Mücadele Sporcularında Zihinsel Dayanıklılık: Duygu Düzenleme Etkisi

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 63 - 75, 30.06.2025

Özgür Gülen , Mehmet Kumartaşlı

https://doi.org/10.70701/makusbd.1691371

Öz

Başarılı bir performans için sporcunun sadece fiziksel özelliklerinin değil psikolojik özelliklerinin de yeterli olması gereklidir. Bu çalışmanın amacı mücadele sporcularında zihinsel dayanıklılık ve duygu düzenlemenin ilişkisini incelemektir. Çalışmaya 168 erkek, 86 kadın olmak üzere taekwondo, karate, judo, güreş, boks, wushu, kickboks branşları ile uğraşan 254 sporcu katıldı. Katılımcıların tanımlayıcı istatistiklerini saptamak için “Kişisel Bilgiler Formu” oluşturuldu. Veri toplama aracı olarak ise Altıntaş (2015) tarafından Türkçeye uyarlanarak geçerlik güvenirlik çalışması yapılan “Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri” ve Tingaz ve Ekin (2021) tarafından da sporcular için uyarlaması yapılan “Duygu Düzenleme Ölçeği” (DDÖ) kullanıldı. Veriler sanal ortamda Google Formlar üzerinden toplandı. Çalışmanın istatistiki analizleri JASP (0.19.1) programı ile yapıldı. Verilerin analizinde farklılıkları saptamak için ikili değişkenler için Bağımsız Örneklem T-Testi, değişkenler arası ilişkiyi belirlemek için Pearson Korelasyon Analizi kullanıldı. Analiz sonucunda; cinsiyet değişkeninin zihinsel dayanıklılık toplam puanı ve kontrol alt boyutunda, millik değişkeni ile güven alt boyutunda, kendini başarılı olarak değerlendirme değişkeni ile kontrol, güven, devamlılık alt boyutları ve zihinsel dayanıklılık toplam puanında anlamlılık tespit edildi. Bilişsel yeniden değerlendirme alt boyutu ile zihinsel dayanıklılık düzeyi ve alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı. Bastırma alt boyutu ve devamlılık alt boyutunda negatif yönde düşük ilişki tespit edildi. Sonuç olarak duygu düzenleme stratejilerinin zihinsel dayanıklılık düzeylerini etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Duygu düzenleme , Zihinsel Dayanıklılık , mücadele sporcuları

Mental Toughness in Combat Athletes: The Effect of Emotion Regulation

Öz

In order to achieve optimal levels of athletic performance, it is essential that athletes possess not only physical attributes but also adequate psychological characteristics. The aim of this study is to examine the relationship between mental toughness and emotion regulation among combat sport athletes. A total of 254 athletes (168 male, 86 female) participated in the study, representing the disciplines of taekwondo, karate, judo, wrestling, boxing, wushu, and kickboxing. “Personal Information Form” was developed to determine the participants’ descriptive statistics. As data collection instruments, the “Sports Mental Toughness Inventory,” adapted into Turkish and validated by Altıntaş (2015), and the “Emotion Regulation Questionnaire,” adapted for athletes by Tingaz and Ekin (2021), were utilized. Data were collected online via Google Forms. Statistical analyses were conducted using the JASP (version 0.19.1) software. An Independent Samples T-Test was employed to identify differences across binary variables, and Pearson Correlation Analysis was used to examine relationships among variables. The results revealed significant differences in the total score of mental toughness and the control sub-dimension based on gender; in the confidence sub-dimension based on national athlete status; and in the control, confidence, constancy sub-dimensions, as well as the total mental toughness score based on self-evaluated athletic success. A statistically significant relationship was found between the cognitive reappraisal sub-dimension and mental toughness levels, including its sub-dimensions. A low but negative correlation was identified between the suppression sub-dimension and the constancy sub-dimension. In conclusion, it can be stated that emotion regulation strategies have an impact on levels of mental toughness.

Anahtar Kelimeler

Emotional regulation , mental toughness , combat athletes.

Kaynakça

• Aditya, R. S., Rahmatika, Q. T., Solikhah, F. K., AlMutairi, R. I., Alruwaili, A. S., Astuti, E. S., & Fadila, R. (2024). Mental toughness may have an impact on athlete’s performance: Systematic review. Retos, 56, 328-337. https://doi.org/10.47197/RETOS.V56.103768
• Akman, H., & Var, L. (2024). Aktif sporcuların zihinsel dayanıklılık ve stresle başa çıkma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 233-246.
• Altıntaş, A. (2015). Sporcuların zihinsel dayanıklılıklarının belirlenmesinde optimal performans duygu durumu, güdülenme düzeyi ve hedef yöneliminin rolü [Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Ayyıldız, H. (2024). Türk milli muay thai sporcularının duygu düzenleme ve psikolojik becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bahadır, G., & Adiloğulları, İ. (2020). Spor yapan üniversite öğrencilerinde zihinsel dayanıklılık ile duygusal zekâ arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences - IJSETS, 6(4), 117-128. https://doi.org/10.18826/useeabd.793760
• Bayrakdaroğlu, Y., Şenel, E., & Karakuş, K. (2022). Çok yönlü liderlik ile duygu düzenleme arasındaki ilişki. Spor Eğitim Dergisi, 6(3), 228-239. https://doi.org/10.55238/seder.1196385
• Bull, S. J., Shambrook, C. J., James, W., & Brooks, J. E. (2005). Towards an understanding of mental toughness in elite English cricketers. Journal of Applied Sport Psychology, 17, 209-227. https://doi.org/10.1080/10413200591010085
• Cowden, R. G. (2016). Mental toughness, emotional intelligence, and coping effectiveness. Perceptual and Motor Skills, 123(3), 737-753. https://doi.org/10.1177/0031512516666027
• Eldeleklioğlu, J., & Eroğlu, Y. (2015). A Turkish adaptation of the emotion regulation questionnaire. Journal of Human Sciences, 12(1), 1157-1168. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/3144
• Gameiro, N., Rodrigues, F., Antunes, R., Matos, R., Amaro, N., Jacinto, M., & Monteiro, D. (2023). Mental toughness and resilience in trail runner’s performance. Perceptual and Motor Skills, 130(3), 1202-1220.
• Gross, J. J. (2002). Emotion regulation: affective, cognitive, and social consequences. Psychophysiology, 39(3), 281-291. https://doi.org/10.1017/S0048577201393198
• Gross, J. J., & Barrett, L. F. (2011). Emotion generation and emotion regulation: One or two depends on your point of view. Emotion Review, 3(1), 8-16. https://doi.org/10.1177/1754073910380974
• Gross, J. J., & John, O. P. (2003). Individual differences in two emotion regulation processes: Implications for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 85(2), 348-362. https://doi.org/10.1037/0022-3514.85.2.348
• Gucciardi, D. F., Gordon, S., & Dimmock, J. A. (2008). Towards an understanding of mental toughness in Australian football. Journal of Applied Sport Psychology, 20(3), 261-281. https://doi.org/10.1080/10413200801998556
• Gucciardi, D. F., Hanton, S., Gordon, S., Mallett, C. J., & Temby, P. (2015). The concept of mental toughness: Tests of dimensionality, nomological network, and traitness. Journal of Personality, 83(1), 26-44. https://doi.org/10.1111/jopy.12079
• Guo, Z., & Chang, L. (2024). Unveiling the mental toughness and performance resilience of table tennis athletes. Journal of Education and Educational Research, 8(3), 41-56. https://doi.org/10.54097/4C61KB54
• Hsieh, Y. C., Lu, F. J. H., Gill, D. L., Hsu, Y. W., Wong, T. L., & Kuan, G. (2024). Effects of mental toughness on athletic performance: a systematic review and meta-analysis. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 22(6), 1317-1338. https://doi.org/10.1080/1612197X.2023.2204312
• Jones, G., Hanton, S., & Connaughton, D. (2002). What is this thing called mental toughness? An investigation of elite sport performers. Journal of Applied Sport Psychology, 14(3), 205-218. https://doi.org/10.1080/10413200290103509
• Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (11. bs). Nobel Yayınları.
• Kocaekşi, S., & Özbay Yıldırım, I. (2020). Güreşçilerde zihinsel dayanıklılık, öz yeterlik inancı ve sportif kendine güven düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 392-406.
• Koç, İ., & Gençay, Ö. A. (2021). Badminton sporcularının zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 110-124.
• Kushwaha Scholar, L., Tyagi Professor, S., Kushwaha, L., & Tyagi, S. (2023). A data meaning approach on selected components of psychological performance between male and female badminton players. International Journal of Sports, Exercise and Physical Education, 5(1), 39-42. https://doi.org/10.33545/26647281.2023.V5.I1A.37
• Laborde, S., Raab, M., & Dosseville, F. (2013). Emotions and performance: Valuable insights from the sports domain. Içinde Handbook of psychology of emotions (Vol 1): Recent theoretical perspectives and novel empirical findings. (ss. 325-357). Nova Science Publishers.
• Mohebi, M., Zarei, S., & Sohbatiha, M. (2017). The relationship between emotion regulation strategies and mental toughness in elite taekwondo athletes. Sport Psychology Studies, 6(21), 29-42. https://doi.org/10.22089/SPSYJ.2017.2830.1294
• Nicholls, A. R., Polman, R. C. J., Levy, A. R., & Backhouse, S. H. (2009). Mental toughness in sport: Achievement level, gender, age, experience, and sport type differences. Personality and Individual Differences, 47(1), 73-75. https://doi.org/10.1016/J.PAID.2009.02.006
• Örel, M. Z., & Çalık, F. (2024). The relationship between mental training skills and emotion regulation in wrestlers. International Journal of Eurasian Education and Culture, 9(25), 66-104. https://doi.org/10.35826/IJOECC.1819
• Robazza, C., Morano, M., Bortoli, L., & Ruiz, M. C. (2023). Athletes’ basic psychological needs and emotions: the role of cognitive reappraisal. Frontiers in Psychology, 14, 1205102. https://doi.org/10.3389/FPSYG.2023.1205102
• Sheard, M., Golby, J., & Van Wersch, A. (2009). Progress Toward Construct Validation of the Sports Mental Toughness Questionnaire (SMTQ). 25(3), 186-193. https://doi.org/10.1027/1015-5759.25.3.186
• Şahan, H., & Şahin, R. (2020). Üniversite öğrencilerinin duygu düzenleme güçlüğü ile spor ilişkisinin araştırılması. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 21-30.
• Şahin, S. (2022). Taekwondo sporcularında kronotip, duygu düzenleme becerileri ve zihinsel dayanıklılık arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Şahinler, Y., & Ersoy, A. (2019). Sporcuların zihinsel dayanıklılıklarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(2), 168-177. https://doi.org/10.24289/ijsser.558658
• Şimşek, B., & Kartal, A. (2023). Takım ve bireysel sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 28-40.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Içinde Pearson (7. bs, C. 5). Pearson.
• Taber, K. S. (2018). The use of cronbach’s alpha when developing and reporting research ınstruments in science education. Research in Science Education, 48(6), 1273-1296. https://doi.org/10.1007/s11165-016-9602-2
• Tamminen, K. A., Bonk, D., Milne, M. J., & Watson, J. C. (2025). Emotion dysregulation, performance concerns, and mental health among Canadian athletes. Scientific Reports 2025 15:1, 15(1), 1-7. https://doi.org/10.1038/s41598-025-86195-5
• Thelwell, R., Weston, N., & Greenlees, I. (2005). Defining and understanding mental toughness within soccer. Journal of Applied Sport Psychology, 17(4), 326-332. https://doi.org/https://doi.org/10.1080/10413200500313636
• Tingaz, O. E., & Ekiz Altun, M. (2021). Duygu düzenleme ölçeğinin sporcular için uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi Gazi Journal of Physical Education and Sports Sciences, 2021(2), 301-313.
• Yarayan, Y. E., Yıldız, A. B., & Gülşen, D. B. A. (2018). Elit düzeyde bireysel ve takim sporu yapan sporcularin zihinsel dayaniklilik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Güncel Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 992-999. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2509
• Yazıcı, Ö. F. (2022). Sporcuda duygu düzenleme olan bastırma ve bilişsel yeniden değerlendirmenin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Içinde Spor Bilimlerine Kuramsal Bakış (1. bs, ss. 121-135). Gazi Kitabevi.
• Yıldız, Z. (2024). Profesyonel voleybolcuların mükemmeliyetçilik, stresle başa çıkma stratejileri ve bilişsel duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.