Küreselleşen Dünyada Rekabet Politikası ve Gelişmekte Olan Ülkeler

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 1, 121 - 133, 25.10.2013

Hasan Sabır

Öz

Bu çalışmada, dünya ekonomisinde serbestleşme sonucunda ticaret ve rekabet politikası
arasındaki ilişkilerin ve küresel rekabet sorunlarının önem kazanması ve buna bağlı olarak
ortak rekabet kurallarının gerekliliği ve gelişmekte olan ülkelerin rekabet politikası sorunları
üzerinde durulmaktadır. Rekabet politikası rekabeti kısıtlayan şirketler arasındaki anlaşmalara,
hakim durumun kötüye kullanılmasına, birleşmelere karşı uygulanmakla birlikte küresel
rekabet politikasının yokluğunda rekabet politikası kuralları etkisiz kalabilecektir. Küreselleşmeyle
birlikte anti-rekabetçi uygulamalar da artmaktadır. Serbest ticaret koşullarında
küresel karteller ve küresel birleşmeler gibi küresel anti-rekabetçi uygulamalar ortaya çıkmaktadır.
Ticaretle ilgili uluslar arası rekabet problemleri giderek daha önemli hale gelmektedir.
Gelişmekte olan ülkelerin küresel karteller konusunda haklarını aramaları çok zordur. Bu
bağlamda gelişmekte olan ülkeler anti-rekabetçi uygulamalara karşı daha savunmasızdırlar.
Gelişmekte olan bir ülke, gelişmiş bir ülkenin içinde yer aldığı bir karteli soruşturamaz ve
bu kartelin merkezi olan ülkeye baskı yapamaz. Ayrıca gelişmiş ülkeler ihracat kartellerine
toleranslı davranmak yoluyla gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerine zarar vermektedirler.
Tüm bu durumlara karşı ortak rakabet kuralları tesis edilmesi gereği ortaya çıkmaktadır. Ticarete
ilişkin küresel sorunların başında küresel karteller, üçüncü ülkeleri etkileyen birleşmeler
gelmektedir. Rekabet politikasına ilişkin küresel kuralların getirilmesi uluslar arası rekabet
sorunlarının çözümünde önemli bir adım olacaktır. Sonuç olarak küresel rekabet politikası bu
tür rekabet sorunlarına bir çözüm olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Rekabet Politikası, Ticaret Politikası, Gelişmekte Olan Ülkeler

Kaynakça

• Kitaplar
• ALADA, Dinç (2000). İktisat Felsefesi ve Belirsizlik, İstanbul:Bağlam Yayınları.
• BAĞRIAÇIK, Atilla (1983). Türk Sanayiinde Pazar Hakimiyeti, İstanbul: Dünya Yayınları..
• EROL, Kemal (2000). Rekabet Kurallarının Ülke Dışı Uygulanması, Ankara: Rekabet Kurumu
• GRAHAM, Edward Monty - RICHARDSON, David J. (1997). Competition Policies for the Global Eco- nomy, Washington: Institute for International Economics.
• GÜRAN, Sevgi (1989). Makroekonomik Analize Giriş, İstanbul: Der Yayınları.
• HOEKMAN, Bernard (1999). “Competition Policy, Devoloping Countries and the WTO”, WTO, World Economy 1999.
• JOEKES, Susan and EVANS, Phil. Competition And Development: The Power Of Competitive Markets. International Development Research Centre(IDRC), (Canada, 2008).
• HOEKMAN, Bernard - KOSTECKI Michel M. (1997). The Political Economy of The World Trading Sys- tem: From GATT to WTO, Oxford: Oxford University Press.
• KAZGAN, Gülten (1997). Küreselleşme ve Yeni Ekonomik Düzen: Ne Getiriyor? Ne Götürüyor? Nereye Gidiyor?, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• ------------------------- (1991). İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• KIELY, Ray (1998). “Transnational companies, global capital and the Third World”, Ed. Ray Kiely and Phil Marfleet, Globalisation and the Third World, London: Routledge.
• ---------------- (1998). “Globalisation post-modernity and the Third World”, Ed. Ray Kiely and Phil Marfleet, Globalisation and the Third World, London: Routledge.
• KILIÇBAY, Ahmet (1985). Türkiye’de Piyasa Ekonomisi, İstanbul: İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayın No: 509.
• KIRZNER M. Israel (2001). “Piyasa Rekabetinin Dayanılmaz Gücü”, çev. Ferhat B. Özgen, Liberal Dü- şünce, Yıl 6, (Kış), 69-72.
• KLEIN, W. Roger (1973). “A Dynamic Theory of Comparative Advantage”, The American Economic Re- view, Volume LXIII, Number 1, (March), 173-184.
• KREININ, E. M. (1995). International Economics: A Policy Approach, USA: The Dryden Press.
• KUYUCUKLU, Nazif (1995). İktisadi Olaylar Tarihi, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• MUCUK, İsmet (1987). Modern İşletmecilik, İstanbul: Der Yayınları.
• ÖZEL, Mustafa (1993). Piyasa Düşmanı Kapitalizm, İstanbul: İz Yayıncılık.
• ÖZSUNAY, Ergun (1985). Kartel Hukuku, İstanbul: İ.Ü. Hukuk Fakültesi Yayınları.
• POSNER, Richard (1976). Antitrust Law: An Economic Perspective, Chicago: Chicago University Press.
• PÜTZ, Theodor (1994). Kuramsal Ekonomi Politikasının Temelleri, çev. Naci Kepkep, İstanbul: Der Ya- yınları.
• RODRIK, Dani (1997). Has Globalization Gone Too Far?, Washington: Institute for Internatio- nal Economics.
• SABIR, Hasan (2012). Azgelişmiş Ülkelerde Rekabet ve Kalkınma, İstanbul: Der Yayınevi.
• SCHERER, F. M. (1996). “International Trade and Competition Policy”, Ed. Einer Hope, Competition Policy in an Global Economy, London: Routledge.
• STIGLITZ, E. JOSEPH (2002), Küreselleşme: Büyük Hayal Kırıklığı, çev. Arzu Taşçıoğlu, Plan B Yayınları.
• SMITH, Adam (1997). Ulusların Zenginliği, çev. Ayşe Yunus ve Mehmet Bakırcı, İstanbul: Alan Yayın- cılık. Dergiler
• ATİYAS, İzak (2000). “Rekabet Politikasının İktisadi Temelleri Üzerine Düşünceler”, Rekabet Dergisi, Sayı 1, (Ocak), 25-46.
• DEMİR, Ömür (1998). “Dünya Ticaret Örgütü’nün Yeni Çalışma Konusu: Ticaret ve Rekabet Politikaları arasındaki İlişki”, Dış Ticaret Dergisi, Yıl:3, Sayı:9, (Nisan), 48-72.
• GÜRSEL, Seyfettin (1997). “Piyasa Ekonomisi”, Galatasaray Sosyal Bilimler Dergisi, (Bahar), 53-71.
• HANLI, Hakan (2001). “Küreselleşme ve Rekabet Politikası: Global Ticaret”, Rekabet Bülteni, Sayı 5, İstanbul: ESC Yayınları, 27-29. Diğer
• 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun.
• OECD (2000). Journal of Competition Policy: Competition and Regulatory Reform, Volume: 2, No: 2, Paris: OECD Publications.
• -------- (1984). Competition and Trade Policies: Their Interaction, Paris: OECD Publications.