KISA SÜRELİ SIK FINDIK TÜKETİMİNİN SERUM Na, K, Cl, Fe, Ca DÜZEYLERİNE ve HEMATOLOJİK PARAMETRELER ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2009, Cilt: 10 Sayı: 2, 27 - 31, 01.08.2009

Ebru Emekli Alturfan Emel Kasıkçı Emine Gülal Aysen Yarat Nezaket Eren

Öz

AMAÇ:Yurdumuzda yaygın olarak yetiştirilen, 'Corylus avellana' cinsinden olan fındık; E vitamini, niasin,kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg) ve potasyum (K) gibi mineralleri içeren önemli bir besin olup son yıllardafındığın kalp damar hastalıkları açısından olumlu etkileri çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. Amacımızliteratürde sık fındık tüketimi olarak belirtilen miktardaki fındığın 7 gün boyunca tüketiminin serum sodyum(Na), klor (Cl), demir (Fe), K ve Ca düzeylerine ve lökosit, eritrosit, hemoglobin, hematokrit, fibrinojen gibihematolojik parametreler üzerine etkisini incelemekti.GEREÇ ve YÖNTEMLER:25 sağlıklı bireyin gönüllü olarak 7 gün boyunca günde ortalama 20 g fındıkyemesi sağlandı. Diyet kısıtlaması yapılmadı. Fındık tüketme alışkanlığı olan ve olmayan kişiler ayrı ayrıdeğerlerlendirildi. Fındık tüketimi öncesi ve sonrasında sabah açlık kan örnekleri alındı. Serum parametreleri747 Hitachi otoanalizöründe Roche kitleri, hematolojik testler ise BCS tam otomatik koagulometre ve DadeBehring kitleri kullanılarak tayin edildi.BULGULAR:Fındık tüketme alışkanlığı olan ve olmayan kişilerde, 7 günlük düzenli fındık tüketiminden sonraserum Na, Cl, Ca değerleri anlamlı derecede azalırken, total demir bağlama kapasitesi (TDBK) anlamlı derecedearttı. Yedi günlük düzenli fındık tüketimi sonucu, fındık tüketme alışkanlığı olmayanlarda hemoglobin vehematokrit değerleri azalırken, fındık tüketme alışkanlığı olanlarda fibrinojen değerlerinde anlamlı artışgötürüldü.Ancak bütün bu değişimler normal sınırlar içindeydi.SONUÇ:Fındığın, kan lipidleri dışında, hemostatik sistem ve mineral dengesi üzerine etkilerini inceleyen uzundönemli çalışmalar, ülkemizde yaygın olarak yetişen ve tüketilen bu besin maddesinin etkilerinin açığa çıkmasınısağlayacaktır

Anahtar Kelimeler

Fındık, serum, mineraller, hematolojik parametreler

Investigation of the Effects of Frequent Hazelnut Consumption on Serum Na, K, Cl, Fe, Ca Levels and Hemostatic Parameters

Öz

OBJECTIVE: Hazelnut (Corylus avellana) widely raised and used in Turkey, is an important source of vitamin E, niacin, calcium (Ca), magnesium (Mg) and potassium (K). Recently, beneficial effects of hazelnut consumption in the prevention of cardiovascular diseases have been shown in several studies. Our aim was to investigate the effects of frequent hazelnut consumption on serum sodium (Na), K, chloride (Cl), iron (Fe) and Ca levels and hematological parameters such as leucocyte, eritrocyte, hemoglobin, hematocrit and fibrinogen levels. MATERIAL and METHODS: 25 volunteer healthy subjects were advised to eat 20 g/day hazelnut for 7 days without diet restriction. Subjects that consume nut habitually and non-consumers were evaluated separately. Fasting blood samples prior and after hazelnut consumption were taken. Blood parameters were analyzed using Roche kits in 747 Hitachi autoanalyzer, and hematological analysis were determined using Dade-Behring kits in BCSautomatic coagulometer. RESULTS: Hazelnut consumption, decreased serum Na, Cl, Ca and increased total iron binding capacity in hazelnut consumers and non-consumers. At the end of 7 days, hemoglobin and hematocrit levels decreased in non-consumers and fibrinogen levels were increased in hazelnut consumers. However all these changes were in normal limits. CONCLUSION: Studies on the effects of hazelnut consumption on hematological parameters and mineral balance may enlighten the effects this nutrient widely raised and consumed inTurkey.

Anahtar Kelimeler

Hazelnut serum, minerals, hematological parameters

Kaynakça

• 1. Ayfer M, Uzun A, Baş F. Türk fındık çeşitleri. Ankara, 1986.
• 2. Özdemir M. Factors influencing shelf life of hazelnut. Gıda Teknolojisi 1998;3(3): 66-71.
• 3. Kris-Etherton PM, Yu-Poth S, Sabaté J, Ratcliffe HE, Zhao G, Etherton TD. Nuts and their bioactive constituents: effects on serum lipids and other factors that affect disease risk. Am J Clin Nutr 1999;70(3 Suppl):504S-511S.
• 4. Emekli-Alturfan E, Kasikci E,YaratA. Peanut (Arachis hypogaea) consumption improves glutathione and HDL-cholesterol levels in experimental diabetes. Phytother Res 2008;22(2):180-4.
• 5. Emekli-Alturfan E, Kasikci E, Yarat A. Peanuts improve blood glutathione, HDL-cholesterol level and change tissue factor activity in rats fed a highcholesterol diet. Eur J Nutr 2007;46(8):476-82.
• 6. Emekli-Alturfan E, Kasikci E, Yarat A. Tissue factor activities of streptozotocin induced diabetic rat tissues and the effect of peanut consumption. Diabetes Metab Res Rev 2007;23(8):653-8.
• 7. Yarat A, Serdaroğlu E, Emekli E, Gülal E, Akyüz S, Eren N. Corylus avellana'nın tükürük ve kan glutatyon ve lipid peroksidasyonu ve serum lipidleri üzerine etkisi. Serbest Radikaller ve Antioksidanlar Araştırma Derneği III. Ulusal Kongresi, Afyon, 27-30 Mart 2003:56.
• 8. Carluccio M.A, Massaro M, Bonfrate C, Siculella L, Maffia M, Nicolardi G, Distante A, Storelli C, Caterina R. Oleic acid inhibits endotehelial activation. Arterioscler Thromb Vasc Biol 1999;19:220-8.
• 9. Hu FB, Stampfer MJ, Manson JE. Frequent nut consumption and risk of coronary heart disease in women: prospective cohort study. BMJ 1998;317:1341-5.
• 10. Durak I, Koksal I, Kacmaz M, Büyükkocak S. Hazelnut supplementation enhances plasma antioxidant potential and lowers plasma cholesterol levels. Clinica ChimicaActa 1999;284:113-5.
• 11. Alasavar C, Shahidi F, Liyanapathiarana CM, Ohshima T. Turkish tombul hazelnut (Corylus avellana). 1. compositional characteristics. J Agric Food Chem 2003;51:3790-6.
• 12. Hui-Guang T, Hu G, Dong Q, Yang X, Nan Y. Dietary sodium and potassium, socioeconomic status and blood pressure in a Chinese population. Appetite 1996;26:235-46
• 13. Eliot P, Stamler J, Nicols R. Intersalt revisited: further analyses of 24 hour sodium excretion and blood pressure within and across populations. BMJ 1996;312:1249-53.
• 14. Benstein JA, Feiner HD, Parker M, Dworkin LD. Superiority of salt restriction over diuretics in reducing renal hypertrophy and injury uninephrectomized SHR. Am J Physiol 1990;258:F1675F1681.
• 15. Matkovic V, Ilich JZ, Andon MB. Urinary calcium, sodium, and bone mass of young females. Am J Clin Nutr 1995;62:417-25.
• 16. Simopoulos PA. Essential fatty acids in health and chronic disease.Am J Clin Nutr 1999; 70 (suppl):560S- 9S.
• 17. Kang XJ, Leaf A. Prevention of fatal cardiac arrhythmias by polyunsaturated fatty acids. Am J Clin Nutr 2000;71(suppl):202S-7S.
• 18. Leaf A, Xiao YF, Kang JX, Billman GE. Prevention of sudden cardiac death by n-3 polyunsaturated fatty acids. Pharmacaol Ther 2003;98(3):355-77.
• 19. Martinez FE, Sieber VM, Jorge SM, Ferlin ML, MussiPinhata MM. Effect of supplementation of preterm formula with long chain polyunsaturated fatty acids on mineral balance in preterm infants. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2002;35(4):503-7.
• 20. Rezaee F, Masa A, De Mata MPM, Verheijen JH, , Koopmanb J. Effect of genetic background and diet on plasma fibrinogen in mice. Possible relation with susceptibility to atherosclerosis. Atherosclerosis 2002;164(1):37-4.
• 21. Anderson BM, Gibson RS, Sabry JH. The iron and zinc status of long-term vegetarian women. Am J Clin Nutr 1981;34:1042-8.