Lizimetre kullanılarak Maraş 18 çeşidi ceviz ağacının su tüketiminin belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 33 Sayı: 3, 397 - 403, 28.12.2020

Cafer Gençoğlan Serpil Gençoğlan Selçuk Usta

https://doi.org/10.29136/mediterranean.735874

Öz

Son yıllarda ceviz yetiştiriciliğine olan ilginin artmasıyla birlikte kurulan yeni ceviz bahçelerinin sayısı da hızla artmaktadır. Bu bahçelerde yetiştirilecek meyve verimi yüksek ceviz ağaçlarının su tüketimlerinin bilinmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada, yüksek meyve verimine sahip olan Maraş 18 çeşidi ceviz ağacının Kahramanmaraş koşullarındaki su tüketimi miktarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda lizimetre, elektronik kantar, tahliye tankı, plüviyometre ve damla sulama sisteminden meydana gelen bir tartılı lizimetre sistemi (TLS) oluşturulmuştur. TLS, Programlanabilir Lojik Kontrolör cihazı (PLC) tarafından kontrol edilmiştir. Öncelikle TLS koşullarında bir boyutlu su dengesi yöntemi uygulanarak, iki yaşındaki genç ceviz ağacının 2018 yılı Haziran - Ekim dönemi boyunca günlük su tüketimi miktarları (ETgenç) belirlenmiştir. Daha sonra ETgenç miktarlarına bağlı olarak, yetişkin ceviz ağaçlarının günlük su tüketimi miktarları (ETyetişkin) tahmin edilmiştir. Genç ceviz ağacı için 1.22 - 3.20 mm gün-1 arasında değişen ETgenç miktarları elde edilmiştir. İki yaşındaki genç ceviz ağaçlarının yetişkin ceviz ağaçlarının %30 - 40’ı oranında su tükettikleri göz önünde bulundurularak, 15 günlük dönemler için ETyetişkin miktarları tahmin edilmiştir. ETyetişkin miktarları Haziran ayı için 6.77 mm gün-1, Temmuz ayı için 8.49 - 9.14 mm gün-1, Ağustos ayı için 5.71 - 6.00 mm gün-1, Eylül ayı için 3.86 - 7.43 mm gün-1 ve Ekim ayı için 3.49 mm gün-1 olarak tahmin edilmiştir. ETyetişkin miktarlarının “Türkiye’de Sulanan Bitkilerin Su Tüketim Rehberi” ile %80 oranında uyumlu oldukları ve yetişkin ceviz ağaçları için hazırlanacak sulama programlarında kullanılabilecekleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ceviz, Lizimetre, Maraş 18, Sulama, Su tüketimi

Determination of water consumption of Maras 18 type walnut tree using lysimeter

Öz

With the increasing interest in walnut cultivation in recent years, the number of new walnut orchards established has been increasing rapidly. It is necessary to know the water consumption of walnut trees with high fruit yield to be grown in these orchards. In this study, it was aimed to determine the water consumption of Maraş 18 type walnut tree, which has a high fruit yield, in Kahramanmaraş conditions. For this purpose, a weighting lysimeter system (WLS) was created consisting of lysimeter, weighbridge, discharge tank, pluviometer and drip irrigation system. WLS was controlled by Programmable Logic Controller (PLC) device. Firstly, daily water consumption of two years old young walnut tree (ETyoung) were determined by applying one dimensional water balance method under WLS conditions, during the June - October period of 2018. Then, daily water consumptions of mature walnut trees (ETmature) were estimated depending on the amounts of ETyoung. ETyoung amounts ranging from 1.22 to 3.20 mm day-1 were obtained for the young walnut tree. By taking into consideration that two years old young walnut trees consume ratio 30 - 40% water of adult walnut trees, ETmature amounts were estimated for 15 day periods. The amounts of ETmature were estimated as 6.77 mm day-1 for June, 8.49 and 9.14 mm day-1 for July, 5.71 and 6.00 mm day-1 for August, 3.86 and 7.43 mm day-1 for September and 3.49 mm day-1 for October. It has been concluded that ETmature amounts are compatible with “Water Consumption Guide of the irrigated crops in Turkey” at ratio 80% and can be used in irrigation programs to be prepared for mature walnut trees.

Anahtar Kelimeler

Walnut, Lysimeter, Maraş 18, Irrigation, Water consumption

Kaynakça

• Akça Y (2012) Ceviz Yetiştiriciliği. Anıt Matbaa, Ankara.
• Akın S (2016) Tekirdağ koşullarında ceviz ağaçlarının su tüketimlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Beede RH, Fulton A (2019) Irrigation Scheduling for Walnuts. University of California Farm Advisors Kings County, Hanford, California. http://cekings.ucanr.edu/files /19006.pdf. Accessed 18 February 2019.
• Cohen M, Valancogne C, Dayau S, Ameglio T, Cruiziat P, Archer P (1997) Yield and physiological responses of walnut trees in semi-arid conditions application to irrigation scheduling. Acta Horticulturae 449: 273-280.
• DMİ (2019) Kahramanmaraş ili 1930-2018 yılları arası aylık ortalama iklim verileri ve 2018 yılı günlük iklim verileri. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü.
• Doorenbos J, Pruitt WO (1977) Crop Water Requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 24, Rome.
• Fulton A, Salinas M, Montoro A, Goldhamer D (2003). Evaluation of Trunk or Scaffold Shrinkage in Walnut As an Indicator of Orchard Water Status. http://ucanr.edu/repositoryfiles/2003_135_ocr.pdf154326.pdf. Accessed 16 February 2019.
• Fulton A (2013) Evaluating Water Requirements of Developing Walnut Orchards in Sacramento Valley. https://ucanr.edu/sites/cawalnut/category/IrrSched/?repository= 67403&a=154606. Accessed 16 February 2019.
• Fulton A, Buchner R (2014) Using the Pressure Chamfer for Irrigation Management in Walnut, Almond and Prune. https://ucanr.edu/datastoreFiles/391-761.pdf. Accessed 16 February 2019.
• Göçmen E (2017) Tekirdağ koşullarında farklı sulama uygulamalarının ceviz ağaçlarının su kullanımı ve vejetatif gelişme unsurlarına etkisinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Güvenç İ, Kazankaya A (2019) Türkiye’de ceviz üretimi, dış ticareti ve rekabet gücü. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 29(3): 418-424.
• Hillel D (1982) Introduction to Soil Physics. Academic Press, San Diego, CA, USA.
• Horuz A, Korkmaz A, Akınoğlu G, Boz E (2016) Bitkilerde demir klorozunun nedenleri ve giderilme yöntemleri. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi 4(1): 32-42.
• Hu Q, Ma Y, He J, Zhang Q, Hong M (2010) Effect of drip irrigation and micro-sprinkler irrigation on water consumption, yields and quality of walnut. Journal of Water Resources and Water Engineering 1: 0-20.
• Jarvis-Shean K, Fulton A, Doll D, Lampinen B, Hanson B, Baldwin R, Lightle D (2018) Young Orchard Handbook. http://ccfruitandnuts.ucanr.edu/files/238596.pdf. Accessed 18 February 2019.
• Kaşka N, Sütyemez M (2001) Bazı yerli ve yabancı ceviz (Juglans regia L.) çeşitlerinin farklı ekolojilere uyumları üretim ve pazarlama sorunlarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Türkiye I. Ulusal Ceviz Sempozyumu, Tokat, s. 76.
• Pezikoğlu F, Öztürk M, Tosun İ, Akça Y (2012) Seçilmiş bazı illerde kaplama ceviz bahçelerinin üretim ve pazarlama yapısı. Bahçe Dergisi 41(2): 23-35.
• Şen SM (2011) Ceviz. ÜÇM Yayıncılık, Ankara.
• TAGEM (2016) Türkiye’de Sulanan Bitkilerin Bitki Su Tüketimi Rehberi. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) Yayınları, Ankara.
• Toprak R, Bayrak S (1998) Aşılı Ceviz Yetiştiriciliği. Burak Ofset, Ankara.
• TÜİK (2019) Türkiye’de Yetiştirilen Sert Kabuklu Meyvelerin Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1001.Erişim 20 Şubat 2019.
• Wilcox LV (1955) Classification and use of Irrigation Waters. United States Department of Agriculture, Circular No. 696, Washington D.C.
• Yıldırım O (2004) Sulama. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Young MH, Wierenga PJ, Mancino CF (1996) Large weighing lysimeters for water use and deep percolation studies. Soil Science 161: 491-501.