The Relationship Between Teachers 'Job Satisfaction and Professional Engagement

Year 2025, Volume: 6 Issue: 1, 1 - 17, 30.06.2025

Muhammmet Baki Minaz , Erhan Cankurt

Abstract

This study investigated the relationship between teachers' job satisfaction and professional engagement. Additionally, the study investigated whether the variables of gender, age, marital status, type of school, and professional seniority of teachers created statistically significant differences in both job satisfaction and professional engagement levels. In the study, relational survey design, one of the quantitative research methods, was adopted in accordance with the relevant purpose. The sample of the study consists of 354 teachers working in primary, secondary and high schools in Sakarya province in the 2022/2023 academic year. "Personal Information Form", "Job Satisfaction Scale" and "Teachers’ Professional Engagement Scale" were used as data collection tools. According to the findings, both job satisfaction and professional engagement levels of teachers were found to be "high". The comparisons made within the scope of demographic variables showed that teachers' job satisfaction did not differ statistically significantly by gender, age, marital status, type of school and professional seniority. On the other hand, while it was observed that teachers' professional engagement levels differed statistically significantly by gender and age, they did not differ statistically significantly by marital status, type of school and professional seniority variables. It can be said that there is a statistically significant, moderate and positive relationship between job satisfaction and professional engagement levels of teachers. According to the simple linear regression analysis, job satisfaction predicts professional engagement in a statistically significant way.

Keywords

job satisfaction , professional engagement , teacher

Öğretmenlerin İş Doyumu ile Mesleki Adanmışlıkları Arasındaki İlişki

Abstract

Bu çalışma, öğretmenlerin iş doyumu ile mesleki adanmışlıkları arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. Ayrıca, cinsiyet, yaş, medeni durum, okul türü ve mesleki kıdem değişkenlerinin öğretmenlerin hem iş doyumu hem de mesleki adanmışlık düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık yaratıp yaratmadığı incelenmiştir. Çalışmada, ilgili amaç doğrultusunda nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama deseni benimsenmiştir. Araştırmanın örneklemi, 2022/2023 akademik yılında Sakarya ilinde ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde görev yapan 354 öğretmenden oluşmaktadır. Veri toplama araçları olarak "Kişisel Bilgi Formu", "İş Doyumu Ölçeği" ve "Öğretmenlerin Mesleki Adanmışlık Ölçeği" kullanılmıştır. Bulgulara göre, öğretmenlerin hem iş doyumu hem de mesleki adanmışlık düzeyleri "yüksek" bulunmuştur. Demografik değişkenler kapsamında yapılan karşılaştırmalar, öğretmenlerin iş doyumunun cinsiyet, yaş, medeni durum, okul türü ve mesleki kıdem değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermediğini ortaya koymuştur. Öte yandan, öğretmenlerin mesleki adanmışlık düzeylerinin cinsiyet ve yaş değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği, ancak medeni durum, okul türü ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin iş doyumu ile mesleki adanmışlık düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı, orta düzeyde ve pozitif bir ilişki olduğu söylenebilir. Basit doğrusal regresyon analizine göre, iş doyumu mesleki adanmışlığı istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde yordamaktadır.

Keywords

iş doyumu , mesleki adanmışlık , öğretmen

References

• Ağırdaş, Y. (2014). Resmi liselerde dağıtımcı liderlik ile iş doyumu arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine dayalı olarak incelenmesi (Çorum ili örneği) (Tez No: 366734). Yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Akbulut, B. (2015). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel imaj algıları ile iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki (Tez No: 394814). Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Angelini, G., Mamprin, C., Borrelli, I., Santoro, P.E., Gualano, M.R., Moscato, U., & Fiorilli, C. (2024). Engaged teachers and well-being: the mediating role of burnout dimensions. Health Psychology and Behavioral Medicine, 12(1), 1-22. https://doi.org/10.1080/21642850.2024.2404507.
• Arı, G. (2021). Özel eğitim meslek okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki (Tez No: 663161). Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Artun, B. (2008). Anadolu lisesi öğretmenlerinin örgütsel adanmışlık düzeylerinin örgütsel değişmeye ilişkin tutumlarına etkisi (Sakarya ili örneği) (Tez No: 234797). Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Aşan, A. Y. (2022). Covid-19 pandemisinde uzaktan çalışmanın mesleki izolasyon, iş tatmini ve örgütsel bağlılık açısından değerlendirilmesi: Akademisyenlerle yapılan bir çalışma (Tez No: 753469). Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Butucha, K. G. (2013). Teachers’ perceived commitment as measured by age, gender and school type. Greener Journal of Educational Research, 3(8), 363-372. https://doi.org/10.15580/GJER.2013.8.080913830
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak-Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Chen, W.S., Huang, Z., Peng, B., Li, L., & Chen, J.S. (2025). Teacher competency and work engagement among secondary school physical education teachers: the multiple mediating roles of occupational stress, emotional exhaustion, and professional achievement. Frontiers in Psychiatry, 16, https://doi.org/10.3389/fpsyt.2025.1530413
• Celep, C. (2000). Eğitimde örgütsel adanma ve öğretmenler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cevahir, E. (2020). SPSS ile nicel veri analizi rehberi. İstanbul: Kibele Yayınları.
• Çetin, F., & Basım, N. (2011). Psikolojik dayanıklılığın iş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarındaki rolü. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(3), 79-94.
• Çetinkanat, C. (2000). Örgütlerde güdülenme ve iş doyumu. Ankara: Anı.
• Çokluk, O., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli SPSS ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Dedebali, K. (2010). Hizmetiçi eğitimin emniyet teşkilatında görevli personelin iş doyumu ve performanslarına etkileri. İstanbul ili örneği (Tez No: 261325). Yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Deveci, Ş. (2021). Lise öğretmenlerinin iş yaşam kalitesi ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki (Tez No: 674226). Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Dilekçi, Ü. (2022). Teacher autonomy as a predictor of job satisfaction. Bartın University Journal of Faculty of Education, 11(2), 328-337. https://doi.org/10.14686/buefad.1020340
• Dilekçi, Ü., & Limon, İ. (2020). The mediator role of teachers’ subjective well-being in the relationship between principals’ instructional leadership and teachers’ professional engagement. Educational Administration: Theory and Practice, 26(4), 743-798, https://doi.org/10.14527/kuey.2020.017
• Dilekçi, Ü., Limon, İ., Manap, A., Alkhulayf, A. M. A., & Yıldırım, M. (2025). The association between teachers' positive instructional emotions and job performance: Work engagement as a mediator. Acta Psychologica, 254:104880, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2025.104880
• Eğinli, A. (2009). Çalışanlarda iş doyumu: Kamu ve özel sektör çalışanlarının iş doyumuna yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), 35-52.
• Erkan, Z. N. (2009). İlköğretimde görevli öğretmenlerin sınıf yönetimi anlayışları ile iş doyumları arasındaki ilişki (Tez No: 250433). Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Eroğlu, S. (2007). Toplam kalite yönetimi uygulanan ortaöğretim kurumlarında öğretmenlerin örgütsel adanmışlık ve motivasyon düzeyleri (Tez No: 206544). Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference, 17.0 update. Boston: Pearson.
• Gezgin Kuşadalı, F. (2022). Ortaöğretimde görevli İngilizce öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ile iş doyumu algıları arasındaki ilişki ve bu ilişkiyi etkileyen etmenler (Tez No: 760865). Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Göksu, Z. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin genel öz yeterlilik algıları ile iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No: 628207). Yüksek lisans tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Gül, C. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine adanmışlık düzeyleri ile uyguladıkları aile katılım stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Tez No: 680475). Yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Güner, H. (2006). Öğretmenlerin adanmışlık sorunu: İstanbul ili örneğinde bir çalışma (Tez No: 231849). Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Güney, S. (2011). Örgütsel davranış. Nobel.
• Judge, T., Heller, D., & Mount, M. (2002). Five-factor model of personality and job satisfaction: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 87(3), 530-541. https://doi.org/10.1037//0021-9010.87.3.530
• Kalaycı, Ş. (2007). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kandemir, M. (2019). Öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgileri, mesleğe adanmışlıkları ve teknoloji kullanım düzeyleri arasındaki ilişki (Tez No: 593028). Yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karagöz, A. (2008). İlk ve ortaöğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan etik liderlik rolleri ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişki (Bursa ili örneği) (Tez No: 226280). Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karagöz, L. (2007). İlköğretim okulu öğretmenlerinin görüşlerine göre örgütsel adanma ile örgütsel yurttaşlık davranışları arasındaki ilişki (Tez No: 241920). Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karakış, Ö. (2021). Relationship between professional engagement, career development aspirations and motivation towards the teaching profession of prospective teachers. Participatory Educational Research, 8(2), 308-329. https://doi.org/10.17275/per.21.41.8.2
• Keser, A., & Bilir, B. Ö. (2019). İş Tatmini Ölçeğinin Türkçe güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 229-239.
• Kozikoğlu, İ., & Senemoğlu, N. (2018). Öğretmenlik mesleğine adanmışlık ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences, 15(4), 2614-2625. https://doi.org/10.14687/jhs.v15i4.5389
• Kozikoğlu, İ., & Özcanlı, N. (2020). Öğretmenlerin 21. yüzyıl öğreten becerileri ile mesleğe adanmışlıkları arasındaki ilişki. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(1), 270-290.
• Köklü, N. Büyüköztürk, N., & Çokluk, Ö. (2007). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Li, X. W., Xu, L. Y., Sun, C. K., & Sun, B. H. (2025). The relationship between professional identity and job burnout among Chinese teachers: Mediating roles of career satisfaction and work engagement. Psychology in the Schools, Early Access, https://doi.org/10.1002/pits.23432.
• Limon, İ., Dilekçi, Ü., & Sipahioğlu, M. (2021). The relationship between change fatigue and job satisfaction of teachers: gender and experience as moderators. Inquiry in Education, 13, 1–23.
• Luna, J. M., Diaz, S., Sanchez, F., & Santos-Garcia, D. (2025). Teachers’ engagement: Self-efficacy, emotional intelligence, and subjective happiness in physical education. Retos-Nuevas Tendencias En Educacion Fisica Deporte Y Recreacion, Retos (62), 16-25. https://doi.org/10.47197/retos.v62.110306
• Oğuzkan, F. (1971). Öğretmenliğin üç yönü. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Ölçüm, D. (2015). Okul yöneticilerinin karar verme stillerinin öğretmenlerin iş doyumuna etkisi (Sakarya ili örneği) (Tez No: 385888). Yüksek Lisans tezi, Sakarya Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Önder, S. (2007). Kara havacı pilotların iş doyum düzeyleri ve algılanan liderlik stillerinin iş doyum düzeylerine etkileri (Tez No: 190968). Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Özdemir, T. Y., & Orhan, M. (2020). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin mesleki imaj algıları ile örgütsel adanmışlık davranışları arasındaki ilişki. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(2), 132-147.
• Özkalp, E. (2019). Örgütsel davranış. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sakarya Milli Eğitim Müdürlüğü. https://sakarya.meb.gov.tr/ 10/04/2023 tarihinde erişilmiştir.
• Sale, L. S., & Quirap, E. A. (2024). Teachers’ work satisfaction and service execution. International Journal of Multidisciplinary Research and Analysis, 7(9), 4535-4545. https://doi.org/10.47191/ijmra/v7-i09-48.
• Sarıkaya, Ş. (2019). Öğretmenlerin iş doyumunun yordayıcısı olarak örgütsel güven ve örgütsel destek algısı (Tez No: 530246). Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Taşdemir, S. (2013). Motivasyon kavramına genel bir bakış, motivasyon araçları ve bilgi teknolojileri ve iletişim kurumu ölçeğinde bir model önerisi. İdari Uzmanlık Tezi. Ankara: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu.
• Terlemez, A. (2012). İşveren markasının, işe adanmışlık ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisinde örgütsel çekiciliğin rolü: Türk Hava Yolları örneği (Tez No: 365479). Yüksek lisans tezi. Harp Akademileri Komutanlığı Stratejik Araştırmalar Enstitüsü. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tipi, B. (2022). Öğretmenlerde iş stresinin iş doyumu ve işe yabancılaşma üzerine etkisi (Ankara Yenimahalle ilçesi örneği) (Tez No: 722427). Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Turhan, M., Demirli, C., & Nazik, G. (2012). Sınıf öğretmenlerinin mesleğe adanmışlıklarına etki eden faktörler: Elazığ örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 179-192.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. Erişim: https://sozluk.gov.tr , 20/05/2023 .
• Yazıcı, A. (2021). Öğretmenlerin mesleğe adanmışlık düzeylerinin incelenmesi (Tez No: 679140). Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yildirim, M., Dilekçi, Ü., & Manap, A. (2024). Mediating roles of meaning in life and psychological flexibility in the relationships between occupational stress and job satisfaction, job performance, and psychological distress in teachers. Frontiers in Psychology, 15:1349726. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2024.1349726
• Zhou, Y., Zakaria, A.B., Jafri, R.B., & Ahmad, S.B.S. (2024). Antecedents and outcomes of teacher job satisfaction: A systematic literature review. International Journal of Research and Innovation in Social Science, 8(10), 674-690. https://dx.doi.org/10.47772/IJRISS.2024.8100057.
• Zöğ, H. (2007). İstanbul ili Kağıthane ilçesinde görev yapan ilköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adanmışlıkları ile işdoyumları arasındaki ilişki (Tez No: 219318). Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi. Erişim: Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.