Ocak). Erişim Adresi https://www.gazetevatan.com/siyaset/chpden-secmen-analizi-510713
• Sitembölükbaşı, Ş. (2001). Parti seçmenlerinin siyasal yönelimlerine etki eden sosyoekonomik faktörler: Isparta örnekolay araştırması 1995-1999. Ankara: Nobel Yayın.
• Sitembölükbaşı, Ş. (2007). Türkiye ideolojik ve sosyoekonomik grupların siyasal düşünce kalıpları. Ankara: Asil Yayın.
• Şentürk, H. (2008). Seçmenin DNA'sı seçmen tercihlerini etkileyen faktörler. İstanbul: Okutan Yayınları.
• Tekin, N. (2009). Ev kadınları ve çalışan kadınlar arasında siyasal davranış farklılıkları: Isparta örnekolay araştırması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Isparta.
• Thompson, J. B. (2013). Modern ideoloji ve kültür: kitle iletişimi çağında eleştirel toplum kuramı. (Çev. Çetin, İ). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Toprak, B. ve Çarkoğlu, A. (2006). Değişen Türkiye'de din toplum ve siyaset. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) Yayınları.
• Toprak, B. ve Çarkoğlu, A. (2000). Türkiye'de din toplum ve siyaset. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) Yayınları.
• Trebaud, F. (2005). Toplumsal cinsiyet araştırmaları. Ed. F. Trebaud, (Çev. Fethi, A) Kadınların tarihi cilt 5 içinde (13-24). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). Erişim Adresi https://data.tuik.gov.tr/Bulten/DownloadIstatistikselTablo?p=AUWR0JBUrYxI5LT82wni6gGrNyfjDPW3S47t94qmcqQmtkZKOj83ZhjqYuD/8wTA
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları. Erişim adresi https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2020-37210
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). İstatistiklerle kadın 2020. Erişim adresi https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2020-37221
• Üşür, S. (1992). İslamcı kadınların yaşam alanı: tepkisel indirgemecilik mi?. N. Arat (Ed.), Türkiye'de kadın olgusu içinde (131-151) İstanbul: Say Yayınları.
• Van Dijk, T. (2003). Söylem ve ideoloji çokanlamlı bir yaklaşım. B. Çoban ve Z. Özarslan (Ed.), Söylem ve ideoloji: mitoloji, din, ideoloji içinde (15-49). İstanbul: Su Yayınları.
• Yaylagül, L. (2008). Neo-liberalizm ve medya politikaları. L. Yaylagül ve N. Korkmaz (Ed.), Medya, popüler kültür ve ideoloji içinde (105-124). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yılmaz, H. (2006). Türkiye’de muhafazakarlık aile, din, batı: ilk sonuçlar üzerine değerlendirme. Erişim adresi https://docplayer.biz.tr/11429607-Turkiye-de-muhafazakarlik-aile-din-bati-mart-2006-ilk-sonuclar-uzerine-genel-degerlendirme.html
• Yılmaz, Z. (2015). Dişil dindarlık İslamcı kadın hareketinin dönüşümü. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yuval-Davis, N. (2007). Cinsiyet ve millet. (Çev. Bektaş, A). İstanbul: İletişim Yayınları.