Çocuklara Göre Aile İlişkileri Ne Durumda? How Are Family Relations According to Children?

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: Ek - IRUPEC 2019 Kongresi Tam Metin Bildirileri, 398 - 403, 10.12.2019

Dilara Şahin , Ayşe Türkmen

Öz

Bu çalışma çocukların ebeveyn-çocuk ve aile ilişkileri ile ilgili görüşlerini belirlemek amacı ile yapıldı.

Gereç ve Yöntem:
Tanımlayıcı olarak yapılan bu araştırmanın evrenini Karaman ili merkez ilçesindeki okulların beşinci sınıfına devam eden öğrenciler oluşturdu. Örnekleme, küme örnekleme yöntemi ile belirlenen iki okulda öğrenim gören, toplam 200 öğrenci alındı. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen anket formu ve “Çocuklar İçin Aile İlişkileri Ölçeği” kullanılarak sınıf ortamında toplandı. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, bağımsız gruplarda t testi, Mann Whitney U, Kruskal Wallis, ANOVA ve Tukey testleri kullanıldı.

Bulgular:
Çocukların yaş ortalaması 11,11±0,66 yıl olup cinsiyetlere göre dağılımları benzerdi. Annelerin %44,5’i ilkokul, %28,5’i ortaokul, %27’si lise ve üzeri okullardan mezun idi. Annelerin çalışma durumu değerlendirildiğinde %67’sinin ev hanımı olduğu belirlendi. Babaların eğitim durumlarına göre dağılımları benzer oranlarda idi. Çocukların yarıya yakını ilk çocuk (%47) idi. Çocukların aile ilişkileri ölçeği alt boyut puan ortalamaları destekleyici alt boyutu için 26,75±3,14, engelleyici alt boyutu için 14,87±3,34 olarak belirlendi. Ölçek alt boyutlarından alınan puanları açısından annenin eğitim durumu (F=3,604; p=0,029), çocukların cinsiyeti (t=-2,774; p=0,007), çocuk sırasına (F=4,506; p=0,012) göre gruplar arasında farklılık olduğu belirlendi. Annesi lise ve üzeri okullardan mezun olan öğrencilerin aile ilişkilerini daha destekleyici buldukları belirlendi. Ayrıca erkek çocukların (15,49 ± 3,50) ve ailenin ikinci çocuğu olan öğrencilerin (15,67±3,72) aile ilişkilerini daha engelleyici buldukları belirlendi (p<0,05).

Sonuç:
Çocukların aile ilişkilerini destekleyici bulma oranları engelleyici bulma oranlarından daha yüksek olup bu puanlar bazı demografik özelliklere göre değişmekte idi.

Anahtar Kelimeler

aile ilişkileri, çocuk, ebeveyn, çocuk-ebeveyn ilişkileri

Kaynakça

• References 1- Epstein NB, Levin S, Bishop DS. The family as a social unit. Canadian Family Physician 1976;22(1411):53-55. 2- Demirtaş Zorbaz S, Korkut Owen F. Çocuklar için aile ilişkileri ölçeği’nin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 2013; 4(39):58-67. 3- Gladding ST. Family therapy history, theory and practise (4th. Ed.) Ohio: Pearson; 2006. 4- Puff J, Kolomeyer E, McSwiggan M, Pearte C, Lauer BA, Renk K. Depression as a mediator in the relationship between perceived familial criticism and college adaptation. Journal of American College Health 2016;64(8):604-612. 5- Satir V. İnsan yaratmak: Aile terapisinin başyapıtı. Beyaz Yayınevi. İstanbul; 2001. 6- Epstein NB, Bishop DS, Levin S. The McMaster model of family functioning. Journal of Marital and Family Therapy 1978; 4(4):19-31. 7- Bowen, M. Family psychotherapy with schizophrenia in the hospital and in private practice. New York:Jason Aronson; 1965. 8- Bulut I. Aile Değerlendirme Ölçeği. Ankara: Özgüzel Matbaası; 1990. 9- Smokowski PR, Bacallao ML, Cotter KL, Evans CB. The effects of positive and negative parenting practices on adolescent mental health outcomes in a multicultural sample of rural youth. Child Psychiatry & Human Development 2015;46(3):333-345. 10- Trawick-Smith J. Early childhood development: A multicultural perspective. Pearson Higher Ed.;2013. 11- Avcı R, Güçray SS. An investigation of violent and nonviolent adolescents’ family functioning, problems corcerning family members, anger and aner expression. Educational Sciences: Theory & Practice 2010;10(1):65–76. 12- Coll KM, Powell S, Thobro P, Haas R. Treatment family functioning and the development of trust and intimacy among adolescents in residential. The Family Journal 2010;18:255–262. 13- Doğan M, Ceyhan E. Genel lise öğrencilerinin aile işlevlerinin ve denetim odaklarının incelenmesi. Aile ve Toplum Dergisi 2008; 4(15):67–82. 14- Coşkun Y. Ortaöğretim öğrencilerinin öğrenilmiş güçlülük düzeyleri ve aile içi ilişkileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2009;18(2):104-118. 15- Saydam RB, Gençöz T. Aile ilişkileri, ebeveynin çocuk yetiştirme tutumu ve kendilik değerinin gençler tarafından belirtilen davranış problemleri ile olan ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi 2005; 20(55):61–74. 16- Ateş FB, Akbaş T. Ergenlerde görülen kural dışı davranışların aile işlevselliği ve yaşam kalitesi açısından incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012;21(2):337- 352. 17- Pagani LS, Japen C, Vaillancourt T, Tremblay RE. Links between middle-childhood trajectories of family dysfunction and ındirect aggression. Journal of Interpersonal Violence 2010; 25:2175–2198. 18- Johnson HD, LaVoie JC, Mahoney M. Interparental conflict and family cohesion predictors of loneliness, social anxiety, and social avoidance in late adolescence. Journal of Adolescent Research 2001;6:304–318. 19- Şirin A, Özgen G, Akca-Erol F, Akça-Koca D. İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Aile İlişkilerinin Empatik Eğilimlerine Etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2018;48(48):59-72. 20- Özkurt Y, Camadan F. Ortaokul öğrencilerinin aile içi iletişimlerinin ve sosyal uyum durumlarının incelenmesi. Turkish Studies Educational Science 2018; 13(19):347-371. 21- Cerit, T. (2007). Ergenlerin Aile İlişkilerini Algılamalarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. 22- Aypay A, Eryılmaz A. Relationships of high school sdutent’subjective well-being and school burnout. International Online Journal of Educational Sciences 2011; 3(1):181-199. 23- Eryılmaz A. Aile yapısı ergeni mutlu eder mi?. Aile ve Toplum 2010; 22(6):21-30. 24- Ho-tang W, Mei-ju C, Wei-hung C, Chin-Tang T. Relationship among family support, love attitude, and well-being of junior high school students. Universal Journal of Educational Research 2016;4(2):370-377.. 25- Türkmen M. Öznel iyi oluşun yapısı ve ana-baba tutumları, özsaygı ve sosyal destekle ilişkisi: Bir model sınaması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2012;5(1):41-73.