Evaluation of the Structure-Satisfaction Relationship in Health Organizations

Year 2025, Volume: 12 Issue: 2, 386 - 408, 30.06.2025

Murat Karataş , Atılhan Naktiyok

https://doi.org/10.30798/makuiibf.1385142

Abstract

The aim of this paper, conducted in hospitals across Türkiye, is to investigate the relationship between organizational structure and job satisfaction, as well as to evaluate its impact on expectations and overall satisfaction. In this context, a study was carried out in hospitals operated by the Ministry of Health (MoH), universities, and private entities, examining how employees perceive the levels of formalization, centralization, complexity, and specialization that constitute the organizational structure, and how these factors influence their job satisfaction levels. We also aimed to perform a comparative analysis by illustrating the relationship between structure and satisfaction in hospitals with different ownership types, while proposing structural variables to enhance job satisfaction. The findings indicate that private hospitals significantly differ from publicly-owned and university hospitals at a notable significance level. When comparing complexity levels among hospitals, it was observed that MoH hospitals exhibited a negative difference compared to both private and university hospitals.

Keywords

Healthcare Organizations , Job Satisfaction , Ministry of Health , Organizational Structure , Structural Variables in Healthcare System

Ethical Statement

Ethics committee approval for the study was obtained from the Atatürk University Ethics Committee on August 1, 2019, with document number 88656414-000-E.1900224636. The authors declare that the study was conducted in accordance with research and publication ethics. The authors confirm that no part of the study was generated, either wholly or in part, using Artificial Intelligence (AI) tools. The authors declare that there are no financial conflicts of interest involving any institution, organization, or individual associated with this article. Additionally, there are no conflicts of interest among the authors. The authors declare that their contribution ratios to the study are as follows: First Author 80%; Second Author 20%.

Thanks

The authors thank the Atatürk University Faculty of Economics and Administrative Sciences, Atatürk University Graduate School of Social Sciences, Atatürk University Social and Human Sciences Ethics Committee, Trabzon Governorate Provincial Health Directorate Kanuni Education and Research Hospital Directorate, and Karadeniz Technical University Rectorate Health Application and Research Center (Farabi Hospital) Directorate.

References

• Akyürek, A., & Orhaner, E. (2017). Özel hastanelere talebi etkileyen faktörler. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 4(4), 237-248. https://doi.org/10.5455/sad.13-1513939681
• Altunoğlu, A., & Karaman, F. (2005). İş tatmini ve organizasyon yapısı. Kamu üniversiteleri üzerine ampirik bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(2), 83-97.
• Baycan, A. (1985). Analysis of several aspects of job satisfaction between different occupational groups [Unpublished Master Thesis]. Boğaziçi University.
• Bragg, J., & Andrews, I. (1973). Participative decision making: An experimental study in a hospital. The Journal of Applied Behavioral Science, 6, 727-735.
• Bradish, C. (2003). An examination of the relationship between regional sport commissions and organizational structure (Publication No. 3137410) [Published doctoral dissertation]. Florida State University. https://www.proquest.com/docview/193960649?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true&sourcetype=Dissertations%20&%20Theses
• Brent, S., John, C., Evan, B., & Jeanette, T. (2017). Job satisfaction in Cascadia: A comparison of British Columbia, Oregon and Washington Civil Servants. The Social Science Journal, 554(4), 379-388.
• Brumels, K., & Beach, A. (2008). Professional role complexity and job satisfaction of collegiate certified athletic trainers. Journal of Athletic Training, 43(4), 373-378.
• Bucic, T., & Gudergan, S. (2004). The impact of organizational settings on creativity and learning in alliances. Management, 7(3), 257-273.
• Çetin, H., Zetter Aygen, S., Taş, S., & Çaylak, M. (2013). İş doyumu ve çalışanların demografik özellikleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi: Antalya Atatürk Devlet Hastanesi örneği. Akdeniz İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26, 145-163.
• Çetinkaya, A., & Tanış, Z. (2017). Örgütlerde kayırmacılığın iş yüküne etkisi: Kamu kurumlari araştırması. International Journal of Economic and Administrative Studies, 16, 607-618. https://doi.org/10.18092/ulikidince.324231
• Çınaroğlu, S. (2018). Eğitim ve araştırma hastanesi olan ve olmayan hastanelerin teknik verimliliklerinin veri zarflama analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(2), 179-198.
• Çınaroğlu, S., & Şahin, B. (2013). Özel ve kamu hastanelerinin algılanan kurumsal itibar ve imaj açısından karşılaştırılması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(18), 283-298.
• Danacı, B. (2010). Sağlık Bakanlığı, Üniversite ve özel hastanelerin yataklı birimlerinde görev yapan hemşirelerin iş tatminlerinin karşılaştırılması [Unpublished master’s thesis]. Dumlupınar University.
• Daft, R. L. (2008). Organization theory and design (10th ed.). South-Western, Cengage Learning. Demirbilek, S., & Çolak, M. (2008). Sağlık hizmetlerinde kalite: Manisa İli örneği. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 91-111.
• Dönbekçi, H., Yılmaz, F., & Özata, M. (2018). Özel hastane işletmeciliğinin mevcut durumu ve geleceği: Konya örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(4), 675-697.
• Fabnoun N., & Chaker M. (2003). Comparing the quality of public and public hospitals. Managing Service Quality, 13(4), 209-299.
• Folami, L., & Bline, D. (2012). Relationship Among job satisfaction, task complexity, and organizational context in public accounting. International Review of Business Research Papers, 8(4), 207-224.
• Frederickson, J. (1986). The strategic decision process and organizational structure. Academy of Management Review, 11(2), 280-297. https://doi.org/10.5465/amr.1986.4283101
• Friday, S., & Friday, E. (2003). Racioethnic perceptions of job characteristics and job satisfaction. Journal of Management Development, 22(5), 446-442.
• Gönültaş, T., Aytaç, N., & Akbaba, M. (2018). Çukurova Üniversitesi Balcalı Hastanesi’nde çalışan hemşirelerde iş doyumunun araştırılması. Sakarya Tıp Dergisi, 8(1), 30-40.
• Hage, J., & Aiken, M. (1970). Social change in complex organizations (1th ed.). Random House.
• Hall, R. (1999). Organizations: Structures, processes and outcomes (10th ed.). Prentice Hal.
• Hall, R., Johnson, N., & Haas, J. (1967). Organizational size, complexity and formalization. American Sociological Review, 32(6), 903-912.
• Hodge, B.J., Antony, W. P., & Gales, L. M., (1996). Organization theory: A strategic approach (5th ed.). Prentice-Hall.
• Jackson, J. (2007). An Examination of the Relationship between elementary school principal’s perceptions of shared decision making and three organizational structures (Publication No. 3279738) [Published doctoral dissertation]. Wayne State University. https://www.proquest.com/docview/304803378/C91C92E4A94241AAPQ/1?accountid=7412&sourcetype=Dissertations%20&%20Theses
• Karagöz, Y., & Ağbektaş, A. (2016). Yapısal eşitlik modellemesi ile yaşam memnuniyeti modelinin geliştirilmesi. Bartın Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 7(13), 274-290.
• Karahan, A. (2007). Hastane işletmelerinde örgütsel yapıdan kaynaklanan çatışmalar ve Afyon Kocatepe Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi örneği [Unpublished doctoral dissertation]. Afyon Kocatepe University.
• Karaman, F., & Altunoğlu, A. (2007). Kamu üniversiteleri öğretim elemanlarının ış tatmini düzeyini etkileyen faktörler. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(1), 109-120.
• Kavuncubaşı, Ş., & Yıldırım, S. (2012). Hastane ve sağlık kurumları yönetimi (3. Baskı). Siyasal Kitabevi.
• Kaya, S., Tengilimoğlu, D., Işık, O., Akbolat, M., & Yılmaz, A. (2013). Sağlık kurumlarında kalite yönetimi (3. Baskı). Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Kerman, U., Demirgil, H., Altan, Y., & Aslıhan, B. (2011). Özel hastanelerin yönetsel sorunları üzerine bir araştırma: Antalya ve Isparta örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(1), 93-108.
• Koçel, T. (2003). İşletme yöneticiliği (9. Baskı). Beta.
• Köksal, Bilge Aloba (1994). İstatistik analiz metodları (4. Baskı). Çağlayan Kitabevi.
• Köseoğlu, M., & Ocak, S. (2010). Misyon ifadelerinde kullanılan öğeler işletmelerin mülkiyet yapısına göre değişir mi? Özel ve kamu hastaneleri üzerine bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 13(1), 63-82.
• Kurt, E., & Doğramacı, B. (2014). Terfi, işlem kayırmacılığı ve işe alma boyutlarında kayırmacılık davranışı algısının ölçülmesi: İstanbul ilinde faaliyet gösteren bir belediye iştirakinde çalışanlar üzerine bir araştırma. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 2(2), 82-96.
• Kuşluvan, Z., & Kuşluvan, S. (2005). Otel işletmelerinde iş ve işletme ile ilgili faktörlerin işgören tatmini üzerinde görece etkisi: Nevşehir Örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16(2), 183-203.
• Lambert, E., Paoline III, E., & Hogan, N. (2006). The impact of centralization and formalization on correctional staff job satisfaction and organizational commitment: An exploratory study. Criminal Justice Studies, 19(1), 23-44.
• Morgan, G., Karen C., B., Nancy, L., & Gene, W. (2004). SPSS for introductory statistics: Use and interpretation (2th ed.). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Naktiyok, A., & Küçük, O. (2003). İşgören (iç müşteri) ve müşteri (dış müşteri) tatmini, işgören tatmininin müşteri tatmini üzerine etkileri: Ampirik bir değerlendirme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,17(1), 225-243.
• Naktiyok, A., Yanık, O., & Timuroğlu, M. (2015). Yıldırmaya maruz kalan çalışanların agresif tepkileri: Bireysel ve çalışma hayatına ilişkin farklılıklar. Amme İdaresi Dergisi, 50(1), 117-177.
• Oldham, G., & Hackman, J. (1981). Relationships between organizational structure and employee reactions: Comparing alternative frameworks. Administrative Science Quarterly, 26, 66-83. https://doi.org/10.2307/2392600
• Olson, E.M., Slater, S.F. and Hult, G. T. M. (2005) The performance implications of fit among business strategy, marketing organization structure, and strategic behavior. Journal of Marketing, 69, 49-65. https://doi.org/10.1509/jmkg.69.3.49.66362
• Organ, D., & Greene, C. (1981). The effect of formalization on professional involvement: A compensatory process approach. Administrative Science Quarterly, 26(2), 237-252.
• Öztürk, P. (2014). Sağlık kurumlarının kurumsallaşmasının kurum performansı üzerine etkisi [Unpublished doctoral dissertation]. Haliç University.
• Parasuraman, A., ZeIthaml, V. A., & Berry L. L. (1985). A conceptual model of service quality and its implications for future. Research Journal of Marketing, 49(4), 41-50.
• Posdakoff, F.M. & MacKenzie, Z. B. (1994). Organizational citizenship behaviors and sales unit effectiveness. Journal of Marketing Research, 31(3). 351-363
• Pugh, D., Hickson, D., Hinnings, C., & Turner, C. (1968). Dimension of organization structure. Administrative Science Quarterly, 13(1), 65-105. https://doi.org/10.2307/2391262
• Reimann, B. (1974). Dimensions of structure in effective organizations: Some empirical evidence. The academy of Management Journaly, 17(4), 693-708.
• Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2013). Organizational behavior (15th ed.). Nobel.
• Sargut, A. (2001). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim (2. Baskı). İmge Kitabevi.
• Schaffer, J. D. (1986). Competitive strategy, organization structure and performance in the lodging industry: An empirical assessment of Miles and Snow’s (1978) Perspectives of Organizations [Unpublished doctoral dissertation]. Virginia Polytechnic Institute and State University.
• Shoemaker, H., & El-Ahraf, A. (1983). Decentralization of nursing service management and its impact on job satisfaction. Nursing Administration Quarterly, 7(2), 69-76.
• Spector, P. (1997). Job satisfaction (1th ed.). Sage Publications.
• Srivastava, A., Locke, E., Judge, T., & Adams, J. (2010). Core self-evaluations as causes of satisfaction: The mediating role of seeking task complexity. Journal of Vocational Behavior, 77(2), 255-265.
• Şahin, B., Ateşoğlu, D., & Çiftçi, E. (2017). Türkiye sağlık personeli memnuniyet araştırması (1. Baskı). Sağlık Bakanlığı
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi (1. Baskı). Arı Yayıncılık.
• Şimşek, Ö. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş - Temel ilkeler ve Lisrel uygulamaları (1. Baskı). Ekinoks.
• Tanner, B. (2007). An analysis of the relationships among job satisfaction, organizational trust and organizational commitment in an acute care hospital (Publication No. 3266765) [Published doctoral dissertation]. Saybrook University. https://www.proquest.com/docview/304724983?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true&sourcetype=Dissertations%20&%20Theses
• Tekin, B. (2015). Sağlık hizmeti sistemlerinin etkinliği: Bir kamu hastanesi ve özel hastane karşılaştırması. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 483-506.
• Tengilimoğlu, D., Işık, O., & Akbolat, M. (2014). Sağlık işletmeleri yönetimi (6. Baskı). Nobel.
• Tengilimoğlu, D., & Kılıç, M. (2004). Hastanelerde halkla ilişkiler: Sağlık Bakanlığı, üniversite, SSK ve özel hastane yöneticilerinin halkla ilişkiler uygulamalarına yönelik ampirik bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 175-200.
• Tannenbaum, A. (1992). Organizational theory and organizational practice. Management International Rewiev, 32, 50-62.
• Uğurluoğlu, Ö. (2015). Üniversite hastanelerinde uygulanan organizasyon yapılarının değerlendirilmesi. İşletme Bilimi Dergisi, 3(1), 52-63.
• Walton, E. (1981). The comparison of measures of organization structure. The Academy of Management Review, 6(1), 155-160.
• Weels, G. (1990). Influence of organizational structure on nurse manager job satisfaction. Nursing Administration Quarterly, 14(4), 1-8.
• Weiss, D., Dawis, R., England, G., & Lofquist, L. (1967). Manual for the minnesota satisfaction questionnaire. University of Minnesota, Industrial Relations Center. https://vpr.psych.umn.edu/sites/vpr.umn.edu/files/files/monograph_xxii__manual_for_the_mn_satisfaction_questionnaire.pdf
• West, M., Smith, H., Feng, W., & Lawthom, R. (1998). Research excellence and departmental climate in British Universities. Journal of Occupational Psychology, 71, 261-281.
• Zeitz, G. (1984). Bureaucratic role characteristics and member affective response in organizations. The Sociological Quarterly, 25(3), 301-318.
• Zerenler, M., & Öğüt, A. (2007). Sağlık sektöründe algılanan hizmet kalitesi ve hastane tercih nedenleri araştırması: Konya örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 18, 501-519.