GÜZEL SANATLARIN BİR DALI OLARAK DEVLET

Yıl 2014, Sayı: 21, 1 - 46, 30.01.2014

Hürol Çankaya

Öz

Devletin yasadışı faaliyetleri ya da hukuk devleti ilkesinin ihlal edilmesi, devlet teorisinde ve kamu hukukunda en çok tartışılan konulardan biridir. Hem devlet aklı kavramı hem de istisna hali kavramı bu tartışmaların odak noktasında bulunmaktadır. Hukuki sınırları belirsiz hale getiren sorun ise, yasal veya yasal olmayan bazı devlet faaliyetlerinin özellikle bu iki kavrama dayanmasıdır. Modern devletin şiddet tekeli üzerine inşa edilmesi ve egemenlik ilkesi, kurucu iktidar kavramını sürekli gündemde tutmaktadır. Modern devletin, istisna hali içinde ya da dışında, hukuku denklemin dışına koyması hususunda kurucu iktidarın rolü araştırmamızın rotasını çizmiştir. Bu çalışmada, anayasal bir düzende hukukun temel referans noktası olan kurucu iktidar kavramının, devletin yasadışı eylemlerinin de dayanağı olup olmadığı ele alınmaktadır. Anayasa ile kurucu iktidar arasındaki ilişkinin niteliği ve siyasi kriz dönemlerinde devletin “kuruluş anı”nı norm olarak kabul etmesi bu çerçevede değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Modern Devlet, Kurucu İktidar, Devlet Aklı, İstisna Hali, Hukuk Devleti.

Kaynakça

• Abensour, Miguel, Devlete Karşı Demokrasi, (Çev. Zeynep Gambetti-Nami Başer), Epos Yayınları, Ankara, 2002.
• Agamben, Giorgio, Olağanüstü Hal, (Çev. Kemal Atakay), Varlık Yayınları, 2008, İstanbul.
• Agamben, Giorgio, “Olağanüstü Hal”, (Çev. Ferit Burak Aydar), Şiddetin Eleştirisi Üzerine, (Haz. Aykut Çelebi), Metis Yayınları, İstanbul, 2010, s. 165-174.
• Akal, Cemal Bali, İktidarın Üç Yüzü, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 1998.
• Arditi, Benjamin, Liberalizmin Kıyılarında Siyaset, (Çev. Emine Ayhan), Metis Yayınları, İstanbul, 2010.
• Arendt Hannah, Devrim Üzerine, (Çev. Onur Eylül Kara), İletişim Yayınları, İstanbul, 2012.
• Aydın, Öykü Didem, “Biz, Halk: “Egemenliğin Sahibi”, Yetkin Yayınları, Ankara, 2011.
• Benjamin, Walter, “Şiddetin Eleştirisi Üzerine”, (Çev. Ece Göztepe), Şiddetin Eleştirisi Üzerine, (Haz. Aykut Çelebi), Metis Yayınları, İstanbul, 2010, s. 19-42.
• Bezci, Bünyamin, Carl Schmitt’in Politik Felsefesi, Paradigma Yayıncılık, İstanbul, 2006.
• Bloch, Ernst, “Marksizm ve Hukuk”, (Çev. Serhat Öztopbaş), Defter, Sayı: 40, Yaz 2000, s. 119-144.
• Braud, Philippe, “Devlet: Hukuki Öğretinin İkilemleri”, (Çev. Gülçin Balamir Coşkun), Devlet Kuramı, (Der. Cemal Bâli Akal), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2000, s. 359-376.
• Chevallier, Jacques. Hukuk Devleti, (Çev. Ertuğrul Cenk Gürcan), İmaj Yayınevi, Ankara, 2010.
• De Quincey, Thomas, Güzel Sanatların Bir Dalı Olarak Cinayet, (Çev. İsmet Birkan), İletişim Yayınları, İstanbul, 2011.
• Derrida, Jacques, “Yasanın Gücü: Otoritenin Mistik Temeli”, (Çev. Zeynep Direk), Şiddetin Eleştirisi Üzerine, Hazırlayan: Aykut Çelebi, Metis Yayınları, İstanbul, 2010, s. 43-133.
• Dikmen, Caniklioğlu Meltem, Anayasal Devlette Meşruiyet, Yetkin Yayınları, Ankara, 2010.
• Direk, Zeynep, “Yasanın Kaynağı Üstüne”, Başkalık Deneyimi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2005, s. 106-137.
• Erözden, Ozan, “Makyavelizm, Hikmet-i Hükümet ve Modern Devlet”, Machiavelli, Makyavelizm ve Modernite, (Haz. Cemal Bâli Akal), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2012, s. 63-80.
• Gökberk, Macit, “Hegel’in Devlet Felsefesi”, İstanbul Üniversitesi Felsefe Arkivi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2-3, 1946, s. 99-129.
• Gözler, Kemal, Kurucu İktidar, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa, 1998.
• Hegel, G.W.F., Philosophy of Right, (İngilizceye Çev. S.W. Dyde), Batoche Books, Kitchener, 2001.
• Hobsbawm, Eric, Tarih Üzerine, (Çev. Osman Akınhay), Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 1999.
• Kahn, Victoria, “Machiavelli’s afterlife and reputation to the eighteenth century”, The Cambridge Companion to Machiavelli, (Ed. John M. Najemy), Cambridge University Press, Cambridge, 2010, s. 239- 255.
• Kant, Immanuel, Ebedi Barış Üzerine Felsefi Bir Deneme, (Çev. Yavuz Abadan - Seha L. Meray), AÜSBF Yayınları, Ankara, 1960.
• Karakaş, Jale, M. Hardt ve A. Negri’nin Görüşlerinden Hareketle Günümüzdeki Devlet ve Hukuk Anlayışına Eleştirel Bir Bakış, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2009.
• Keane, John, Şiddetin Uzun Yüzyılı, (Çev. Bülent Peker), Dost Kitabevi Yayınları, 1998, Ankara.
• Kelsen, Hans, “Saf Hukuk Kuramı: Devlet ve Hukuk Özdeşliği”, (Çev. Cemal Bâli Akal), Devlet Kuramı, (Der. Cemal Bâli Akal), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2000, s. 425-456.
• Mairet, Gérard, “Padovalı Marsilius’dan Louis XIV’e Laik Devletin Doğuşu”, (Çev. Cemal Bâli Akal), Devlet Kuramı, (Der. Cemal Bâli Akal), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2000, s. 215-242.
• Negri, Antonio, Insurgencies: Constituent Power and the Modern State, (İngilizceye Çev. Maurizia Boscagli), The University of Minnesota Press, Minneapolis, 1999.
• Neocleous, Mark, Devleti Tahayyül Etmek, (Çev. Akın Sarı), Nota Bene Yayınları, Ankara, 2014.
• Neocleous, Mark, Güvenliğin Eleştirisi, (Çev. Tonguç Ok), Nota Bene Yayınları, Ankara, 2014.
• Ozansoy, Cüneyt, “Devletin Bekasından Hukukun Bakiyesine”, Birikim, Sayı:119, Mart 1999, s. 48-56.
• Özcan, Mehmet Tevfik, Modern Toplum ve Hukuk Devleti, 12 Levha Yayınları, İstanbul, 2008.
• Özenç, Berke, Hukuk Devleti, İletişim Yayınları, İstanbul, 2014.
• Paye Jean-Claude, Hukuk Devletinin Sonu, (Çev. G. Demet Lüküslü), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 2009.
• Pierson, Christopher, Modern Devlet, (Çev. Dilek Hattatoğlu), Çiviyazıları, İstanbul, 2000.
• Poggi, Gianfranco, Modern Devletin Gelişimi, (Çev. Şule Kut – Binnaz Toprak), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2001.
• Poulantza,s Nicos, Faşizm ve Diktatörlük, (Çev. Ahmet İnsel), İletişim Yayınları, İstanbul, 2004.
• Radbruch, Gustav, “Hukuk Devleti”, (Çev. Hayrettin Ökçesiz), Hukuk Devleti, (Haz. Hayrettin Ökçesiz), Afa Yayınları, İstanbul, 1998, s. 11- 16.
• Sabuktay, Ayşegül, Devletin Yasal Olmayan Faaliyetleri, Metis Yayınları, İstanbul, 2010.
• Sancar, Mithat, “Devlet Aklı” Kıskacında Hukuk Devleti, İletişim Yayınları, İstanbul, 2000.
• Sancar, Mithat, “Anayasal Demokrasi: Demokrasinin Sınırı Mı Güvencesi Mi?”, Demokrasi ve Yargı, (Der.). Ozan Ergül), Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2005, s. 44-57.
• Scheuerman, William E., Between the Norm and the Exception, The MIT Press, Cambridge, 1994.
• Schmitt, Carl, Siyasi İlahiyat, (Çev. Emre Zeybekoğlu), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2002.
• Stolleis, Michael, Yasanın Gözü, (Çev. Arif Çağlar), Kitap Yayınevi, İstanbul, 2010.
• Supiot, Alain, Homo Juridicus, (Çev. Bige Açımuz Ünal), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2008.
• Tilly, Charles, Zor, Sermaye ve Avrupa Devletlerinin Oluşumu, (Çev. Kudret Emiroğlu), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 2001.
• Tuğrul, Saime, Canım Sana Feda-Yeni Zamanların Kutsallık Biçimleri, İletişim Yayınları, İstanbul, 2014.
• Weber, Max, Sosyoloji Yazıları, (Çev. Taha Parla), Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul, 1993.
• Yetkin, Çetin, Kaba Kuvvet Felsefesi, Toplum Yayınevi, Ankara, 1969. Zizek, Slavoj, Ahir Zamanlarda Yaşarken, (Çev. Erkal Ünal), Metis Yayınları, İstanbul, 2011.