Evaluation of Cotton Production Costs and Profitability Level in Agricultural Farms: The Case of Antalya Province

Yıl 2015, Cilt: 20 Sayı: 2, 27 - 41, 11.01.2016

Şerife Yılmaz , Mevlüt Gül

Öz

This study was aimed to examine the costs of cotton production and profitability. The primary data used in research which obtained from 94 cotton-growing farms by surveying in Antalya province. The data obtained from cotton-grower which was belonged to 2011 production period. It was seen that average gross production value was ₺ 817.4, average per decares of cotton yield was 391.3 kg in investigated farms. In production costs per decares while was receiving the largest share of the workforce in farms, machine costs followed it in farms. 1 kg of cotton cost was calculated as ₺ 2.05. Absolute and relative profits were found to be ₺ 16.35 per decares and 1.02 in farm respectively. Among the suggestions can be given for the development of the cotton production; to reduce input costs, to increase incentives and other support of cotton. In the findings of fact the farm level while cotton sales price was being formed close to the property, wasn’t meet in some agricultural farms too. At this point, premium payment is very important for sustainability of cotton production.

Anahtar Kelimeler

-

İşletmelerde Pamuk Üretim Maliyeti, Karlılık Düzeyinin Değerlendirilmesi: Antalya İli Örneği

Öz

Araştırmada Antalya yöresindeki pamuk üretimi maliyeti ve karlılığının ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmada kullanılan birincil veriler, Antalya ilinde pamuk yetiştiriciliği yapan işletmelerden anket yöntemi ile 94 işletmeden kişisel görüşmeyle elde edilmiştir. Pamuk yetiştiricisi işletmelerden elde edilen veriler 2011 üretim dönemine aittir. Çalışmada; işletmeler ortalamasında pamuktan elde edilen dekara gayri safi üretim değeri 817.4 TL, ortalama dekara pamuk verimi 391.3 kilogramdır. İşletmelerde dekara üretim maliyetleri içinde işgücü en büyük payı almakta iken, bunu makine masrafları izlediği görülmüştür. 1 kg pamuk maliyeti 2.05 TL olarak hesaplanmıştır. İşletmelerde dekara mutlak karın 16.35 TL olduğu tespit edilmiştir. İşletmelerde nisbi kar ise 1.02’dir. Pamuk üretiminin geliştirilmesi için verilebilecek öneriler arasında; girdi maliyetlerinin düşürülmesi, pamuk ürün teşvik priminin ve pamuktaki diğer desteklerin arttırılması sayılabilir. Nitekim işletmeler düzeyinde elde edilen bulgularda pamuk satış fiyatı, mal oluşunu yakın olmakta, bazı işletmelerde ise karşılayamamaktadır. Bu noktada pamuk üretiminde sürdürülebilirlik açısından prim ödemesi oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Pamuk, Üretim maliyeti, Karlılık, Antalya

Kaynakça

• Açıl, AF, Demirci, R, 1984. Tarım ekonomisi dersleri. T.C. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 880, Ders Kitabı, 245, 372 s, Ankara.
• Akdemir, Ş, Şengül, H, Gül, A, Yurdakul, O, Bek, Y, Ören, N, Binici, T, 1994. Çukurova Bölgesi tarım işletmelerinde önemli ürünlerde girdi-çıktı ilişkisinin değerlendirilmesi ve izlenmesi. Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Tarım ve Ormancılık Araştırma Grubu, Proje No: TAOG-941, 128 s, Adana.
• Aktürk, D, 2000. Söke İlçesi tarım işletmelerinde pamuk üretim faaliyetinin etkinliğinin ölçülmesi üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 127 s, Ankara.
• Anonim, 2011. Pamuk yetiştiriciliği http://www.cukobirlik.com.tr (Erişim tarihi:01.06.2011).
• Binici, T., Zoulaf, C., Kacira, O.O., Karlı, B., 2006. Assessing the efficiency of cotton production on the Harran Plain, Turkey. Outlook on Agriculture, 35(3), 227-232.
• Budak, F, Budak, D, Dağıstan, E, 2001. Çukurova’da tarımsal ürün maliyetleri üzerine bir araştırma. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayınları, Proje Raporu 2001-14, Yayın No:64, Nisan, Ankara.
• Erkuş, A., Bülbül, M., Kıral, T., Açıl, F., Demirci, R., 2005. Tarım Ekonomisi. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No:5, 298s., Ankara.
• FAOSTAT, 2012. FAO (Food and Agriculture Organisation), web sayfası http://faostat.fao.org. (Erişim tarihi: 01.04.2012).
• Gül, M, Koç, B, Dağıstan, E, Akpınar, MG, Parlakay, O, 2009. Determination of technical ffficiency in cotton growing farms in Turkey: A case study of Cukurova Region. African Journal of Agricultural Research, 4(10), 944-949.
• Günden, C, 1999. Veri zarflama yöntemini kullanarak pamuk üretiminde etkinliğin belirlenmesi: Menemen örneği. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 140 s, İzmir.
• Güneş, E, 1993. Çukurova’da pamuk üretimi, üretim maliyeti, fiyat oluşumu ve pazarlaması üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 142 s, Ankara.
• Kıral, T, Kasnakoğlu, H, Tatlıdil, FF, Fidan, H, Gündoğmuş, E, 1999. Tarımsal ürünler için maliyet hesaplama metodolojisi ve veritabanı rehberi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayınları, Proje Raporu 1999-13, 143 s, Ankara.
• Kuzgun, M, Özkan, B, Yılmaz, İ, 1999. Antalya ilinde üretimin yoğun olduğu yörelerde pamuk üretim maliyetinin saptanması. T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü 1999 Yılı Gelişme Raporu, 213-218, Antalya.
• Miran, B, Abay, C, Günden, C, 2002. Pamukta girdi talebi: Menemen örneği. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 39 (3), 88-95.
• Özkan, B, 1996. Antalya İli pamuk üretiminde gelir, fiyat, maliyet ve verim belirsizliği. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 5(2), 53-60.
• Sağlam, C, 2000. Adana İli Yüreğir İlçesinde sulanan pamuk üretim maliyetleri ve işletme başarısını etkileyen etmenler. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 56 s, Adana.
• Tanrıvermiş, H, 2000. Orta Sakarya Havzasında domates üretiminde tarımsal ilaç kullanımının ekonomik analizi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayın No: 42, Ankara.
• TÜİK, 2012. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). http://www.tuik.org.tr. (Erişim Tarihi: 20.01.2012)
• Tümer, HT, 2010. Çırçırlama yöntemlerinin pamuk kalitesi üzerine etkileri. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makineleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 64 s, Adana.
• USDA, 2011. (Cotton World Statistics Bulletins of the International Cotton Advisory Committee). http://www.fas.usda.gov, (Erişim Tarihi: 20.01.2012).
• Yılmaz, İ, 2001. Antalya İli Merkez ve Serik İlçeleri ova işletmelerinde buğday ve pamuk üretiminde girdi kullanımı ve üretimin fonksiyonel analizi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yayınları No: 207, 78 s, Ankara.
• Yılmaz, H, Demircan, V, 2005. Kütlü pamuk üretim maliyetinin bölgelerarası karşılaştırmalı olarak incelenmesi. GAP IV Tarım Kongresi, 1. Cilt, 21-23 Eylül 2005, 381-394.
• Yılmaz, İ, Akçaoz, H, Özkan, B, 2005. An analysis of energy use and input costs for cotton production in Turkey. Renewable Energy, 30, 145-155.
• Yurdakul, O, 1986. Çukurova Bölgesinde pamuk ekim alanı, verim, maliyet ve net karda görülen dalgalanmalar (1971-84). Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(2), 99-108.
• Yurdakul, O, Ören, N, 1991. Çukurova Bölgesinde pamuk üretim maliyeti, satış fiyatı ve ekim alanı ilişkisi. Çukurova 1.Tarım Kongresi, 9-11 Ocak, 32-41, Adana.