Statistical Analysis of the Indicators for the Education of Provinces in Turkey

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 80 - 100, 25.12.2022

Özer Özaydın Fatih Çemrek Mustafa Zafer Balbağ

Öz

Education is a phenomenon of great individual and social importance along with the changing and developing conditions in the world, and is a very significant concept for the society. This study aimed to examine the provinces in Turkey in terms of education statistics. For this purpose, the data on education indicators related to 81 provinces were obtained from the Ministry of National Education Formal Education Statistics and TURKSTAT for the years 2020-2021. In the study, clustering analysis was applied to determine the similarities of provinces in Turkey in terms of education statistics. Then, a factor analysis was performed to rank the provinces in terms of these statistics. In the clustering analysis, non-hierarchical (k-means clustering technique) and progressive (intra- and inter-group linkage clustering techniques) clustering techniques were used, considering the number of clusters as 3, 4 and 5. Then the provinces were clustered. In the factor analysis, three factors were determined, and factor scores were calculated for the provinces according to these factors. According to the first factor scores, Şanlıurfa and Istanbul were the provinces farthest from each other. In terms of the second factor scores, Bolu and Şanlıurfa were the provinces farthest from each other. Finally, in terms of the third factor scores, Tekirdağ and Ağrı were the provinces farthest from each other.

Anahtar Kelimeler

Education statistics, cluster analysis, provinces of Turkey

Kaynakça

• Adam, G. (2016). Türkiye'de eğitimin ekonomik etkileri ve eğitim-istihdam ilişkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı İktisat Programı, [Unpublished Master's Thesis], Aydın.
• Akın, H. B., & Eren, Ö. (2012). OECD ülkelerinin eğitim göstergelerinin kümeleme analizi ve çok boyutlu ölçekleme analizi ile karşılaştırmalı analizi. Öneri, 10(37), 175-181.
• Aksu, G., & Güzeller, C.O. (2016). Classification of PISA 2012 mathematical literacy scores using decision-tree method: Turkey sampling. Education and Science, 41(185), 101-122.
• Allahverdi, Z. F., Allahverdi M., & Çevik, S. (2021). Türkiye’de kamu harcamalarının il düzeyinde dağılımının çok boyutlu ölçekleme ve kümeleme analizi ile incelenmesi. Maliye Dergisi, 180, 31-60.
• Alpaykut, S. (2017). Türkiye’de İllerin yaşam memnuniyetinin temel bileşkenler analizi ve topsıs yöntemiyle ölçümü üzerine bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(29), 367-395.
• Anderson, T. W. (2003). An Introduction to Multivariate Statistical Analysis. New York: Wiley. 3rd ed., New York, USA.
• Ar, İ. M., Ofluoğlu, A., & Baki, B. (2016). Karadeniz bölgesinde bulunan illerin eğitim etkinliklerinin ortaöğretim düzeyinde incelenmesi: Malmquıst-TFV endeksi uygulaması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 87-108.
• Cengiz, D., & Öztürk, F. (2012). Türkiye’de illerin eğitim düzeylerine göre kümeleme analizi ile incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 69-84.
• Çelik, Ş. (2013). Kümeleme analizi ile sağlık göstergelerine göre Türkiye’deki illerin sınıflandırılması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(2), 175-194.
• Çetin, I., & Sevüktekin M., (2016). Gelişmişlik düzeyi farklılıklarının analizi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(2), 39-61.
• Doğrul, H.G., & Çelikkol, M.M. (2017). Türkiye’de illerin kümeleme analizi ile yaratıcı sınıf ve ekonomik gelişmişlik göstergelerine göre sınıflandırılması. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52(2), 90-119.
• Draper, D., & Gittoes, M. (2004). Statistical analysis of performance indicators in UK higher education. Journal of Royal Statistical Soceity A, 167(3), 449-474.
• Erdoğmuş, N., & Esen, M. (2016). Classifying universities in Turkey by hierarchical cluster analysis, Education and Science, 41(184), 363-382.
• Gençoğlu, P. (2018). Türkiye’de illerin gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak sağlık hizmetlerinin kümeleme analizi aracılığıyla değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 52, 301-324.
• Gül, G. (2004). Birey toplum eğitim ve öğretmen. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 223-236.
• Hair, J.F., Anderson, R.E., Tahtam, R.L. & Black W.C. (1998). Multivariate Data Analysis. Prentice-Hall International, New Jersey, USA.
• Johnson, R.A. & Wichern, D. A. (1992). Applied Multivariate Statistical Analysis. Prentice-Hall, Englewood Cliffs, New Jersey, USA.
• Karataş, A. E., & Güçlü, N. (2017). An analysis of the expansion of higher education in Turkey using the new institutional theory, Educational Sciences: Theory and Practice, 17, 1911−193.
• Koşar Taş, Ç., & Örk Özel S. (2017). Faktör analizi yöntemi ile türkiye ve avrupa birliği üyesi ülkelerin sosyo-ekonomik göstergeler bakımından gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılması. Çukurva Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(3), 60-77.
• Olçay, A. (2008). Türk turizminde eğitimin önemi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 383-390.
• Özarı, Ç., & Eren, Ö. (2018). İllerin yaşam endeksi göstergelerinin çok boyutlu ölçekleme ve k-ortalamalar kümeleme yöntemi ile analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 303-313.
• Özceylan, D., & Coşkun, E., (2012). Türkiye’deki illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri ve afetlerden sosyal ve ekonomik zarar görebilirlikleri arasındaki ilişki. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 41(1), 31-46.
• Sakarya, A., & İbişoğlu, Ç. (2015). Türkiye’de illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksinin coğrafi ağırlıklı regresyon modeli ile analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, 32, 211-238.
• Saraç, B., & Alptekin, N. (2017). Türkiye’de illerin sürdürülebilir kalkınma göstergelerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(1), 19-49
• Sharma, S. (1996). Applied Multivariate Techniques. John Wiley&Sons, Inc., USA.
• Servi, T., & Erişoğlu, Ü. (2020). Türkiye'deki şehirlerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerinin istatistiksel analizi. Al-Farabi International Journal on Social Sciences, 5(2), 174-186.
• Taş, U., & Yenilmez, F. (2008). Türkiye’de eğitimin kalkınma üzerindeki rolü ve eğitim yatırımlarının geri dönüş oranı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 155-186.
• Tatlıdil, H. (2002). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel analiz. Ziraat Matbaacılık A.Ş. Ankara
• Uyğun, U., & Yardımcıoğlu, F. (2019). Evaluation of health expenditures in Turkey and EU countries: a cluster analysis. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15(3), 401-415.