Kripto Paralar Fiyat Davranışları ve Davranışsal Finans

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 11 - 27, 06.06.2024

Mehmet Maruf Üster

Öz

Çalışmanın ana kütlesini Türkiye’de kripto para piyasasında işlem yapan yatırımcılar oluşturmaktadır. Türkiye’de milyonlarca kişi kripto para yatırımlarını sürdürdüklerinden tüm kişilere sınırlı zamanda ulaşmak mümkün değildir. Çalışmada kimlikleri saklı kalmak kaydıyla piyasada uzun zamandır yatırımda bulunan İstanbul-Ankara-İzmir başta olmak üzere araştırmacının oldukça geniş olan yatırımcı çevresininin kripto para yatırımcılarında ana kütleyi en iyi şekilde temsil edeceği düşünülmektedir. Bu nedenle çalışmanın örneklemi olarak üç büyük il başta olmak üzere ikili ilişkiler üzerinden 400 kişi seçilmiştir. Ağırlığı büyük şehirlerde ikamet eden yatırımcılar portföy büyüklüklerini net olarak paylaşmamışlardır. Belirli bir skalaya oturtulmak istendiğinde anket uygulananların yarısına yakını kripto cüzdan bilgilerini paylaşmak istememiştir. Ancak temelde portföy büyüklüğünün minimum 200.000 TL ve üzeri olduğu netleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda genel olarak güvenlik sorununun halen bir sorun olarak başı çektiği görülmektdir. Ankete katılanların beklentisi bu piyasanın ileride çok daha yüksek hacimlere geleceği ve ticari hayatta kullanılacağı yönündedir. Öte yandan ilgili otoritelerin daha fazla denetlemeleri ana beklentidir.

Anahtar Kelimeler

Davranışsal Finans, Yatırımcı Kararı, Kripto Para Piyasası

Cryptocurrency Price Behaviors and Behavioral Finance

Öz

The main body of the study consists of investors trading in the cryptocurrency market in Turkey. Since millions of people in Turkey continue their cryptocurrency investments, it is not possible to reach all of them in a limited time. In the study, it is believed that the very wide investor circle of the researcher, mainly including those from Istanbul, Ankara, and Izmir who have been investing in the market for a long time, will best represent the main body of cryptocurrency investors, provided their identities are kept confidential. Therefore, 400 individuals have been selected as the sample of the study, mainly from the three major cities, through bilateral relations. Investors residing in major cities have not clearly shared the sizes of their portfolios. When attempting to place them on a specific scale, almost half of the surveyed did not want to share their crypto wallet information. However, it has been clarified that the basic portfolio size is a minimum of 200,000 TL and above. As a result of the study, it is seen that security concerns still remain a major issue. The expectation of the survey participants is that this market will achieve much higher volumes in the future and will be used in commercial life. On the other hand, more regulations by the relevant authorities are the main expectation.

Anahtar Kelimeler

Behavioral Finance, Investor Decision, Crypto Money Market.

Kaynakça

• Abed, A. M., Ulusoy, T (2023). Strategic Management of Corporate Sustainability: Value and Performance Based Sustainable Strategic Management Model. Quantrade Journal of Complex Systems in Social Sciences, 5 (2) , 84-89. Doi: 10.5281/zenodo.10339667
• Altay, E. (2008). Sermaye Piyasasında Sürü Davranışı: İMKB'de Piyasa Yönünde Sürü Davranışının Analizi . BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi , 2 (1) , 27-58 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/bddkdergisi/issue/57365/812746
• Barberis, N., ve Thaler, R. (2003). A survey of behavioral finance. Handbook of the Economics of Finance, 1, 1053-1128.
• Dayı, F., ve Çetin, Z. N. (2021). Kişilik Özelliklerinin Bireylerin Finansal Tutumları Üzerindeki Rolü. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 1234-1251.
• Döm, S. (2003). Yatırımcı psikolojisi. İstanbul: Değişim Yayınları
• Kahneman, D., ve Tversky, A. (1979). Prospect theory: An analysis of decision under risk. Econometrica, 47(2), 263-292.
• Karan, M. B., ve Somuncu, K. (2005). Uluslararası Portföy Yatırımlarının İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Üzerindeki Etkisi. 9. Ulusal Finans Sempozyumu, (s. 328). Nevşehir - Kapadokya.
• Kendirli, S., ve Şenol, F. Y. (2021). Crypto Currencies in the Framework of Chaos Theory and the Relationship of Crypto Currency with Big Exchanges. Quantrade Journal of Complex Systems in Social Sciences, 3(2), 15-23.
• Kendirli, S. , Şenol, F. Y. ve Ergenoğlu, S. (2022). Analysis oF The Relationship Between Cryptocurrency Index (CCi30), BIST 100, and NASDAQ with Granger Causes Test . Quantrade Journal of Complex Systems in Social Sciences , 4 (2) , 35-43 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/quantrade/issue/73831/1181077
• Konak, F. & Özkahveci, E., (2022). “"Dunning Kruger Effect" Teorisinin Piyasa Bilinirliği” ODÜSOBİAD 12 (3),….Doi: 10.48146/odusobiad.1106103
• Ormancı, G., Civek, F. ve Ulusoy, T. (2022). “Bireysel Yatırımcıların Kararlarında Davranışsal Finans Eğilimlerinin İncelenmesine Yönelik Amprik Bir Çalışma”, International Journal of Disciplines Economics ve Administrative Sciences Studies, (e-ISSN:2587-2168), Vol:8, Issue:48; pp: 908-917
• Gürsoy, Ş. T., Çiçekçioğlu, M., Börekçi, N., Soyer, M.T., Öcek, Z. (2008). İzmir Karşıyaka Belediye Çalışanlarında Çevresel Risk Algılama Düzeyi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30 (1), 20-27.
• Pawson, R., Barnes, C., Boaz, A., Grayson, L., ve Long, A. (2003). Types and quality of social care knowledge stage one: a classification of types of social care knowledge. Retrieved April, 2, 2004.
• Saraç, M. ve Kahyaoğlu, M. B. (2011). Bireysel Yatırımcıların Risk Alma Eğilimine Etki Eden Sosyo-Ekonomik ve Demografik Faktörlerin Analizi . BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi , 5 (2) , 135-157
• Shefrin, H. (2002). Beyond Greed and Fear: Understanding Behavioral Finance and the Psychology of Investing. Oxford University Press.
• Thaler, R. (1999). Mental accounting matters. Journal of Behavioral Decision Making, 12(3), 183-206.
• Thaler, R. H. (2015). Misbehaving: The making of behavioral economics. WW Norton ve Company.
• Tekin, E. (2019). Girişimcilik ve sosyal sermaye. Eğitim Yayınevi.
• Tversky, A., ve Kahneman, D. (1974). Judgment under uncertainty: Heuristics and biases. Science, 185(4157), 1124-1131.
• Ulusoy, T., & Şen, A. T. (2019). A Sociophysical Approach To Relationship Between Politics and Economy: The Lagrange Model of The Crowds. Quantrade Journal of Complex Systems in Social Sciences, 1(1), 1-12.
• Ulusoy, T., Civek, F. (2020). İnsani İhtiyaçlar Değişiyor Mu? Maslow İhtiyaçlar Hiyarirşisinden Covid-19 İhtiyaçlar Hiyararşisine Teorik Bir Değerlendirme. Social Sciences Studies Journal, 10.
• Ulusoy, T., ve Civek, F. (2021). Determining the effect of emotional intelligence in investment decisions in sustainable finance. Social Mentality And Researcher Thinkers Journal, 7(52), 2830-2836.
• Uygun, O. (2019). Using Blockchain and Cryptocurrency A Model of Resources Based Economy. Quantrade Journal of Complex Systems in Social Sciences, 1(1), 40-46.