Doğum Sonrası İlk 6 Ay Sadece Anne Sütü Verme Ve Emzirme Öz-Yeterlik İlişkisi: Longitudinal Çalışma

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: Ek - IRUPEC 2019 Kongresi Tam Metin Bildirileri, 458 - 465, 10.12.2019

Fatma Taş Arslan Sevinç Akkoyun

Öz

Bebeğin sadece anne sütü alması oral rehidrasyon çözeltisi, vitamin, mineral ve ilaç damla/şurupları haricinde su bile dahil başka hiçbir sıvı veya katı verilmemesidir. Bu çalışmanın amacı sadece anne sütü verme ile emzirme öz-yeterlilik düzeyinin ilişkisini araştırmaktır.
Yöntem: Araştırmada prospektif, longitudinal ve karşılaştırmalı bir tasarım kullanıldı. Çalışma Şubat-Mayıs 2018 arasında bir kamu hastanesinin çocuk polikliniklerine başvuran 128 ile yürütüldü. 1. Haftada, 128; 1. ayda, 118; 2. ayda, 113; 3.ayda, 70; 4. ayda, 69; 5.ayda, 68; 6. ayda, 51 anneye ulaşıldı. Veriler anne-bebek bilgi formu ve Emzirme Öz-yeterlik Ölçeği (EÖYÖ) ile toplandı. Veriler sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma olarak tanımlandı. Ayrıca verilerin analizinde t testi ve Mann Whitney U testi analizi kullanıldı.
Bulgular: Çalışmaya katılan annelerin yaş ortalamalarının 28,39±5,70, ortalama 1,94±0,95 çocuğa sahip olduğu, %53,9’ünün ilkokul veya ortaokul mezunu, %65,6’sının çalışmadığı, %61,7’sinin gelir durumunun iyi olduğu, %78,9’unun gebeliğinin planlı olmadığı, %57,8’inin sezeryan yöntemi ile doğum yaptığıi %60,2’sinin emzirme deneyiminin olmadığı, %78,9’unun bebeğini ilk 30 dk içinde emzirdiği ve günlük emzirme süresi ise 8,29±1,55 bulunmuştur. Bebeklerin %53,9’unun erkek olduğu ve ortalama 38,03±1,06 gestasyon haftasında doğduğu bulunmuştur. Annelerin sadece anne sütü verme oranları 1.haftada %54,7, 1.ayda %55,1, 2.ayda %57,5, 3.ayda %62,9, 4.ayda %65,2, 5.ayda %60,3, 6.ayda %52,9 ve ilk 6 ay sadece anne sütü verme oranı ise %57,9’dur. Annelerin EÖYÖ puanları ise 1.hafta 52.26±8.07, 1.ay 53,75±6,27, 2.ay 56,99±4,53, 3.ay 60,17±4,29, 4.ay 62,73±3,45, 5.ay 57,75±6,58, 6.ay 50,68±7,09 ve ilk 6 ay ortalaması ise 55,95±7,10’dur. Sadece anne sütü veren annelerin EÖYÖ puanları 1.ay, 2.ay, 3.ay, 4.ay, 5.ayda ve 6.ayda yüksek ve anlamlı olarak bulundu (p<0,05).
Sonuç: Annelerin anne sütü verme oranları ile EÖYÖ puanlarının zamana göre değişimi birbirine paralel şekilde değişmektedir. 1.ay, 2.ay, 3.ay, 4.ay, 5.ayda ve 6.ayda sadece anne sütü veren annelerin EÖYÖ puanlarının yüksek ve anlamlı olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

emzirme öz-yeterlilik, , longitudinal, sadece anne sütü

Kaynakça

• References 1- WHO [homepage on the Internet]. Breastfeeding [cited 20 June 2018]. Available from: https://www.who.int/news-room/facts-in-pictures/detail/breastfeeding. 2- Horta B, Bahl R, Martines J, Victora C. Evidence on the long term effects of breastfeeding: systematic reviews and meta-analysis. Geneva: World Health Organisation; 2007. 3- Ip S, Chung M, Raman G, et al. Breastfeeding and maternal and infant health outcomes in developed countries. Evid Rep Technol Assess 2007;153:1-186. 4- Kramer MS, Kakuma R. Optimal duration of exclusive breastfeeding. Cochrane Database Syst Rev; 2012;8. 5- Coşkun T. Anne Sütü İle Beslenmenin Yararları. Katkı Pediatri Dergisi 2003;25(2):199-200. 6- Kurtuluş YE, Tezcan S. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, Bebeklerin Beslenme Alışkanlıkları, Çocukların ve Annelerin Beslenme Durumu. 2003. 7- UNICEF [homepage on the Internet]. Breastfeeding [cited 20 June 2018]. Available from: https://www.unicef.org/nutrition/index_24824.html. 8- WHO [homepage on the Internet]. Exclusive breastfeeding for optimal growth, development and health of infants [cited 20 June 2018]. Available from: https://www.who.int/elena/titles/exclusive_breastfeeding/en/. 9- Saffari M, Pakpour A H, Chen H. Factors influencing exclusive breastfeeding among Iranian mothers: A longitudinal population-based study. Health Promotion Perspectives;2017,7(1):34-41. 10- Kühn T, Kroke A, Remer T, Schönau E, Buyken AE, 2014. Is breastfeeding related to bone properties? A longitudinal analysis of associations between breastfeeding duration and pQCT parameters in children and adolescents. Maternal and Child Nutrition 2014;10,642-649. 11- WHO [homepage on the Internet]. World Health Organization. Health in 2015 from Millennium Development Goals to Sustainable Development Goals. [cited 20 June 2018]. Available from: http://www.who.int/gho/publications/mdgs-sdgs/en/. 12- Çavuşoğlu H. Cocuk Sağlığı Hemşireliği. Sistem Ofset:Ankara; 2013. 13- TNSA 2013 [homepage on the Internet]. [cited 20 June 2018]. Available from: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TNSA2013_sonuclar_sunum_2122014.pdf. 14- Sağlık İstatistikleri Yıllığı [homepage on the Internet]. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2016 [cited 20 June 2018]. Available from: https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/13183,sy2016turkcepdf.pdf?0. 15- O’Campo P, Faden RR, Gielen AC, Wang MC. Prenatal factors associated with breastfeeding duration: recommendations for prenatal interventions. Birth 1992;19:195-201. 16- Dennis CL, Faux S. Development and psychometric testing of the Breastfeeding Self-Efficacy Scale. Res Nurs Health 1999;22,399-409. 17- Blyth R, Creedy D, Dennis CL. Effect of maternal confiden¬ce on breastfeeding duration: an application of breastfeeding self-efficacy theory. Birth 2002;29,278-284. 18- Meedya S, Fahy K, Kable A. Factors that positively influence breastfeeding duration to 6 months: A literature review. Women and Birth 2010;23,135-145. 19- Chan Man Y, Ip Wan Y, Choi Kai C. The effect of a self-efficacy-based educational programme on maternal breast feeding self-efficacy, breast feeding duration and exclusive. breast feeding rates: A longitudinal study. Midwifery 2016;36,92-98. 20- Bandura A. Regulation of cognitive processes through perceived self-efficacy. Developmental Psychology 1989;5(5):729-735. 21- Yenal K, Aluş Tokat M, Durgun Ozan Y, Çeçe Ö, Bakılan Abalın F. Annelerin emzirme öz-yeterlilik algıları ile emzirme başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hemşirelikte eğitim ve araştırma dergisi 2013;10(2)14-9. 22- Gerçek E, Sarıkaya Karabudak S, Ardıç Çelik N, Saruhan, A. The relationship between breastfeeding self-efficacy and LATCH scores and affecting factors. Journal of Clinical Nursing 2016;26,994-1004. 23- Dennis CL. The Breastfeeding Self-efficacy Scale: Psycometric Assesment of The Short Form. Journal of Obstetric,Gynecologic and Neonatal Nursing 2003;32(6):734-44. 24- Aluş Tokat M, Okumuş H, Dennis CL. Translation and psychometric assessment of the Breast-feeding Self- Efficacy Scale-Short Form among pregnant and postnatal women in Turkey. Midwifery 2010;26,101-8.