Kırsalda Yaşayan Bireylerin Şarbon Hakkında Bilgi Düzeyleri

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 3, 149 - 152, 15.10.2023

Mehmet Fatih Yılmaz , Binali Çatak , Ümit Kamacı , Mine Cansu Arslan , Emsal Aydın

Öz

Amaç: Amaç: Dünya genelinde sporadik olarak karşılaşılan şarbon, özellikle ülkemizin doğu bölgelerinde görülen zoonotik bir enfeksiyon hastalığıdır. Spor yapısı ortamda uzun süre canlılığını korur. Bu da insanlar arasında salgınlara neden olabilir. Bu çalışmada kırsal kesimde yaşayan ve hastalık bulaşma riski taşıyan bireylerin bilgi düzeylerinin belirlenmesi amaçlandı.
Materyal ve metod: Tanımlayıcı tipte planlanan araştırmanın evrenini Kars ili Cumhuriyet köyünde yaşayan 12 yaş ve üzeri bireyler oluşturdu. Araştırmanın örneklemi için seçim yapılmadan evrenin tamamına ulaşılması planlandı. Araştırmaya katılmayı kabul eden kişilerden veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan anket eşliğinde yüz yüze görüşme yoluyla toplandı. Veriler SPSS paket programında analiz edildi. Analizlerde medyan, yüzde ve frekans kullanıldı.
Bulgular: Çalışmaya katılan 201 kişinin yaş ortancası 47 (13-80)’dir. Bu kişilerin %55,7si (112 kişi) kadındı. Katılımcıların eğitim düzeyleri arasında en büyük payı %39,3 ile ilkokul mezunları oluşturdu. Hayvancılık yapanlar katılımcıların %75,6 (152 kişi)'sını oluşturuyordu ve bunların %30,9’u (47 kişi) şarbon hastalığı hakkında bilgi sahibiydi. Hayvancılık yapmayan köylülerin ise %22,4’ü (11 kişi) şarbon hastalığını biliyordu. Katılımcılar, şarbon hastalığı hakkındaki bilgilerini %26,4 televizyon, radyo ve gazeteden, %24,9 Tarım Bakanlığı'ndan, %24,9 komşularından ve %16,9'u internetten öğrendi. %59,7'si hayvanlar arasındaki bulaşmada çevredeki karkasların etken olduğunu doğru bildi. Katılımcıların %53,8’i şarbon hastalığının hayvanları nasıl öldürdüğünü bilmiyordu. Katılımcıların %42,3'ü 'Soğuk bulaşmayı önler' bilgisinin yanlış olduğunu doğru tahmin etti. Hayvanların aşılanması gerektiğini %90’ı, şarbonun bildirimi zorunlu bir hastalık olduğunu %92,5’i doğru bildi. Ankete katılanların %85,1'i şarbonlu hayvanların nasıl imha edileceğini doğru biliyordu.
Sonuç: Kars'ın şarbon hastalığının en sık görüldüğü illerden biri olması, çalışmaya katılan herkesin şarbonu daha önce duymuş olmasının nedeni olarak değerlendirildi. Ancak şarbon hastalığının insanlar ve hayvanlar üzerindeki etkisinin yeteri kadar bilinmediği anlaşıldı. Hastalıktan korunmada halkın farkındalığını artırmak için eğitici faaliyetlerin yapılmasına ihtiyaç olduğu görüldü.

Anahtar Kelimeler

Şarbon,, bilgi düzeyi, kırsal kesim, bulaşıcı hastalık

Knowledge Levels Of İndividuals Living İn Rural Areas About Anthrax

Öz

Aim: Anthrax, which is encountered sporadically throughout the world, is a zoonotic infectious disease especially seen in the eastern regions of our country. The spore structure maintains its vitality for a long time in the environment. This can cause epidemics among humans. In this study, we aimed to determine the knowledge levels of individuals living in rural areas and at risk of disease transmission..
Methot: The population of the research, which was planned in descriptive type, consisted of individuals aged 12 and over living in the Cumhuriyet village in Kars. It was planned to reach the entire universe without making a selection for the sample of the study. Data were collected from people who agreed to participate through face-to-face interviews, accompanied by a questionnaire prepared by the researchers. The data were analyzed in the SPSS package program. Median, percentage and frequency were used in the analyses.
Results: The median age of 201 people participating in the study was 47 (13-80). ). 55.7% of these people (112 people) were women. Among the education levels of the participants, primary school graduates made up the largest portion with 39.3%. Animal husbandry individuals constituted 75.6% (152 people) of the participants and 30.9% (47 people) of them had knowledge about anthrax disease. 22.4% (11 people) of the villagers who were not engaged in animal husbandry knew about anthrax disease. Participants learned their information about anthrax disease 26,4% from television, radio and newspapers, 24,9% from the Ministry of Agriculture, 24,9% from their neighbors and 16,9% from the internet. 59.7% of them correctly guessed that the carcasses in the environment were the factor in the contamination between animals. 53.8% of the participants did not know how anthrax kills animals. 42.3% of them correctly guessed that the information 'Cold prevents contagion' was incorrect. 90% of them correctly guessed that animals should be vaccinated and 92.5% correctly guessed that anthrax was a notifiable disease. 85.1% of the participants knew correctly about the destruction of anthrax-infected animals. 85.1% of respondents knew correctly how to dispose of anthrax-infected animals.
Conclusion: Since Kars is one of the provinces where anthrax disease is most common, it was considered as the reason why the all people involved in this study had heard of anthrax before. However, it was understood that the effect of anthrax disease on humans and animals was not known enough. It was seen that educational activities were needed to increase public awareness about disease prevention.

Anahtar Kelimeler

Anthrax, Knowledge level, countryside, contagious disease

Kaynakça

• 1- Kadanalı A, Topluoğlu S, Aktaş D, Şahin M, Akbulut A, Kılıç S, et al. Current Situation Report of Anthrax in Turkey. Turk Hij Den Biyol Derg. 2020; 77(2): 1-20.
• 2- Özcan BA. Anthrax Disease and its Importance: Sağlık ve Toplum Derg.: 2019: 29(1): 27-31
• 3- Kaya A, Tasyaran MA, Erol S, Ozkurt Z, Ozkan B. Anthrax in adults and children: a review of 132 cases in Turkey. Eur J Clin Microbiol Infect Dis. 2002 ;21(4):258-61.
• 4- Goel AK. Anthrax: A disease of biowarfare and public health importance. World J Clin Cases. 2015;3(1):20-33. 5- Ministry of Health of the Republic of Türkiye: Türkiye zoonotic diseases action plan(2019-2023): Accessed: 2023. https://ekutuphane.saglik.gov.tr/Yayin/564 6- Kadanalı A, Özel AS. Anthrax: Unforgettable disease in the modern era. Klimik Derg. 2019; 32(3): 222-8.
• 7- Çetinkaya D., Yelken B., Aykanat YD., Dere G. Attention May Anthrax! Anthrax Awareness Survey in Eskisehir. T.Tıp Öğr. Arş. D 2020; 2(1): 5-8.
• 8- Günay O., Şengün E., Gündoğdu İ, Borlu A. Erciyes Üniversitesi Hastanelerine Başvuran Yetişkin Bireylerin Şarbon Hastalığı ile İlgili Bilgi ve Tutumları; 3.International 21.National Public Health Congress:2019
• 9- Ministry of agriculture and forestry of the Republic of Türkiye: Anthrax Disease Field Fight Instruction : Accessed: 2023. https://www.tarimorman.gov.tr/Konu/2115/sarbon_mucadele_talimat
• 10- Ngetich W. Review of anthrax: a disease of animals and humans. Int J Agric Environ Biores 2019; 4:123–34.
• 11- Doganay M, Dinc G, Kutmanova A, Baillie L. Human Anthrax: Update of the Diagnosis and Treatment. Diagnostics (Basel). 2023;13(6):1056. doi: 10.3390/diagnostics13061056