YENİLİKÇİ İŞ DAVRANIŞI VE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ: SAĞLIK SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2023, Cilt: 17 Sayı: 1, 61 - 67, 30.07.2023

Ilknur Sayan Hatice Mutlu

https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2023.1754

Öz

Amaç- İş yerinde yaratıcılık ve yenilik, örgütsel performans ve başarının önemli belirleyicileri olarak kabul edilmiştir. Sağlık çalışanlarının kişilik özelliklerinin iş performansı üzerindeki etkisini tam olarak anlamak için, bu çalışmada, yenilikçi iş davranışı ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amaçlanmıştır.
Yöntem- Bu çalışmada yenilikçi iş davranışı ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Araştırma İstanbul ilinde üç kamu hastanesinde çalışan 120 sağlık yöneticisi ile yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak Raad ve arkadaşları (2008) tarafından geliştirilen Kişilik Özellikleri Ölçeği ile Scott ve Bruce (1994) tarafından geliştirilen, Çalışkan ve arkadaşları (2019) tarafından Türkçe’ ye uyarlanan Yenilikçi Davranış Ölçeği ile toplanmıştır. Çalışmada, İstatistiksel analizler için NCSS (Number Cruncher Statistical System) 2007 (Kaysville, Utah, USA) programı kullanılmıştr.Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotların (Ortalama, Standart Sapma, Medyan, Frekans, Oran, Minimum, Maksimum) yanı sıra verilerin dağılımı Shapiro-Wilk Testi ile değerlendirilmiştir. Niceliksel verilerin üç ve üzeri grubun karşılaştırmasında Kruskall-Wallis testi; iki grup karşılaştırmasında Mann-Whitney U Testi kullanılmıştır. Nicel veriler arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Spearman’s korelasyon analizi kullanılmıştır. Bağımlı değişkeni etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla basit doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Cronbach’s Alpha değerleri yüksek güvenilirlik düzeyinde bulunmuştur. Bulgular- Katılımcıların, %70,3’ü (n=64) erkek, %39,6'sı (n=36) 25-29, yaş aralığında, %73,6'sı (n=67) üniversite mezunudur. Katılmcıların iş deneyimleri incelendiğinde; %38,5'inin (n=35) 10 yıl ve üzeri tecrübeye sahip olduğu tespit edilmiştir. Kişilik özellikleri ve yenilikçi iş davranışı arasındaki farklılıklar incelediğinde; erkek katılımcıların uyumluluk kişilik özelliği, kadın olanlara göre yüksek olması istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur(p=0,001;p<0,05). Çalışanların deneyim süresine göre dışa dönüklük kişilik özelliği istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermektedir (p=0,013;p<0,05). 1-5 yıl arası çalışanların dışa dönüklük kişilik özelliği değeri, 5-10 yıl arası çalışanlara göre istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur(p=0,001;p<0,05). 1-5 yıl arası çalışanların dışa dönüklük kişilik özelliğinin değerinin, 10 yıl ve üzeri olanlara göre yüksek olması istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur(p=0,001;p<0,05). Müdür grubunun dışa dönüklülük değerinin, bölüm yöneticilerine göre yüksek olması istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur(p=0,001;p<0,05). Bölüm Yöneticilerinin dışa dönüklülük değerinin, klinik sorumlularına göre yüksek olması istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur(p=0,001;p<0,05). Uyumluluk, dürüstlük,duygusal stabilite kişilik özellikleri ile cinsiyet,iş deneyimi,yaş eğitim durumu,deneyim süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır (p>0,05). Dışa dönüklülük ile yenilikçi davranış arasında pozitif yönde ve zayıf düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (r=,247, p<0,05). Uyumluluk, dürüstlük,duygusal stabilite kişilik özellikleri ile yenilikçi davranış istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır (p>0,05). Sonuç- Bu çalışmada analize dayalı elde edilen bulgular sonucunda; yenilikçi davranışının kişilik özelliklerinden uyumluluk,dürüstlük, duygusal stabilite ile ilişkili olmadığı sadece dışadönüklük kişilik özelliği ile yenilikçi iş davranışının ilişkili olduğu değerlendirilmiştir. Görev durumuna göre dışa dönüklülük değeri istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermektedir. Bireylerin bulundukları görevde statüsleri yükseldikçe, görevleri gereği iletişim kurdukları kişilerin niteliği ve niceliğinin artması nedeni ile dışadönüklük değerinin de arttığı söylenebilir. Deneyim süresine göre dışa dönüklük değeri istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermekte, deneyim süresi arttıkça dışa dönüklük değeri düşmektedir. Bu durumda; kişilerin iş hayatını sosyal ve teknik olarak daha fazla deneyimlemiş olması nedeni ile deneyim süresi arrtıkça dışadönüklük değerinin düştüğü söylenebilir. Dışa dönüklük kişilik özelliği ile yenilikçi iş davranışı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yenilikçi davranış, kişilik özelliği, kişilik, yönetici, sağlık çalışanı

INNOVATIVE BUSINESS BEHAVIOUR AND PERSONAL FEATURES: AN APPLICATION IN THE HEALTH SECTOR

Öz

Purpose- Creativity and innovation in the workplace have been recognized as important determinants of organizational performance and success. In order to fully understand the effect of personality traits of healthcare professionals on job performance, this study aimed to determine the relationship between innovative work behavior and personality traits.
Methodology- In this study, it was aimed to evaluate the relationship between innovative work behavior and personality traits. The research was conducted with 120 health managers working in three public hospitals in Istanbul. In the study, data were collected with the Personality Traits Scale developed by Raad et al. (2008) and the Innovative Behavior Scale developed by Scott and Bruce (1994) and adapted into Turkish by Çalışkan et al. (2019). In the study, NCSS (Number Cruncher Statistical System) 2007 (Kaysville, Utah, USA) program was used for statistical analysis. While evaluating the study data, the distribution of the data as well as descriptive statistical methods (Mean, Standard Deviation, Median, Frequency, Ratio, Minimum, Maximum) Shapiro -Assessed with the Wilk Test. Kruskall-Wallis test for comparison of quantitative data of three or more groups; Mann-Whitney U Test was used for comparison of two groups. Spearman's correlation analysis was used to determine the relationship between quantitative data. Simple linear regression analysis was used to determine the factors affecting the dependent variable. Cronbach's Alpha values were found to be at a high level of reliability.
Findings- Of the participants, 70.3% (n=64) were male, 39.6% (n=36) were 25-29 years old, 73.6% (n=67) were university graduates. When the work experiences of the participants are examined; It was determined that 38.5% (n=35) of them had 10 years or more experience. When examining the differences between personality traits and innovative work behavior; Compatibility personality traits of male participants were found to be higher than female participants (p=0.001;p<0.05). There is a statistically significant difference in extraversion personality traits according to the experience period of the employees (p=0.013;p<0.05). The extraversion personality trait value of employees aged 1-5 years was found to be statistically significant compared to those working between 5-10 years (p=0.001;p<0.05). It was found statistically significant that the value of the extraversion personality trait of employees aged 1-5 years was higher than those of 10 years or more (p=0.001;p<0.05). The fact that the extraversion value of the manager group was higher than that of the department managers was found to be statistically significant (p=0.001;p<0.05). It was found that the extraversion value of department managers was higher than those in charge of clinics (p=0.001;p<0.05). There was no statistically significant relationship between personality traits of agreeableness, honesty, emotional stability and gender, work experience, age, education level, and duration of experience (p>0.05). There is a positive and weakly significant relationship between extraversion and innovative behavior (r=.247, p<0.05). There was no statistically significant relationship between personality traits of adaptability, honesty, emotional stability and innovative behavior (p>0.05).
Conclusion- As a result of the findings obtained based on the analysis in this study; It has been evaluated that innovative behavior is not associated with personality traits of agreeableness, honesty, and emotional stability, but only extroversion personality trait and innovative work behavior. According to the task status, the value of extraversion shows a statistically significant difference. It can be said that the value of extraversion increases as the status of individuals in their duties increases, due to the increase in the quality and quantity of the people they communicate with due to their duties. According to the duration of experience, the value of extraversion shows a statistically significant difference, and as the duration of experience increases, the value of extraversion decreases. In this situation; It can be said that the value of extraversion decreases as the duration of experience increases due to the fact that people have experienced business life more socially and technically. A positive and significant relationship was found between the personality trait of extroversion and innovative work behavior.

Anahtar Kelimeler

Innovative Behavior, Personality, Personality, Manager, Health Professional

Kaynakça

• Barrick, M. R., & Mount, M. K. (1991). The big five personality dimensions and job performance: a meta-analysis. Personnel Psychology, 44(1), 1–26. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1991.tb00688.x
• Bayram, A., Demirtaş, Ö., & Karaca, M. (2019). Beş faktör kişilik özelliklerinin insan enerjisi üzerindeki etkisi: bir alan araştırması. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 4-22.
• Brunson, R. (2019). Expert Secrets: The Underground Playbook for Creating a Mass Movement of People Who Will Pay for Your Advice. Morgan James Publishing.
• Burke, R. J., Matthiesen, S. B., & Pallesen, S. (2006). Personality correlates of workaholism. Personality and Individual Differences, 40(6), 1223–1233.doi:10.1016/j.paid.2005.10.017
• Büyükbeşe, T. & Doğan, Ö. (2022). Dijital Liderliğin Yenilikçi İş Davranışı ve İş Performansı Üzerine Etkisi . Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 14 (26), 173-186 .
• Cunha, M.P.E., Rego, A., & Ribeiro, R. (2017). Entrepreneurial personality: The role of context. Journal of Business Research, 70, 214-219.
• Çalışkan, A., Akkoç, İ., & TURUNÇ, Ö. (2019). Yenilikçi davraniş: bir ölçek uyarlama çalişmasi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(1), 94-111.
• De Raad, B., Sullot, E., & Barelds, D. P. (2008). Which of the Big Five factors are in need of situational specification?. European Journal of Personality, 22(4), 269-289.
• Doğan, T. (2013). Beş factor kişilik özellikleri ve öznel iyi oluş [The five factor personality traits and subjective well-being]. Doğuş University Journal, 14(1), 56–64.
• Düger, Y. S., & Ciner, A. (2023). Girişimci ve yenilikçi davranışların oluşumunda kişilik özelliklerinin etkisi: Psikolojik sermayenin aracı rolü. Business Economics and Management Research Journal, 6(1), 100-121.
• Gencel, İ. E., & Ahi, B. (2018). Sağlık Sektöründe Kişilik Özellikleri ve İş Performansı İlişkisi: Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(32), 289-311.
• Ghaderi, B., Shahdadi, H., Honarvar, B., & Poormosleh, S. M. (2019). The impact of personality traits on surgical expertise: A systematic review. Journal of Research in Medical Sciences: The Official Journal of Isfahan University of Medical Sciences, 24, 14. https://doi.org/10.4103/jrms.JRMS_918_18
• Grant, A. M. (2016). Originals: How Non-Conformists Move the World. Viking.
• Khan, U., & Dhar, R. (2006). Licensing effect in consumer choice. Journal of Marketing Research, 43(2), 259-266.
• National Research Council. 2011. Toward Precision Medicine: Building a Knowledge Network for Biomedical Research and a New Taxonomy of Disease. Washington, DC: The National Academies Press.
• Ozgen, H., & Baron, R.A. (2007). Social sources of information in opportunity recognition: Effects of mentors, industry networks, and professional forums. Journal of Business Venturing, 22, 174-192.
• Öztura, İ. (2020). The effect of innovative behaviors on learning climate in healthcare organizations. Journal of Education and Practice, 11(6), 78-87.
• Scott, S. G., & Bruce, R. A. (1994). Determinants of innovative behavior: A path model of individual innovation in the workplace. Academy of management journal, 37(3), 580-607.
• Sudak, M , Zehir, C . (2013). Kişilik Tipleri, Duygusal Zeka, İş Tatmini İlişkisi Üzerine Yapılan Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22),141-165.Retrieved from http://dergipark.org.tr/comuybd/issue/4101/54033
• Tozkoparan, G., 2013. Beş faktör kişilik özelliklerinin çatışma yönetim tarzlarına etkisi: yöneticiler üzerinde bir araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 189-231
• Tuna, H. & Işık Demirarslan, E. (2023). Proaktif kişiliğin yenilikçi iş davranışına etkisi: iş güvenliği uzmanlarına yönelik bir uygulama. Ohs Academy, 6 (1), 14-21